احتمال بازگشت شوان پرور خواننده‌ی کرد به ترکیه
۱۳۸۹ اسفند ۳, سه‌شنبه
شوان پرور Şivan Perwer خواننده‌ی کرد در سال ۱۹۵۵ در روستای "سوری" بین دیاربکر و اورفه چشم به جهان گشود. او که در اصل "اسماعیل آیگون" نام دارد، فعالیت هنری خود را در سن ۲۰ سالگی آغاز کرده است. شوان در سن ۲۱ سالگی، در سال ۱۹۷۶ از ترکیه به آلمان مهاجرت کرد. در وبسایت او آمده است: «سال‌های متمادی ترانه‌هایش در ترکیه، عراق، سوریه و ایران ممنوع بود.»
در سال ۱۹۹۱ نام شوان درغرب نیز بر سر زبان‌ها افتاد. وی با ستینگ، پتر گابریل، پل سیمون، تام جونز، جیپسی کینگز و دیگر خوانندگان پرآوازه‌ی غرب کنسرت اجرا کرد. شخصیت‌های مهمی چون هاینس فیشر، صدراعظم اتریش و دایانا شاهزاده‌ی سابق انگلیس به کنسرت‌های اومی‌آمدند. درآمد این کنسرت‌ها به به صرف کردهایی رسید که قربانی جنگ و رژیم صدام‌حسین بودند. شوان جوائز متعددی دریافت کرده و دانشگاه‌های مختلفی نیز دکترای افتخاری به او داده‌اند.
دعوت اردوغان از شوان برای بازگشت
اخیرا شوان پرور با رادیو و تلویزیون کردی ۲۴ ساعته "تیآرتی" مصاحبه‌ای انجام داد. این اقدام او سبب نارضایتی برخی از سازمان‌های سیاسی رادیکال کرد شد. آنها با تشکیل گروه‌هایی در شبکه‌های اجتماعی فیس‌بوک، این اقدام شوان را محکوم و آن را اهانت به کردها تلقی کردند.
علاوه برآن، دیدار دو هفته پیش شوان پرور با بولنت آرینچ معاون اردوغان، نخست وزیر ترکیه نیز خشم زیاد گروه‌های رادیکال کرد را برانگیخت.
آمه‌د مردین یکی از نزدیکان این خواننده‌ی کرد که در گفت‌وگو با دویچه‌وله خود را سخنگوی او می‌خواند، از دعوت چند باره این خواننده مردمی کرد توسط دولت می‌گوید: « حدود ۲ سال است اردوغان نیز برای چندمین بار او را به ترکیه دعوت کرده است.»
اجرای کنسرت مشترک با سوزان آکسوی و تارکان
آمه‌د مردین همچنین در باره دیدار شوان با بولنت آرینچ می‌گوید: «در دیدار دو هفته پیش معاون اردوغان با شوان در شهر کلن از او خواسته شد، درشبکه‌ی "تیآرتی" کنسرت اجرا کند.»
بنا به گفته آمه‌د مردین، شوان پذیرفته که کنسرتی مشترک به‌قصد صلح بین ترک‌ها و کردها با خواننده‌‌های مشهور ترک چون سوزان آکسوی و تارکان برگزار کند. آکسوی و تارکان نیز آماده‌اند کنسرتی برای صلح اجراکنند.
مردین می‌افزاید: «این پروژه عظیمی است و برای عملی شدن آن فعلا زمان زیادی نیاز است. اما اگر قرار باشد شوان به ترکیه برگردد، پیش از انتخابات پارلمانی در ۱۲ ماه ژوئن امسال نخواهد بود. یعنی تا زمانی‌که دولت ترکیه در سیاست‌های خود در قبال کردها تغییرات جدی انجام ندهد، شوان برنمی‌گردد».
امکان بازگشت پس از ۳۶ سال مهاجرت
حدود ۲ سال است که رادیو و تلویزیون ترکیه برنامه‌ای به زبان کردی تاسیس کرده و شوان پرورنیز با این برنامه مصاحبه داشته است. اما او پیش از این نیز با " تیآرتی" ترک گفتگویی طولانی انجام داده که از شبکه‌های مختلف آن پخش شده است.
شوان ۳۶ سال در مهاجرت به‌سر برده و مشکلات کردها هم‌چنان لاینحل مانده است به‌نظر ماردین، برگزاری کنسرت در چنین شرایطی می‌تواند سبب تحریکاتی علیه او شود. آمه‌د مردین در گفتگو با دویچه وله همچنین خاطرنشان می‌کند: «علیرغم آن ما امیدواریم که او در سال ۲۰۱۱ برگردد و برای صلح کنسرت اجرا کند. شوان امیدوار است مشکلات ملتش در ترکیه از طریق صلح و مصالحه حل شود.»
تغییر نگرش دولت ترکیه نسبت به مسئله‌ی کردها؟
به عقیده‌ی برخی آگاهان نگرش دولت ترکیه به مسئله‌ی کردها نیز رو به تغییراست. برنامه‌های تلویزیونی کردی، وعده‌های رئیس جمهور و نخست وزیر ترکیه در خصوص حفظ زبان و فرهنگ کردی، حضور نمایندگان کردها در پارلمان و شهرداری‌های محلی حاکی از برخی تغییرات در سیاست دولت ترکیه به مسئله‌ی کردها تلقی می‌شوند.
اما آمه‌د مردین در انتقاد از شرایط موجود می‌گوید: «گام‌هایی که به جهت حل مشکلات کردها برداشته شده، فعلا اساس و پایه‌ی قانونی ندارند. ما امیدواریم زبان کردی به رسمیت شناخته شود و در قانون اساسی نیز این درخواست کردها قید گردد. چنین اقدامی می‌تواند سبب شود، شخصیت‌های مشهور کرد از مهاجرت برگردند و از طریق صلح و گفتمان با دولت ترکیه این مشکل را حل کنند.»
وی همچنین می‌افزاید، شوان پرور نیز می‌خواهد از هنر خود برای تحکیم صلح میان کردها و ترک‌ها استفاده کند.
عکس‌العمل کردها چگونه بود؟
احزاب طرفدار کرد که در پارلمان ترکیه حضور دارند برای صلح و گفتمان میان کردها و دولت ترکیه تلاش می‌کنند. اما بیش از صدها تن از اعضای این احزاب به دلایل انتقادهای سیاسی از دولت هنوز در حبس بسر می‌برند.
بنظر آمه‌د مردین بازگشت شوان در چنین شرایطی به ترکیه و اجرای کنسرت برای صلح کار آسانی نخواهد بود. مردین در گفتگو با دویچه‌وله همچنین تاکید می‌کند: «به نظر من در سیاست راهبردی ترکیه در قبال کردها بایستی تغییرات اساسی انجام گیرد.»
"زمان گفتگو و تفاهم فرا رسیده است!"
اما با تغیراتی که در ترکیه روی می‌دهد، بسیاری از طرفداران این خواننده‌ی مردمی کرد امیدوارند که وی امسال پس از۳۶ سال مهاجرت به ترکیه برگردد.
آمه‌د مردین نیز دراین‌‌‌‌باره چنین می‌گوید: «شوان پرور اکنون هنر خود را در خدمت صلح قرار می‌دهد. آنچه که او می‌تواند انجام دهد این است که مردم را جمع کند و به آنها از طریق هنر خود پیام دهد که دیگر وقت آن فرا رسیده به گفتمان بپردازیم و با هم تفاهم داشته باشیم. ما امیدواریم نخبگان کرد و ترک از این فرصت استفاده کنند».
شوان پرور ۵ سال پیش بنیادی بنام خود در آلمان تاسیس کرد. وی که قصد دارد موسیقی کردی را بیش از پیش به جهانیان معرفی کند، اکنون تصمیم گرفته با هنرخود پلی نیز میان ترک‌ها و کردها بزند. او در حال حاضر به‌تناوب در دو شهر بن و پاریس زندگی می‌کند.
طاهر شیرمحمدی
تحریریه: مهیندخت مصباح