احمدی‌نژاد و رویای حذف مجمع تشخیص مصلحت
۱۳۸۹ مرداد ۲۳, شنبه
سابقه اختلاف میان آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و محمود احمدی‌نژاد به انتخابات سال ۱۳۸۴ باز می‌گردد. اما کشمکش تازه از سال گذشته آغاز شد. زمانی که رییس دولت نهم در مناظره تلویزیونی با میرحسین موسوی نوک پیکان انتقاداتش را متوجه «اشرافیت خاندان هاشمی» کرد.
هاشمی به این سخنان واکنش نشان داد. وی در نامه‌ای سرگشاده به آیت‌الله خامنه‌ای از جریانی خطرناک خبر داد که «خشم عمومی» را شعله‌ور خواهد کرد و «انقلاب» را به خطر خواهد انداخت. نامه‌ای که پاسخ آن‌را آیت‌الله خامنه‌ای در اولین نماز جمعه پس از انتخابات داد: «نظر من در بسیاری از مسایل به نظر آقای رییس جمهور نزدیک‌تر است».
غیبت احمدی‌نژاد از مجمع «غیر خودی‌ها»
هر زمان اختلاف هاشمی و احمدی‌نژاد بالا گرفته، صندلی خالی رییس دولت در جلسات مجمع، سوژه خبرنگاران شده است. حالا مدت زمانی طولانی است که مجمع تشخیص مصلحت تنها سران دو قوه از سه قوه کشور را میزبانی می‌کند: «برادران لاریجانی» که آنها نیز این روزها هر از چندگاهی با دولت به مجادله مشغول‌اند. یکی در تلاش است به رییس‌دولت درس "قانون‌گرایی" بدهد و دیگری وی را به "رعایت اخلاق" در سخن گفتن دعوت می‌کند. تلاش‌هایی که با پاسخ تند احمدی‌نژاد روبرو شده است.
اما غیبت احمدی نژاد از مجمع تشخیص مصلحت بی‌دلیل نیست. غلامحسین الهام که حالا چند روزی است به عنوان مشاورعالی محمود احمدی‌نژاد معرفی شده، تیرماه گذشته در مصاحبه با خبرگزاری دانشجویان ایران با اشاره به اینکه "هاشمی مجمع را خوب اداره نکرد" افزود:«احمدی‌نژاد به مجمع تشخیص نمی‌رود چون علیه گفتمان ناب وی است».
علی‌اکبر جوانفکر، مشاور وقت احمدی‌نژاد نیز خواستار بازنگری در ترکیب اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام شده بود و گفت: «نباید انتظار داشت احمدی‌نژاد در کنار کسانی بنشیند که مقابل رهبری و انقلاب ایستاده‌اند.»
نگاهی به اعضای مجمع تشخیص که توسط آیت‌الله خامنه‌ای منصوب می‌شوند مشخص می‌کند که به باور حامیان احمدی‌نژاد، دایره «غیرخودی‌ها» در جمهوری اسلامی بسیار گسترده شده است: «هاشمی رفسنجانی، علی لاریجانی، صادق لاریجانی، علی اکبر ولایتی، ناطق نوری، امامی کاشانی، واعظ طبسی، دری نجف‌آبادی، سید حسن فیروزآبادی، حدادعادل، محمد هاشمی، محسن رضایی، محمدرضا باهنر، محمد ری‌شهری، احمدی جنتی، میرحسین موسوی، حسن حبیبی، موحدی کرمانی و ...»
ایرادگیری از ماهیت "مجمع تشخیص"
احمدی‌نژاد چند ماهی است که برخی قوانین مصوب مجلس را ابلاغ نکرده است. این امر موجب شده که بر طبق قانون رییس مجلس اقدام به ابلاغ این قوانین کند. اما با این حال رییس دولت تاکید می‌کند که از نظر وی این قوانین قابلیت اجرا ندارند. احمدی‌نژاد به احمد جنتی نامه نوشت و درخواست کرد شورای نگهبان دخالت کند. درخواستی که پاسخی مثبت دریافت نکرد.
حالا رییس دولت می‌گوید «مجمع تشخیص یعنی چه!». وی در دیدار با اعضای کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی مدعی شد مجلس بیش از۱۳۰ قانون مغایر با شرع و قانون اساسی تصویب کرده: «این راه ناصواب و نامناسبی است که مجلس بگوید ما قانون خلاف شرع و خلاف قانون اساسی تصویب می‌کنیم و مجمع تشخیص مصلحت نظام تکلیف آن روشن می‌کند.»
وی اضافه می‌کند: «مگر مجمع تشخیص مصلحت نظام، مافوق شرع و قانون اساسی است؟ و چرا یک مرکز بالا دستی دیگری فراتر از قانون اساسی و شرع مقدس در کشور تصمیم گیرنده است؟»
اما همین سخنان اعتراض مجلسی‌ها را در پی داشت. آنها می‌گویند از این سخنان بوی دیکتاتوری به مشام می‌رسد. علی مطهری نماینده اصولگرای مجلس در گفتگو با "هفته‌نامه سروش" پا را از این فراتر گذاشته و مدعی است که تفکرات دولت احمدی‌نژاد شبیه "گروه تروریسی فرقان" است.
وی با اشاره به قانون‌گریزی دولت و همچنین تحقیر و انفعال مجلس تصریح کرد که فضای "نیمه‌خفقانی" در کشور حاکم شده است: «اینکه رئیس‌جمهور بگوید من قانون را قبول ندارم، نشانه استبداد است.»
مصوبات مجمع ؛ مصوبات نظام یا مصوبات هاشمی؟
دری نجف‌آبادی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به "کم‌لطفی" محمود احمدی‌نژاد نسبت به جایگاهش در مجمع گفت «این مجمع مشتمل بر ۳۰ نفر از افراد مورد وثوق مقام معظم رهبری است و نمی‌توان ایرادی به مصوبات آن وارد کرد.»
نجف آبادی به این گفته رییس دولت که "مصوبات مجمع را قانون نمی‌داند" هم واکنش نشان داد و گفت: «مصوبات مجمع تشخیص مصلحت، مصوبات نظام جمهوری اسلامی ایران است.»
محمد هاشمی، دیگر عضو مجمع نیز معتقد است که رییس دولت تنها مجری قوانین است و نه مرجع تفسیر آنها. وی می‌افزاید: «اینکه رئیس‌جمهور می‌گوید من آن را قانون نمی‌دانم خلاف قانون و خارج از حیطه مسئولیت ریاست جمهوری است.»
همچنان مشخص است که محمود احمدی‌نژاد در مقابل اجرای مصوبات مجلس و مجمع تشخیص مقاومت می‌کند. استراتژی انتخاب شده برای پیشبرد این "تمرد" نیز بسیار مشابه سیاستی است که در دو انتخابات گذشته اتخاذ کرد: "متوجه کردن نوک پیکان انتقادات به سوی هاشمی رفسنجانی".
احمدی‌نژاد و حامیانش در تلاش‌اند مصوبات مجمع را، به عنوان مصوبات مورد نظر هاشمی طرح و آن‌را سیاسی و برای ضربه به دولت تفسیر کنند. در این میان نقش آیت‌الله خامنه‌ای بار دیگر پر رنگ می‌شود. انتخاب میان "دولت و رییس جمهور محبوب رهبر" و نهاد قدرت‌مندی که همه اعضای آن منصوب وی هستند، انتخاب ساده‌ای نخواهد بود.
مهدی محسنی
تحریریه: بهمن مهرداد