اخراج دو دیپلمات آلمانی از ایران، رفع توقیف روزنامه سازندگی
۱۴۰۱ اسفند ۱۰, چهارشنبه
جمهوری اسلامی در اقدامی تلافیجویانه دو دیپلمات آلمانی را از خاک خود اخراج کرد. دادسرای فرهنگ و رسانه گزارش "سازندگی" با عنوان "طغیان گوشت" را حاوی "مطالب خلاف واقع" ندانست و برای این روزنامه قرار منع تعقیب صادر کرد.
تبلیغات
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز چهارشنبه (۱۰ اسفند/ اول مارس) اعلام کرد تهران به دلیل "اقدامات مداخلهجویانه و غیرمسئولانه دولت آلمان در امور داخلی و قضایی ایران" دو دیپلمات این کشور را به عنوان "عنصر نامطلوب" دانسته و اخراج میکند. کنعانی گفت سفیر آلمان به وزارت خارجه احضار و این تصمیم به او ابلاغ شده است.
آلمان به تازگی در واکنش به صدور حکم اعدام برای جمشید شارمهد، زندانی دو تابعیتی ایرانی آلمانی، دو دیپلمات ایرانی را به عنوان "عنصر نامطلوب" معرفی و آنها را از خاک خود اخراج کرد.
کنعانی با اشاره به تأکید جمهوری اسلامی بر "حفظ تعامل در فضای احترام" افزود: «اما چنانچه برخی طرفها بخواهند موازین اصولی و حاکمیت ملی کشورمان را نادیده بگیرند، تعریف گزینههای جایگزین اجتناب ناپذیر است.»
روابط دیپلماتیک ایران و آلمان که در پی سرکوب خشونتآمیز معترضان در ایران طی ماههای اخیر دستخوش تنش شده بود، با صدور حکم اعدام برای جمشید شارمهد تیرهتر شده است. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، با "غیرقابل قبول" خواندن حکم اعدام شارمهد، از مقامات جمهوری اسلامی خواست تا این حکم را فورا لغو کنند.
نقض مکرر قانون در پرونده شارمهد؛ تحلیلی از محمد اولیاییفرد
06:53
با این حال سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی دادرسی پرونده جمشید شارمهد، زندانی دو تابعیتی، و صدور حکم اعدام برای او را "عادلانه" توصیف کرد و مدعی شد شارمهد "به صراحت" به اتهامهایش اقرار کرده است. مسعود ستایشی در یک نشست خبری با اشاره تلویحی به واکنشهای بینالمللی در مورد صدور حکم اعدام برای جمشید شارمهد گفت: «با کدام قاعده انسانی و عقلی و بینالمللی دهها کودک زن و مرد به خاک و خون کشیده شدهاند؟ این عمل از ناحیه وی صورت گرفته و به صراحت به آن اقرار داشته است.»
جمشید شارمهد که ۶۷ ساله و دارای تابعیت آلمانی است، مردادماه سال ۱۳۹۹ زمانی که در دوبی بسر میبرد توسط نیروهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ربوده و به ایران منتقل شد. شارمهد در آمریکا اقامت داشت و به گفته خانوادهاش برای انجام معاملهای مربوط به شرکت نرمافزاریاش قصد سفر به هند از طریق دوبی را داشت.
وزارت اطلاعات ایران در بیانیهای که در همان زمان منتشر کرد، شارمهد را مسئول گروه "تندر" نامید و او را از جمله به "افساد فیالارض" و "هدایت عملیات مسلحانه و خرابکارانه در ایران از خاک آمریکا" متهم کرد. یکی از اتهاماتی که به جمشید شارمهد نسبت داده شده، انفجار در حسینیه "سیدالشهدای شیراز" است که ۱۴ کشته و ۲۱۵ مجروح بر جای گذاشت.
او در جلسات دادگاه این اتهام را رد کرده و گفته که "طراح و دستوردهنده اجرای عملیاتهای انفجاری نبوده است." خانواده شارمهد اتهامات علیه او را "ساختگی" و دادگاهش را "نمایشی" میدانند.
صدور قرار منع تعقیب برای روزنامه "سازندگی"
دادسرای فرهنگ و رسانه برای "روزنامه سازندگی" قرار منع تعقیب صادر کرد. به گزارش رسانههای داخلی ایران در قراری که بازپرس پرونده صادر کرده ذکر شده که گزارش این روزنامه در مورد افزایش قیمت گوشت "بر مبنای وضعیت بازار" تهیه شده و در آن "مطلب خلاف واقع که جرمانگاری شده باشد" مشاهده نشده است.
روزنامه سازندگی روز اول اسفند در صفحه نخست خود گزارشی را تحت عنوان "طغیان گوشت" منتشر کرده بود که در آن به موضوع افزایش سرسامآور قیمت گوشت و حذف آن از سفره غذایی کارگران، فرودستان و حتی کارمندان و قشر طبقه متوسط جامعه پرداخته میشد. هیأت نظارت بر مطبوعات در همان روز با استناد به دو ماده ۵ و ۶ قانون مطبوعات، مبنی بر اجرای مصوبات شورای عالی امنیت ملی و ممنوعیت پخش شایعات و مطالب خلاف واقع و یا تحریف مطالب دیگران، این روزنامه را توقیف کرد.
روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران با انتشار یادداشتی از توقیف سازندگی دفاع کرده و با انتشار ادعانامهای علیه سازندگی نوشت این روزنامه نه به دلیل مطلبی در مورد گرانی گوشت، بلکه به دلیل "سرکوبگر نشان دادن حاکمیت، سیاهنمایی و مسخره کردن مهمانان همسر ابراهیم رئیسی" توقیف شده است.
اما اکبر منتجبی، سردبیر سازندگی، در مصاحبهای با "انصاف نیوز" توقیف این روزنامه را مربوط به تیتر انتخابشده برای گزارش در مورد گرانی گوشت دانسته و گفت: «بر اساس شنیدههای ما، رئیسجمهور و اعضای هیات دولت از تیتر طغیان گوشت عصبانی شدهاند و به تبع آن، وزیر ارشاد از هیات نظارت خواستار توقیف روزنامه شده است.»
منتجبی با اشاره به اینکه بیان حقایق تغییری در واقعیت ایجاد نمیکند گفت: «نمیدانم اگر ما با فونت هزار تیتر بزنیم که گوشت کیلویی ۱۰۰ هزار تومان یا دلار ۱۰ هزار تومان شده است، واقعیت تغییر میکند یا نه اما ظاهرا آقایان چنین انتظاری دارند.»
او در ادامه توقیف سازندگی را "تاوان" تیتری دانست که این روزنامه پیشتر در ارتباط با کنگره "بانوان تأثیرگذار" به میزبانی جمیله سادات علمالهدی، همسر رئیسی، استفاده کرده بود. در آن زمان سازندگی در مقالهای با عنوان "دور افتخار با بورکینافاسو" این کنگره و مهمانان دعوتشده را به شدت مورد انتقاد قرار داده بود.
ممنوع مصاحبهشدن مدیر رصدخانه مهاجرت ایران
بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت ایران، ممنوع مصاحبه شد. "شبکه شرق" گزارش داده این ممنوعیت از سوی "مسئولان یکی از معاونتهای دولت" اعمال شده است. در این خبر اشارهبیشتری به جزئیات نشده است.
رصدخانه مهاجرت ایران طبق اطلاعاتی که در سایت این نهاد درج شده "اولین نهاد پژوهشی" در ایران در زمینه تحلیل دادههای مهاجرتی است که در سال ۱۳۹۷ ذیل پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف و با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری تأسیس شد.
ایران در سالهای گذشته با موج گستردهای از مهاجرت نیروهای دانشآموخته و ماهر روبرو بوده است. بهرام صلواتی اوایل بهمنماه امسال در مصاحبهای با سایت "انتخاب" راه افتادن موج مهاجرت استارتاپهای ایرانی به کشورهای همسایه را تأیید کرده و گفته بود "حکمرانی و مملکتداری، بیثباتی اقتصادی و فساد نهادینه در کشور، تحریم، نوسان قیمت ارز، تورم و شرایط اقتصادی" از عوامل اصلی مهاجرت از ایران هستند.
بنا بر مشاهدات و دادههای این نهاد در ماههای اخیر به دلیل محدودیتهای شدیدی که بر اینترنت اعمال شده میل مهاجرت در میان صاحبان کسبو کارهای اینترنتی افزایش پیدا کرده است.
روزنامه شرق روز چهارشنبه (۱۰ اسفند) در گزارشی نوشت بسیاری اعتقاد دارند که مهاجرت متخصصان حوزه فناوری اطلاعات از ایران، در سالهای آینده به یک "بحران" تبدیل خواهد شد. در این گزارش با استناد به آمار رصدخانه مهاجرت ایران قید شده که متخصصان این حوزه در سه سال اخیر بیش از همه برای دریافت ویزا از بریتانیا و کانادا اقدام کردهاند و بیشتر ویزاها نیز در زمینه استارتاپ، سرمایهگذاری و خوداشتغالی بوده است.
سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر
گروگانگیری در ایران سال ۱۳۵۸ با حمله به سفارت آمریکا مرسوم شد و با زندانی کردن و پروندهسازی برای گردشگران، محققان و دو تابعیتیها و سپس معامله بر سر آنها ادامه یافت. شماری از پروندهها در این گزارش تصویری:
عکس: Fars
گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی
در روز ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸ تعدادی "دانشجو" که بعدا بیشتر آنها دارای پست و مقام کلیدی در جمهوری اسلامی شدند، به سفارت آمریکا حمله کردند و دیپلماتهای این کشور را گروگان گرفتند. ۶۶ دیپلمات آمریکایی ۴۴۴ روز یعنی تا روز ۱۱ ژوئیه ۱۹۸۰ گروگان بودند. این اقدام "دانشجویان خط امام" مسیر سیاست ایران در عرصه داخلی و خارجی را کاملا تغییر داد.
عکس: Fars
جیسون رضاییان
جیسون رضاییان، خبرنگار ایرانی-آمریکایی و مدیر دفتر تهران روزنامهٔ واشنگتن پست بود. او به همراه همسرش یگانه صالحی در ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ به اتهام جاسوسی دستگیر شدند. صالحی در ۱۴ مهر آزاد شد، ولی رضاییان در ۵ خرداد ۱۳۹۴ در دادگاهی به جاسوسی و فعالیت تبلیغی علیه نظام محکوم شد. رضاییان در ۲۶ دی ۱۳۹۴ به همراه سه آمریکایی دیگر در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شد.
عکس: picture-alliance/dpa
سیامک نمازی و باقر نمازی
سیامک نمازی، شهروند ایرانی- امریکایی، مدیر دفتر برنامهریزی استراتژیک شرکت نفتی "کرسنت" در امارات بود. او در تیرماه ۱۳۹۴ برای دیدار خانوادهاش به ایران سفر کرد و بازداشت شد. باقر نمازی ۸۳ ساله برای پیگیری وضعیت فرزند بازداشت شدهاش، در بهمن ۱۳۹۴ به ایران رفت اما او هم در تاریخ سوم اسفند همان سال بازداشت شد. این دو به اتهام "همکاری با دولت متخاصم آمریکا" به ۱۰ سال حبس محکوم شدهاند.
عکس: iran-emrooz
ژیو وانگ
ژیو وانگ، دارای ملیت چینی، ساکن آمریکا و دانشجوی دانشگاه پرینستون، به اتهام "جاسوسی" به ۱۰ سال زندان محکوم شد. وانگ دانشجوی دوره دکترای رشته تاریخ دانشگاه پرینستون و مسلط به زبان فارسی بود که پس از سفر به ایران برای کارهای تحقیقاتی پایاننامه دوره دکترایش، در تابستان ۱۳۹۵ بازداشت شد. وانگ بعدا با مسعود سلیمانی، پژوهشگر سلولهای بنیادی که در آمریکا بازداشت شده بود، مبادله شد.
کایلی مور گیلبرت، استاد دانشگاه استرالیایی در پاییز ۱۳۹۷ از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت و به اتهام جاسوسی حکم ۱۰ سال زندان دریافت کرد. او ۵ آذر ۱۳۹۹ در جریان مبادله با ۳ ایرانی که به اتهام بمبگذاری ناموفق علیه دیپلماتهای اسرائیلی در تایلند زندانی بودند، آزاد شد. جولی گینگ، گردشگر و مارک فیرکین وبلاگنویس استرالیایی نیز به دلایل نامشخصی در ایران بازداشت و آزاد شدند.
عکس: Department of Foreign Affairs and Trade of Australia/REUTERS
مایکل وایت
مایکل وایت، عضو سابق نیروی دریایی امریکا، در تابستان ۱۳۹۷ به ایران سفر کرد و در اوایل مرداد همان سال در مشهد بازداشت شد. دادگاه عمومی مشهد در اسفند ۱۳۹۷ او را برای دو اتهام "توهین به رهبری" و "پست عکسی در شبکههای اجتماعی" به ۱۰ سال حبس محکوم کرد. به گزارش سی ان ان مایکل وایت پس از تحمل دو سال زندان با مجید طاهری پزشک ایرانی که به نقض قوانین تحریم متهم و زندانی بود مبادله شد.
عکس: picture-alliance/AP Photo/White family
کامران قادری
کامران قادری، شهروند ایرانی اتریشی، در سفر به ایران، در ۱۲ دی ۱۳۹۴ بازداشت شد. قادری دارای دکترای برق و الکترونیک از دانشگاه وین، فعال در حوزه آیتی و مدیر شرکت آوانک در وین بود. او پیش از بازداشت، بارها برای شرکت در سمینارهای علمی و تحقیقی و معاملههای تجاری به تهران رفتوآمد داشت. قادری در دادگاه انقلاب به اتهام "همکاری با دول متخاصم" به ۱۰ سال حبس محکوم شد.
عکس: iranhumanrights
ارس امیری
ارس امیری کارمند"بریتیش کانسیل" (شورای فرهنگی بریتانیا) و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه کینگستون چند روز پس از بازگشت به ایران به قصد دیدن مادر بزرگ بیمارش، در ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ از سوی ماموران وزارت اطلاعات به اتهام "تبانی و اجتماع علیه امنیت ملی" بازداشت اما با قرار وثیقه آزاد شد. او در شهریور ۱۳۹۷ به اتهام "اداره شبکه براندازی علیه امنیت داخلی کشور" بازداشت و به ۱۰ سال حبس محکوم شد.
عکس: iranianuk.com
کامیل احمدی
کامیل احمدی، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی، پژوهشگر اجتماعی و مردمشناس، از ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ بازداشت شد. او در دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به ۹ سال و ۳ ماه حبس و پرداخت ۶۰۰ هزار یورو جریمه محکوم شد. جرم او تلاش برای "اعمال نفوذ در طرح افزایش سن ازدواج، ترویج و پشتیبانی از همجنسگرایی، سعی در تجزیه ایران بوسیله پژوهش و ارسال گزارش خلاف به سازمال ملل" عنوان شد.
عکس: didarnews
نازنین زاغری رتکلیف
نازنین زاغری رتکلیف، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی و مدیر پروژههای "بنیاد خیریه تامسون رویترز" فروردین ۱۳۹۵ در فرودگاه "امام خمینی"، در حالی که قصد خروج از ایران را به همراه دختر نوزادش داشت، از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد. دادگاه انقلاب او را بعد به اتهام «جاسوسی»، به پنج سال حبس محکوم کرد. او در پایان این مدت محکومیت دوباره برای یک "پرونده جدید" به محاکمه کشیده شد.
عکس: Jamie Wiseman/picture alliance
ناهید تقوی
ناهید تقوی، ۶۶ ساله، زندانی دوتابعیتی ایرانی آلمانی است که روز ۲۵ مهر ۱۳۹۹ بازداشت شد. او معمار بازنشسته است که سالها با دو گذرنامه و بدون هیچ مشکلی میان آلمان و ایران در رفت و آمد بود. مریم کلارن، دختر او میگوید: «در ابتدا اتهامات او امنیتی اعلام شده بود؛ اما به دلیل دسترسی نداشتن به پرونده، اطلاع دقیقی از اتهامات وارد شده در دست نیست.»
عکس: Privat
احمد رضا جلالی
احمدرضا جلالی، پزشک، استاد و پٰژوهشگر مدیریت حوادث مترقبه است و با خانوادهش مقیم سوئد بوده است. او در سفری به ایران بازداشت و به اتهام «فساد فیالارض از طریق جاسوسی برای دولت متخاصم اسراییل» محکوم به اعدام شده است. او بارها تمام اتهامات را رد و اعلام کرده تحت شکنجه جسمی و روانی، وادار به اعتراف علیه خودش شده است.
فریبا عادلخواه و رولاند گابریل مارشال
فریبا عادلخواه، پژوهشگر دوتابعیتی ایرانی فرانسوی در ایران، خرداد ۱۳۹۸ از سوی حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران به اتهام جاسوسی بازداشت و به ۵ سال حبس محکوم شد. رولاند گابریل مارشال شریک زندگی او نیز که برای دیدنش به ایران رفت بازداشت شد. مارشال در مارس ۲۰۲۰ با جلال روحالله نژاد مبادله و آزاد شد.
عکس: Sciences Po
مسعود مصاحب
مسعود مصاحب، زندانی دوتابعیتی ایرانی اتریشی ۷۳ ساله، تاجر و دبیر کل انجمن دوستی اتریش و ایران، در بهمن ۱۳۹۷ بازداشت شد. مصاحب از سال ۱۳۴۴ در اتریش زندگی میکند. تلویزیون دولتی ایران بریدههایی از مصاحبه با مصاحب را پخش و او را به انتقال اخبار و اطلاعات مربوط به "فناوری پهپادی، موشکی و اتمی ایران" به سازمان اطلاعات آلمان (BND) متهم نمود. او به ۱۰ سال حبس محکوم شده است.
عکس: Mehr
انوشه آشوری
انوشه آشوری مهندس ۶۵ ساله و نماینده شرکت تکنو خلاق در بریتانیا به اتهام "اتصال به موساد" به تحمل ۱۰ سال حبس، ۲ سال حبس بابت تحصیل نامشروع و استراد ۳۳ هزار یورو پولی که از او کشف شده به نفع جمهوری اسلامی محکوم شد. شهرزاد ایزدی همسر او گفته که انوشه آشوری هرگز فعالیت سیاسی یا مقام دولتی در زندگی نداشته و در ارتباط با اسراسر محرمانه دولتی نیز نبوده است.
عکس: Elika Ashoori
بنجامین بریر
شش اسفند ۱۳۹۹ اعلام شد که بنجامین بریر گردشگر فرانسوی از ۹ ماه پیش در مشهد به اتهام "جاسوسی و تبلیغ علیه نظام" در بازداشت به سر میبرد. بریر به خاطر پرواز یک پهپاد در دشتهای نزدیک مرز ایران و ترکمنستان بازداشت شد. او همچنین به دلیل طرح این سئوال که «چرا حجاب در جمهوری اسلامی اجباری ولی در سایر کشورهای اسلامی اختیاری است» با اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام نیز روبرو شده است.