مقام‌های جمهوری اسلامی به‌شدت در پی مقابله با تحریم‌های بین‌المللی علیه صادرات نفت ایران هستند. رستم قاسمی وزیر نفت ایران گفته است با اجرای ۲۵۰ میلیارد دلار پروژه "بهار توسعه صنعت نفت" فرا رسیده است.

وی روز یکشنبه (۲۴ دی/۱۳ ژانویه) در چهارمین جشنواره پژوهش و فناوری صنعت نفت، سه سناریوی مقابله با تحریم‌های نفتی غرب را تشریح کرد و گفت: «برای مقابله با تحریم‌ها صندوق حمایت از سازندگان صنعت نفت راه‌اندازی می‌شود».

به گزارش خبرگزاری مهر، قاسمی با اشاره به تعیین تکلیف وضعیت توسعه اکثر میادین مشترک نفت و گاز ایران، گفت «بزودی تولید گاز از میدان پارس جنوبی به ۷۵۰ میلیون متر مکعب در روز و تولید میعانات گازی کشور به ۲/ ۱ میلیون بشکه در روز افزایش می‌یابد».

وزیر نفت با اعلام اینکه در شرایط فعلی با وجود افزایش تحریم‌های نفتی، برای حل این معضل یک برنامه جامع و راهبردی تعریف و اجرایی شده است، گفت برای تمامی محورهای توسعه‌ای در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی از تعیین تکلیف میادین مشترک گرفته تا ظرفیت تولید و ساخت واحدهای پالایشی برنامه‌ریزی شده است. وی از اجرای یک طرح تحول جامع در صنعت نفت خبر داد.

وزیر نفت ایران همچنین از راه‌اندازی و آغاز به کار فعالیت‌های "شورای ساخت داخل در صنعت نفت" خبر داد و افزود: «یکی از دیگر برنامه‌های وزارت نفت برای مقابله با تحریم، راه‌اندازی صندوق حمایت از سازندگان صنعت نفت است».

این عضو کابینه دولت دهم در پایان با اشاره به اجرای ۲۵۰ میلیارد دلار پروژه در سطح صنعت نفت تاکید کرد که شرایط کنونی "کار در صنعت نفت را باید به عنوان بهار توسعه نام‌گذاری کنیم".

تحریم‌های فلج‌کننده و ادعای بانک مرکزی درباره نرخ تورم

به‌رغم انکارهای اولیه و ادعاهای مسئولان ایران مبنی بر این‌که تحریم‌ها بی‌تاثیر هستند، حال تقریباَ به‌طور روزانه مقامات دولتی اعتراف می‌کنند که تحریم‌های بین‌المللی آسیب‌های فراوانی به اقتصاد کشور وارد کرده‌اند.

وزیر نفت ایران بر خلاف اظهارات پیشین خود، چندی پیش تأیید کرده بود که تحریم‌‌ها سبب کاهش۴۰ درصدی صادرات نفت ایران در مقایسه با سال پیش شده است.

بانک مرکزی ایران نیز در روز چهارشنبه (۲۰ دی/۹ ژانویه) اعلام کرد که نرخ تورم سالانه بیش از ۲۷ درصد در پایان سال ۲۰۱۲ میلادی بوده است. ولی اقتصاددانان مستقل این آمار را "نادرست" می‌خوانند و آن را به مراتب بیش از نرخ رسمی ارزیابی می‌کنند.

به گفته کارشناسان اقتصادی سقوط واقعی و قابل محاسبه ریال در مقابل ارزهای خارجی که در سال گذشته بیش از ۵۰ درصد بوده است، می‌تواند مبنایی برای پی‌بردن به نرخ واقعی تورم در ایران باشد.

استیو هانک، پرفسور اقتصاد دانشگاه جانز هاپکینز که تحولات اقتصادی ایران را دنبال می‌کند، تصریح کرده که نرخ تورم در ایران بسیار بالاتر از آمار ارائه‌شده از سوی بانک مرکزی ایران است.

به گفته این کارشناس اقتصادی، مبنای آمار بانک مرکزی ایران داده‌های اقتصادی نیست، بلکه "ملاحظاتی دیگر" است. وی آمار و ارقام ایران را در حد داستان‌های خیالی همچون "آلیس در سرزمین عجایب" دانست.

این پرفسور اقتصاد در محاسبات خود نرخ تورم در ایران را حدود ۱۱۰ درصد در سال گذشته ارزیابی کرده است.

مهدی غضنفری، وزیر صنعت و معدن در جلسه‌ای در شورای عالی استان‌ها از تاثیر تحریم‌ها بر حوزه حمل ‌و نقل، تجارت، بانک و بیمه و کل اقتصاد پرداخت. به گفته او تحریم‌ها باعث شده قیمت‌ها چند برابر شود. وی افزود چنین تحریم‌هایی در حوزه‌های یادشده، در هر کشوری می‌تواند تاثیری فلج‌کننده بر زندگی اقتصادی داشته باشد.

به گفته وزیر صنعت و معدن ارزی که از طریق فروش نفت تامین می‌شد با تحریم‌ها تحت تاثیر قرار گرفت و همراه با آن تحریم بانک مرکزی موجب شد که دولت نتواند نیازهای اقتصادی خود را در بخش‌های مختلف تامین کند. چرا که "نه ارزی داشتیم نه بانک مرکزی می‌توانست ارز را منتقل کند و نه حمل و نقلی که بتواند کالاهای مورد نیاز را به کشور وارد کند."

تأثیر تحریم نفت بر کسری بودجه

شمس‌الدین حسینی میزان کسری بودجه سال ۱۳۹۱ ایران را به‌طور رسمی اعلام کرد. بنا بر اعلام وزیر امور اقتصاد و دارایی دولت دهم، در بودجه سال جاری ۱۴۴ هزار میلیارد تومان درآمد پیش‌بینی شده بود؛ اما به دلیل محدودیت‌هایی که برای صادرات نفت پیش آمده، برآورد می‌شود که فقط ۹۵ هزار میلیارد تومان از درآمدها محقق شود.

خبرگزاری ایسنا روز یکشنبه (۱۶ دسامبر/ ۲۶ آذر) به نقل از شمس‌الدین حسینی نوشت که در مجموع ۴۰ درصد از درآمدهای دولت ایران در سال جاری از محل فروش نفت، دریافت مالیات و درآمدهای گمرکی محقق نشده است. این میزان کسری بودجه بیشتر از پیش‌بینی‌های تاکنونی است.

غلامرضا مصباحی ‌مقدم، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، روز پانزدهم آبان‌ماه رقم دقیق کسری بودجه دولت در سال جاری را ۵۴ هزار میلیارد تومان – نزدیک به یک‌سوم از بودجه‌ی کل کشور – اعلام کرده بود.

مصباحی مقدم گفته بود که ۸۶ درصد از بودجه‌ی عمرانی در سال جاری محقق نمی‌شود.