پشتیبانی آمریکا از جنبش اعتراض مردم مصر و تاکید این کشور بر ضرورت انجام اصلاحات واقعی روابط دیپلماتیک واشنگتن با شماری از مهمترین متحدان ایالات متحده در منطقه را خدشه‌دار کرده است. عربستان سعودی یکی از این کشورهاست. نشریه‌ی انگلیسی تایمز در شماره امروز خود (پنجشنبه ۲۱ بهمن، ۱۰ فوریه) از یک گفتگوی تند تلفنی میان ملک عبدالله و باراک اوباما خبر داده است.

نارضایتی عربستان از "بی‌حرمتی" به مبارک

روزنامه‌ی "تایمز" از قول یک دیپلمات در ریاض نوشت ملک عبدالله چهار روز پس از آغاز تظاهرات مخالفان در مصر تلفنی با باراک اوباما تماس گرفته و نسبت به کمک به سقوط مبارک هشدار داده است. تایمز به نقل از منبع خود لحن پادشاه عربستان در این گفتگوی تلفنی را "برآشفته" توصیف کرده است.

برابر این گزارش ملک عبدالله آمریکا را تهدید کرده در صورت افزایش فشار بر حسنی مبارک از رئیس جمهور مصر پشتیبانی خواهد کرد. ظاهرا ملک عبدالله گفته است درصورتی که آمریکا کمک‌های تسلیحاتی خود به قاهره را قطع کند، عربستان به مصر کمک مالی خواهد کرد. به نوشته‌ی تایمز پادشاه عربستان اوباما را برحذر داشته که با درخواست علنی کناره‌گیری مبارک به او "بی‌حرمتی" نکند.

انتقاد متقابل مقامات مصر و آمریکا

گرچه نزدیک به دو هفته از گفتگویی که روزنامه تایمز به آن اشاره می‌کند گذشته، منابع مستقل دیگر تا کنون هیچ گزارشی در این زمینه منتشر نکرده‌اند. به رغم روابط دوستانه میان ریاض و قاهره و دوستی مبارک با ملک عبدالله مقامات عربستان سعودی در مخالفت با مواضع آمریکا و حمایت از رئیس جمهور مصر بسیار محتاطانه عمل کرده‌اند.

میان عربستان و آمریکا در روزهای اخیر گفتگوهای تلفنی فراوانی در مورد مصر انجام شده است.

در دو روز گذشته عمر سلیمان قائم مقام حسنی مبارک و احمد ابوالغیظ وزیر خارجه مصر از اصرار آمریکا برای سرعت بخشیدن به روند اصلاحات و انتقال قدرت ابراز ناخشنودی کردند. ابوالغیظ آمریکا را متهم می‌کند با به کارگیری عبارت‌هایی چون "فوری و سریع" تلاش دارد اراده‌ی خود را بر مصر تحمیل کند. سخنگوی کاخ سفید رابرت گیبس شامگاه چهارشنبه اظهار داشت "تاکنون خواست‌های حداقلی معترضان برای اصلاحات نیز برآورده نشده است." او می‌افزاید تا تغییراتی انجام نگیرد اعتراضات شهروندان ادامه خواهد داشت.

"معترضان منطقی‌تر باشند"

وزیر خارجه مصر ادعا می‌کند تغییرات ناگهانی و فوری اوضاع کشور را بی‌ثبات و آشفته می‌کند. پیشتر مبارک نیز مدعی شده بود در صورت کناره‌گیری او مصر گرفتار هرج و مرج خواهد شد.

تجمع کنندگان در میدان تحریر قاهره وعده‌ی بازبینی قانون اساسی و برگزاری انتخابات آزاد در ماه اکتبر را ترفندی برای پراکنده کردم معترضان می‌دانند و همچنان بر خواسته‌ی اصلی خود، کناره‌گیری فوری مبارک، تاکید دارند.

وزیرخارجه مصر از مخالفان خواست با مسائل "منطقی‌تر و عقلانی‌تر" برخورد کنند. او همچنین تازه‌ترین بیانیه‌های کاخ سفید را "بسیار روشنتر" از اظهارات قبلی مقامات آمریکا توصیف کرد. ابوالغیظ در مورد اظهاراتی تازه‌ی مورد نظرش توضیحی نداد.

دست رد به سینه‌ی اتحادیه اروپا

در کنار آمریکا اغلب کشورهای مهم اروپایی نیز خواهان توجه بیشتر دولت مصر به خواست معترضان، جلوگیری از اعمال خشونت علیه مخالفان و تسریع روند اصلاحات سیاسی و اقتصادی در مصر شده‌اند. اتحادیه اروپا امیدوار است با سفر کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی این اتحادیه، به قاهره به پیشرفت تحولات در این کشور یاری رساند.

ظاهرا دولت مصر هنوز با سفر اشتون موافقت نکرده است. روز پنجشنبه سخنگوی اشتون به خبرنگاران گفت ما تمام تلاش خود را خواهیم کرد اما "طبیعی است که شرط انجام این سفر پذیرش آن از سوی مقام‌های مصری است." او می‌افزاید اشتون مایل بوده این سفر هرچه زودتر انجام شود.

انتظار می‌رفت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با عمر سلیمان و دیگر مقامات ارشد مصر، همچنین با نمایندگان نشکل‌های مخالف دولت ملاقات کند. وزیر خارجه مصر گفته است به دلیل مشغله‌های فراوان در ماه فوریه هیچ فرصتی برای دیدار با نمایندگان کشورهای خارجی ندارد.

سران کشورهای اتحادیه اروپا در نشست اخیر خود که حدود ده روز پیش برگزار شد به کاترین اشتون ماموریت دادند از مصر و تونس بازدید کند. برخی از دیپلمات‌های اروپایی معتقدند جلوگیری از انجام این سفر به معنای دست رد به سینه‌ی تمام کشورهای عضو اتحادیه است.

BK/FW