روزنامه تایمز اسرائیل با انتشار گزارشی به پیشرفت‌های اخیر دریایی و اطلاعاتی اسرائیل در ردیابی و رهگیری محموله‌ها و اخلال در عبورهای ترانزیتی پهپادهای ساخت ایران از آفریقا پرداخته است.

تایمز اسرائیل در این گزارش می‌نویسد، نیروهای امنیتی اسرائیل با تکیه بر راهبرد بازدارندگی، اقداماتی جدی در راستای اخلال در زنجیره تامین پهپادهای ساخت ایران انجام داده‌اند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

بر اساس این گزارش، هدف از این اقدامات، قطع جریان زنجیره تامین ساخت پهپاد ایران است و  اسرائیل در واقع ستون فقرات لجستیکی برنامه هواپیمای بدون سرنشین ایران را که از میان آفریقا عبور می‌کند هدف قرار داده ‌است. این گزارش با اشاره به این که "اکوسیستم پهپادی ایران یک کارخانه منفرد نیست که در جایی پنهان ‌شده باشد"، می‌نویسد: «این یک شبکه تدارکاتی گسترده و وابسته به قطعات جهانی و مسیرهای مخفیانه تحویل است.»

پیش از این گزارشی در سال ۲۰۲۵ حاکی از آن بود که حوثی‌های یمن، بین سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۲۴، تعداد ۳۸۸ حمله با سامانه‌های هواپیمای بدون سرنشین انجام داده بودند. همچنین گفته شد که ساخت این سامانه‌ها به قطعاتی تکیه داشت که منشاء آن‌ها ایران بود ولی در خارج مونتاژ شده بودند.

بیشتر بخوانید: استفاده ونزوئلا از پهپاد‌های طراحی ایرانی در تنش با آمریکا

در همان زمان، وزارت بازرگانی ایالات متحده آمریکا، تعداد ۱۵ شرکت چینی را به دلیل مشارکت در تامین قطعات الکترونیکی تحریم کرد. این قطعات الکترونیکی منشاء آمریکایی داشتند و در پهپادهای ایرانی که توسط اسرائیل و دولت‌های دیگر ضبط شده بودند، از آن‌ها استفاده شده بود.

این گزارش با بیان این که بازدارندگی اصولا بر مبنای "تهدید" و "تحمیل هزینه" تمرکز دارد، می‌نویسد که اقدام اسرائیل، یک پایه سوم را نیز برای بازدارندگی نشان می‌دهد: بازدارندگی از طریق ایجاد اخلال، که بر اساس آن، توانایی دشمن برای به میدان آوردن سامانه‌های رزمی او، پیش از آن که آن‌ها را به دست بیاورد، تضعیف می‌شود.

اسرائیل نمی‌تواند همه پهپادهای پرتاب‌شده را متوقف کند

پهپادهای انتحاری یا اصطلاحا پرسه‌زن شاهد ۱۳۶ (و گونه‌های مختلف آن)، بخشی از راهبرد تهاجمی جمهوری اسلامی است که بر مبنای آن، پهپادها را ارزان و به صورت انبوه تولید می‌کند.

بر اساس این گزارش، منشاء غربی قطعات ساخت این پهپادها مشخص و قابل ردیابی است. اسرائیل اکنون با اخلال در نقاط تخلیه و بارگیری و ترانزیت مستقر در آفریقا و شبکه‌های تامین‌کننده پهپادهای ایران، پیش‌دستی کرده و این توانایی ایران را تضعیف کرده است.

این گزارش با اشاره با این که روسیه برای ساخت پهپادهای خود به فناوری ایران متکی بود، می‌افزاید، این نشان می‌دهد که مدل اخلالی که اسرائیل در پیش گرفت، مهم و کارآمد است. "ایران کیت‌ها و قطعات پهپاد را می‌فرستاد، بخشی از این قطعات از مسیر آفریقا و آسیا تهیه می‌شدند و سپس این کیت‌ها در اروپا و آفریقا مونتاژ می‌شدند."

به عبارت دیگر، زنجیره تامین و مونتاژ ایران، فقط در خاورمیانه نبود.

از این رو، به گفته نویسنده این مقاله، قطع زنجیره بین این مراکز برای مهار گسترش جهانی پهپادهای ساخت ایران اهمیت دارد. این گزارش در ادامه با بیان این که اسرائیل نمی‌تواند هر حمله پهپادی پرتاب‌شده به سمت خود را متوقف کند، می‌افزاید، چنین چیزی ممکن نیست اما اسرائیل در عین حال می‌تواند استمرار چنین حملاتی را برای ایران "بسیار سخت‌تر کند."

در نتیجه، اگر کارخانه‌های پهپادی ایران سر جای خود بمانند اما قطعات نتوانند به آن برسند، معادله بازدارندگی دوباره تغییر می‌کند. به بیان دیگر سیاست بازدارندگی اسرائیل در این زمینه اکنون بر این محور استوار است: هزینه این کار را برای ایران افزایش دهید، چرخه تامین را به تاخیر بیندازید و تهران را مجبور به وارد شدن به دفتر حساب لجستیکی کنید که توان پرداخت آن را ندارد.

بیشتر بخوانید: نمایش پهپاد "شاهد روسی"؛ ایران سفیر لهستان را احضار کرد

نویسنده گزارش با اشاره به این که البته این اقدام، خطرات خاص خودش را دارد می‌نویسد که کشورهای ساحلی آفریقا، نقاط ضعیفی در زنجیره تامین محسوب می‌شوند، و ایران اکنون احتمالا مسیرهای خود را تغییر خواهد داد. مثلا به‌جای ارسال مستقیم، از شرکت‌های ظاهرا غیرنظامی، افراد واسطه، مونتاژ قطعات در همان کشورها یا ارسال محموله‌های خیلی کوچک استفاده می‌کند.

گزارش تایمز اسرائیل در ادامه با اشاره به این که "آفریقا به میدان نبرد بعدی بر سر زنجیره تامین تبدیل خواهد شد" می‌نویسد که اسرائیل شاید بتواند این مسیرها را مختل کند، اما حفظ کنترل اطلاعاتی و دریایی و دیپلماتیک، در آن گستره وسیع مورد نیاز برای ایران، کار بسیار سختی است.

به عبارت دیگر، اسرائیل برای موفق شدن در این کار، باید شبکه خیلی بزرگی را زیر نظر بگیرد و کنترل کند، چرا که ایران عملا به حجم بزرگی از قطعات و مسیرها نیاز دارد.

از دیگر سو، بازدارندگی از طریق اقدامات تنبیهی یعنی حمله‌های غافلگیرکننده، با بازدارندگی از طریق "اخلال در تدارکات"، تکمیل می‌شود.

اسرائیل این روش را پیش گرفته است و هدف آن در حال حاضر، صرفا سرنگونی پهپادها نیست، بلکه هدف این است که از ساخته شدن آن‌ها جلوگیری کند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

این گزارش می‌افزاید مقابله با هواپیمای بدون سرنشین، صرفا بحث بر سر کلاهک‌های انفجاری یا بدنه آن‌‌ها نیست. بلکه بردهای مدار چاپی ارسال‌شده از آفریقا، ریزپردازنده‌هایی که در پهپادها وجود دارند، و فهرست‌ پنهانی از مسیرهای طولانی دریایی را شامل می‌شود.

نویسنده گزارش تایمز اسرائیل می‌نویسد، که اسرائیل در حال جنگیدن با پهپادهای دیروز نیست، بلکه در حال جنگیدن با پهپادهای ساخته نشده برای فردا است.