مایکل کوگلمن، کارشناس مسائل افغانستان و جنوب آسیا در گفت‌وگویی با دویچه وله درباره پیامدهای احتمالی خروج آمریکا از برجام و تغییر سیاست‌های منطقه‌ای ایران در افغانستان گفت که ایران تا کنون روابط محدودی با گروه طالبان در افغانستان داشته  و حتی اطلاعاتی از ارسال سلاح‌های سبک ایرانی به گروه طالبان نیز موجود است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

ایران هم‌اکنون در رقابت میان داعش و گروه طالبان در افغانستان آشکارا از طالبان حمایت می‌کند، زیرا داعش را خطرناک‌تر از گروه‌های شورشی دیگر در افغانستان ارزیابی می‌کند.

بنا به ارزیابی این کارشناس در صورت افزایش‌تنش‌ها میان تهران و واشنگتن، ایران خواهد کوشید که حمایت خود را از طالبان در افغانستان افزایش دهد، زیرا از این  طریق فشار بر نیروهای نظامی آمریکا افزوده خواهد شد و هزینه این اقدام برای ایران نیز نسبتاً کم است. در این صورت ایران بدل به عامل بی‌ثباتی در افغانستان خواهد شد.

احتمال حمله نظامی آمریکا از افغانستان به ایران

به گفته کوگلمن در صورت رویارویی نظامی ایران و آمریکا بعید به نظر می‌رسد که دولت افغانستان اجازه دهد که نیروهای آمریکایی از خاک این کشور به ایران حمله کنند. نیروهای آمریکایی در غرب و جنوب ایران حضور دارند و حمله از شرق به ایران کابوسی برای رهبران ایران محسوب می‌شود.

به گفته این کارشناس گرچه پایگاه‌های هوایی آمریکا در افغانستان بسیار کارآمد و موثر هستند، اما می‌توان تصور کرد که آمریکا برای ضربه زدن به تاسیسات اتمی ایران از پایگاه‌های دیگری استفاده کند. به گفته کوگلمن آمریکا برای حملات محدود به تاسیسات اتمی ایران تنها به پایگاه هوایی خود در افغانستان وابسته نیست.

تاثیر تنش میان ایران و آمریکا بر افغانستان

بنا به تحلیل این کارشناس با توجه به وابستگی افغانستان به آمریکا بعید به نظر می‌رسد که افغانستان تحریم‌های آتی ایالات متحده علیه ایران را محکوم کند. اما افغانستان مایل به همکاری‌های اقتصادی با ایران است.

کوگلمن در پاسخ به این پرسش که کدام همکارهای اقتصادی میان ایران و افغانستان می‌توانند مختل شوند گفت که برای مثال می‌توان به  پروژه بندر چاربهار در جنوب ایران اشاره کرد. در این پروژه هند و افغانستان شرکای ایران به حساب می‌آیند. از طریق بندرچابهار قرار است که کالاهای تجاری به‌خصوص محصولات ساخت هند به بهای نازل‌تری به افغانستان منتقل شود.

بیشتر بخوانید: "حمایت ایران از طالبان؛ عامل بی‌ثباتی بیشتر افغانستان"

همانند افغانستان کشور هند نیز خواهد کوشید که به‌رغم برقراری تحریم‌ها، روابط خود را با ایران حفظ کند. کشورهای منطقه نمی‌توانند به راحتی از معامله با کشوری با منابع سرشار انرژی چشم‌پوشی کنند. هند نه تنها یکی از خریداران مهم آسیایی نفت خام ایران است، بلکه مایل به خرید گاز از ایران نیز است.

به نظر کوگلمن بیش از آنکه در پی تغییر نقش ایران در منطقه باشیم، باید در پی تغییر سیاست کشورهای منطقه در قبال ایران باشیم. در صورتی که هند و افغانستان همکارهای اقتصادی خود با ایران را کاهش دهند، تهران خواهد کوشید مناسبات خود را با پاکستان گسترش دهد.

این امکان وجود دارد که ایران به محور اقتصادی پاکستان و چین وارد شود. در این صورت تنش میان ایران و عربستان سعودی به خاطر همکاری‌های نزدیک ریاض با پاکستان اوج خواهد گرفت.