سفیر سوئیس در تهران شامگاه جمعه (۲۰ آوریل/ اول اردیبهشت) به وزارت خارجه ایران فراخوانده شد. بر اساس گزارش خبرگزاری‌ها علت این امر اظهارات معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره اختلاف دو طرف بر سر حاکمیت بر جزایر سه‌گانه عنوان شده است.

جمهوری اسلامی اظهارات مارک تونر را «مداخله‌جویانه» خوانده است. هفته گذشته معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای از حل مسالمت‌آمیز اختلافات امارات متحده و ایران بر سر جزایر سه‌گانه حمایت کرد.

در این بیانیه ضمن تقدیر آمریکا از تلاش‌های امارات متحده‌ی عربی در این زمینه، از ایران خواسته شد تا به ابتکار امارات برای حل مساله از طریق مذاکره مستقیم، دادگاه بین‌المللی لاهه یا دیگر مجامع بین‌المللی پاسخ مثبت دهد. تونر در این بیانیه سفر احمدی‌نژاد را موجب «پیچیده‌تر» شدن مساله دانست.

در پی این موضع‌گیری سفیر سوئیس به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران به وزارت امور خارجه ایران احضار شد. به گزارش خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا) در این دیدار مديركل آمريكای شمالی وزارت امور خارجه جزيره ابوموسی را همانند ساير جزاير ايرانی خليج فارس «جزء لاينفک جمهوری اسلامی» ايران دانست و سفر رئيس‌جمهوری اسلامی به اوبوموسی را همانند ساير «سفرهای استانی» خواند. وی خواستار توضیح دولت آمریکا در این زمینه شد.

اوج‌گیری تنش‌ها در پی سفر احمدی‌نژاد به ابوموسی

تنش‌ها میان ایران و امارات متحده عربی بر سر جزایر سه‌گانه با سفر محمود احمدی نژاد، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، به جزیره ابوموسی در روز چهارشنبه ۲۳ فروردین اوج گرفت.

احمدی‌نژاد در جزیره ابوموسی گفت: «در طول هزاران سال گذشته هیچ عامل موثر دیگری جز تمدن، فرهنگ و حکومت اسلامی - ایرانی در بخش وسیعی از عالم از جمله جغرافیای امروز ما وجود نداشته است.»

شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات متحده عربی، از سفر محمود احمدی‌نژاد به جزیره ابوموسی انتقاد کرد و آن را «نقض حق حاکمیت» کشور خود خواند. وزیر خارجه امارات تصریح کرد: «این دیدار وضعیت قانونی این جزایر که قسمتی از [....] خاک ملی امارات محسوب می‌شوند را تغییر نخواهد داد.»

وزیران خارجه کشورهای عضو "شورای همکاری خلیج فارس" نیز در دفاع از موضع امارات شامگاه سه شنبه (۱۷ آوریل) در پایان نشستی فوق‌العاده از جمهوری اسلامی خواستند که «به اشغال سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک» پایان دهد.
 
از ایران خواسته شده است که برای یافتن راه حلی مسالمت‌آمیز برای مناقشه مربوط به «حاکمیت جزایر اماراتی» یا با امارات متحده عربی به گفت‌وگو بنشیند یا موضوع را به دادگاه بین‌المللی لاهه ارجاع دهد.

با این همه مقامات ایران سفر محمود احمدی‌نژاد را سفری «داخلی» خوانده‌اند و موضع تندی در قبال سخنان طرف مقابل گرفته‌اند. علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه دولت دهم، پیش از این خطاب به کشورهای حوزه خلیج فارس گفته بود که اگر با احتیاط عمل نکنند اوضاع «بسیار پیچیده» خواهد شد.

جزیره ابوموسی‌، تنب بزرگ و تنب کوچک بعد از عقب‌نشینی نظامیان بریتانیا از خلیج فارس و در پی امضای تفاهم‌نامه‌ای بحث‌برانگیز بین ایران و شارجه در سال ۱۹۷۱ زیر کنترل ایران در آمد. ابوموسی پرجمعیت‌ترین این جزایر است.

بر اساس تفاهم‌نامه ایران و شارجه که امروز بخشی از امارات متحده‌ی عربی است، «دو طرف ایران و شارجه، نه ادعای خود را بر سراسر جزیره ابوموسی دنبال خواهند کرد و نه ادعای طرف مقابل را به رسمیت خواهند شناخت.» اما امارات می‌گوید که ایران از سال ۱۹۹۱ کنترل کامل جزیره ابوموسی را در اختیار گرفته و اقدام به ایجاد فرودگاه و پایگاه نظامی در آن کرده است.