اتحادیه اروپا روز جمعه (۵ ژوئن/ ۱۴ تیر) هشدار داد که می‌تواند در معاهدات خود با آمریکا بر سر تبادل اطلاعات مسافران هوایی و داده‌های مالی بازنگری کند. این هشدار در پی افشاگری ادوارد اسنودن داده شده است. افشاگری‌های اسنودن مشخص می‌کرد نمایندگی‌های دیپلماتیک اتحادیه اروپا و برخی کشورهای اروپایی مورد کنترل و شنود  دولت آمریکا قرار دارند.

اسنودن با افشای برنامه جاسوسی آمریکا معروف به "پریسم" مجبور به ترک آمریکا شد و بنا به آخرین خبرهای رسیده هم اکنون در فرودگاه مسکو به سر می‌برد. اسنودن از سوی آمریکا به "سرقت اسناد طبقه‌بندی شده و افشای اطلاعات محرمانه‌ی دستگاه‌های امنیتی ایالات متحده" متهم و گذرنامه‌اش باطل شده  است.

به گزارش خبرگزاری آلمان، یک تیم کارشناسی از کمیسیون اروپا هفته آینده به واشنگتن سفر خواهد کرد تا برنامه‌های تبادل اطلاعاتی را که هدف آن مبارزه با تروریسم بود مرور کند.

مایکل سرکونه، سخنگوی سسیلیا مالمستروم، کمیسر داخلی اتحادیه اروپا، گفت: «با توجه به فضایی که گفت‌وگو در آن شکل می‌گیرد، ما روی همکاری کامل آمریکا برای آشکار کردن و در اختیار گذاشتن اطلاعات مرتبط حساب می‌کنیم.»

سرکونه بیان کرد "اعتبار" برنامه‌های موجود اگر "منفعتی" برای شهروندان اروپا نداتشه باشد یا آن‌که در "تطابق کامل با قانون" اجرا نشود، "جداً تحت تاثیر قرار می‌گیرد".

سرکونه بیان کرد که به بررسی این موضوع خواهند پرداخت که آیا شرایط اجرای برنامه‌های موجود هنوز مهیاست یا خیر.

هر دو برنامه تبادل اطلاعات بین اتحادیه اروپا و آمریکا در زمان تصویب خود در اروپا با اعتراضات فراوانی رو به رو شدند، چرا که نگرانی‌هایی درباره نقض حریم شخصی افراد مطرح بود.

پارلمان اروپا زیر فشار گروه‌های سیاسی

پس از افشاگری‌های ادوارد اسنودن برخی از گروه‌های سیاسی در پارلمان اروپا خواهان بازنگری معاهدات موجود شدند. این افشاگری‌ها و بحث‌های متعاقب آن حتی باعث شد گروهی خواستار تعلیق مذاکرات مربوط به معاهده تجارت آزاد بین اتحادیه اروپا و آمریکا شوند. این مذاکرات قرار است هفته آینده انجام گیرد.

البته خوزه مانوئل باروسو، رئیس کمیسیون اروپا، روز جمعه (۵ ژوئن/ ۱۴ تیر) اعلام کرد که مذاکرات "بسیار مهم" آتی به تاخیر نخواهند افتاد.

پارلمان اروپا روز گذشته پنج‌شنبه (۴ ژوئن/ ۱۳ تیر) تصمیم گرفت تا گروه تحقیقاتی خود را درباره موضوع جاسوسی شهروندان اروپا تشکیل دهد.

تلاش برای اعطای تابعیت ایسلند به اسنودن

در همین حال قانون‌گزاران ایسلند پیش‌نویس قانونی را به پارلمان تسلیم کرده‌اند که بر اساس آن به ادوارد اسنودن تابعیت فوری اعطا خواهد شد.

به گزارش آسوشیتد پرس، حزب سبز‌های ایسلند به همراه احزاب "آینده روشن‌تر" (Brighter Future Party) و حزب دزدان دریایی (Pirate Party) از مطرح کنندگان این موضوع هستند اما تاکنون حمایت اندکی را به همراه داشته‌اند.

یپش از این سایت افشاگر ویکی‌لیکس اعلام کرده است که ادوارد اسنودن، همکار پیشین آژانس امنیت ملی آمریکا مجموعا از ۲۱ کشور از جمله آلمان درخواست پناهندگی کرده است. اگرچه کشورهایی از این میان نظیر آلمان به درخواست پناهندگی وی پاسخ منفی داده‌اند، اما اسنودن برای رسیدن به کشورهایی که حاضر به بررسی درخواست وی باشند نیز با مشکل چگونگی خروج از فرودگاه مسکو مواجه است.

ایسلند، فنلاند، ایرلند، هلند، نروژ، اسپانیا و سوئیس پیش از این اعلام کرده‌اند که اسنودن باید درخواست پناهندگی خود را در خاک آن‌ها تسلیم کند. ارایه تابعیت ایسلندی به وی می‌تواند این مساله را حل کند.

پیش از این در سال ۲۰۰۵ ایسلند به طریقی مشابه بابی فیشر، قهرمان آمریکایی شطرنج جهان را از ژاپن به ایسلند منتقل کرد. وی به علت آن‌چه نقض تحریم‌های آمریکا علیه یوگسلاوی سابق شمرده می‌شد، تحت پیگرد بود.

یکی از حامیان طرح در جلسه روز گذشته مجلس ایسلند درباره اسنودن گفت: «او اکنون تحت تعقیب است و جایی برای رفتن ندارد.» این طرح توانست در این روز حمایت کمی جلب کند، شش عضو از ۶۳ عضو پارلمان با این موضوع موافق بودند.

این در حالی‌ست که بنا بر گزارش‌ها روسیه نیز در حال کناره‌گیری از ادامه نگهداری اسنودن در خاک خود است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، به رویترز گفت اسنودن باید جایی دیگر را برای پناه گرفتن بیابد.

اعتراض رهبران چپ‌گرای آمریکای جنوبی

در این میان برخی از رهبران چپ‌گرای آمریکای جنوبی به جلوگیری از پرواز هواپیمای حامل رئیس جمهور بولیوی اعتراض کردند. هواپیمای اوو مورالس رئیس‌جمهور بولیوی هفته گذشته با این ظن که ممکن است اسنودن در آن باشد، اجازه پرواز بر فراز خاک فرانسه را نیافت و مجبور به فرود اضطراری در فرودگاه وین شد. هواپیمای رئیس‌جمهور پس از بازرسی اجازه پرواز به سمت بولیوی را یافت. مورالس از مسکو عازم کشور خود بود.

به گزارش آسوشیتد پرس روسای‌جمهور آرژانتین، اکوادور، سورینام، ونزوئلا، و اروگوئه در آخرین ساعات پنج‌شنبه (۴ ژوئن/ ۱۳ تیر) با حضور در بولیوی در پی یافتن راهی دیپلماتیک برای اعتراض برآمدند.

اوو مورالس با حضور روسای‌جمهور دیگر کشورها هشدار داد که در صورت لزوم سفارت آمریکا را در کشور خود تعطیل خواهد کرد. مورالس بار دیگر واشنگتن را سرزنش کرد که با تحت فشار گذاشتن کشورهای اروپایی در برنامه پرواز وی اختلال ایجاد کرد.

خوزه مانوئل گارسیا، وزیر امور خارجه اسپانیا، روز جمعه اعلام کرد به کشور وی و دیگر کشورهای اروپایی گفته شده بوده است که اسنودن در هواپیمای رئیس‌جمهور بولیوی‌ست. وی توضیح نداد که چنین اطلاعاتی از سوی چه کسی در اختیار این کشورها قرار گرفته است.

نیکلاس مادور، رئیس‌جمهور ونزوئلا، سرویس اطلاعاتی آمریکا را متهم به ایجاد اختلال در پرواز مورالس می‌داند.