نخست‌وزیر عراق در واکنش به اعتراض‌های گسترده و دامنه‌دار در عراق وعده داد در تقسیم قدرت در هیئت دولت "تغییرات عمیقی" اعمال کند.

به گزارش خبرگزاری آلمان عادل عبدالمهدی روز شنبه نهم نوامبر (۱۸ آبان) وعده داد در نظام سنتی تقسیم قدرت بر مبنای گرایش‌های مذهبی و تعلقات قومی در عراق "دگرگونی‌های مهمی" به اجرا گذاشته شود.

او می‌گوید با اصلاحاتی که مد نظر دارد نظام اداری عراق "جوانتر و کارآمدتر" می‌شود و با بیکاری، بی‌عدالتی اجتماعی و فساد مبارزه خواهد شد.

از زمان سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳ میلادی نظام سیاسی عراق بر اساس تقسیم پست‌های وزارتی و مدیریتی میان اهل سنت، شیعیان و کردها شکل گرفته است.

شماری از سیاستمداران و تحلیلگران این شیوه تقسیم قدرت را یکی از علت‌های اصلی ضعف نهادهای نظارتی و گسترش دامنه‌دار فساد در عراق ارزیابی می‌کنند.

شهروندان عراقی از ابتدای ماه اکتبر در اعتراض به فساد فراگیر در کنار بیکاری، وضعیت نابسامان اقتصادی و سوءمدیریت در بغداد و شماری دیگر از شهرها به خیابان آمده‌اند. این جنبش اعتراضی که وارد ششمین هفته خود شده تا کنون به کشته شدن صدها نفر و مجروح شدن هزاران معترض انجامیده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

برهم صالح، رئيس‌جمهوری عراق، پس از اوج گرفتن و ادامه تظاهرات، چند روز پیش اعلام کرد که عادل عبدالمهدی آماده است از سمت خود کناره‌گیری کند.

معترضان خواستار اصلاحات اساسی

این خبر نیز باعث فروکش کردن خشم معترضان نشد. آنها معتقدند تمام ساختار سیاسی عراق را فساد فراگرفته و نظام سیاسی این کشور جز با یک تحول اساسی قابل ترمیم نیست.

مطابق برخی گمانه‌زنی‌ها یکی از علت‌های اعلام آمادگی عبدالمهدی برای کناره‌گیری تصمیم برخی گروه‌های قدرتمند شیعه و نزدیک به جمهوری اسلامی برای قطع حمایت از او بوده است.

در همین حال خبرگزاری فرانسه روز شنبه به نقل از منابعی که هویت آنها فاش نشده گزارش داد که پسر علی سیستانی، مرجع عالی شیعیان عراق، در جلسه‌ای با قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و مقتدی صدر، روحانی پرنفوذ شیعه و رهبر ائتلاف سائرون، در مورد ادامه کار عبدالمهدی به توافق رسیده‌اند.

تکذیب توافق با سلیمانی از سوی دفتر سیستانی

دفتر علی سیستانی عصر شنبه با انتشار بیانیه‌ای این خبر را تکذیب کرد. در این بیانیه هر گونه مشارکت برای حمایت از نخست‌وزیر عراق تکذیب شده اما به خبر دیدار احتمالی محمدرضا سیستانی با سلیمانی و صدر اشاره‌ای نشده است.

در روزهای گذشته در میان معترضان عراقی، به خصوص در مناطق شیعه‌نشین شعار علیه جمهوری اسلامی بیش از پیش شنیده می‌شود. معترضان اخیرا چند بار به کنسولگری ایران در کربلا حمله کردند و در مواردی پرچم جمهوری اسلامی را پایین کشیده و تلاش کردند ساختمان کنسولگری را به آتش بکشند.

خبر توافق احتمالی برای ادامه کار نخست‌وزیر و با اعمال نفوذ جمهوری اسلامی می‌تواند خشم معترضان علیه این کشور را شعله‌ورتر کند.

روز شنبه تظاهرات و تلاش برای مسدود کردن برخی از گذرگاه‌ها و پل‌های مهم ارتباطی در بغداد، مانند روزهای گذشته ادامه داشت و گفته می‌شود دست‌کم سه نفر از معترضان بر اثر تیراندازی ماموران امنیتی کشته شده‌اند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه در میدان تحریر بغداد، مرکز اصلی تجمع معترضان در پایتخت، دو تظاهرکننده بر اثر شلیک گلوله جان سپردند و یک نفر بر اثر برخورد گلوله گاز اشک‌آور به صورتش کشته شده است.

گلوله‌های کشنده گاز اشک‌آور ساخت جمهوری اسلامی؟

سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی که پنج‌شنبه ۱۶ آبان منتشر شد گفته که تحقیقات و بررسی‌های این نهاد اثبات می‌کند که شماری از معترضان عراقی بر اثر اصابت گلوله‌های گاز اشک‌آور و دودزای ساخت جمهوری اسلامی به قتل رسیده‌اند.

این سازمان می‌گوید تحقیقاتش نشان می‌دهد که نیروهای امنیتی عراق برای رویاروی با معترضان از دو نوع گلوله گاز اشک‌آور استفاده کرده‌اند که یک نوع آن از قبل شناخته شده و ساخت صربستان و دیگری ساخت صنایع دفاعی جمهوری اسلامی است.

بنابر این گزارش طی یک هفته دست‌کم چهار مورد اصابت گلوله‌های گاز اشک‌آور ساخت ایران که منجر به مرگ معترضان شده بررسی شده است.

این نهاد حقوق بشری می‌گوید بررسی‌های همکارانش نشان داده که پوکه گلوله‌های گاز اشک‌آور ساخت ایران تا ده برابر بزرگ‌تر از نمونه‌های رایج است و می‌تواند عامل آسیب شدید جسمی و مرگ افراد شود. عفو بین‌الملل خواستار جلوگیری از استفاده از این گلوله‌ها توسط نیروهای امنیتی عراق شده است.

در روزهای گذشته واکنش‌های انتقادی و انزجارآمیز برخی کاربران عراقی شبکه‌های مجازی علیه جمهوری اسلامی نیز افزایش یافته و شبه‌نظامیان شیعه مورد حمایت ایران، موسوم به حشد شعبی متهم می‌شوند که در تیراندازی و کشتار هدفمند معترضان نقش داشته‌اند.

علم‌الهدی و دمیدن در آتش خشم معترضان عراق

گرچه رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای، جنبش اعتراضی در عراق را نتیجه "تحریک و توطئه خارجی" عنوان کرد، اظهارات برخی از نزدیکان او، مانند نماینده‌اش در استان خراسان رضوی، در دمیدن بر آتش خشم معترضان بی‌تاثیر نبوده است.

احمد علم‌الهدی چندی پیش در یک سخنرانی گفته بود: «امروز حشد شعبی عراق، ایران است. حزب‌الله لبنان، ایران است. انصارالله یمن، ایران است. جبهه وطنی سوریه، ایران است. جهاد اسلامی فلسطین، ایران است. حماس، ایران است. اصلا شما نگاه می‌کنید ایران کجاست امروز؟ مگر جنوب لبنان، ایران نیست؟ مگر حزب‌الله، ایران نیست؟ مگر این پهپادهایی که یمنی‌ها فرستادند و‌ سعودی‌ها را به خاک سیاه کشاندند ایران نبود؟»

ویدئوی این سخنرانی با زیرنویس عربی به شکل گسترده‌ای در شبکه‌های مجازی انتشار یافته و واکنش منفی زیادی به دنبال داشته است. برخی از حامیان حکومت جمهوری اسلامی این اظهارات را بی‌ارتباط با حوادث اخیر عنوان کرده و پخش گسترده آن را به عوامل عربستان سعودی نسبت می‌دهند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

با این همه آنچه علم‌الهدی در این ویدئو می‌گوید به مذاق بسیاری از معترضان عراقی و لبنانی خوش نیامده و آن را سند دخالت جمهوری اسلامی در امور داخلی کشورشان ارزیابی می‌کنند.

سایت آقتاب‌نیوز هفته گذشته با انتشار متن سخنان علم‌الهدی نوشته بود که پخش ویدئوی اظهارات امام جمعه مشهد در شبکه‌های اجتماعی کشور‌های عربی منطقه، به ویژه در عراق، بازتاب وسیعی داشته و احساسات ملی‌گرایانه را در این کشور تحریک کرده است.