علاوه بر حسن امینی، هاشم حسین‌پناهی مدرس مدرسه‌ی علوم دینی امام بخاری سنندج نیزدر فرودگاه امام خمینی تحت بازرسی و تفتیش مأموران قرارگرفتند. پیش از این نیز گذرنامه‌ی تعدادی از علمای اهل سنت از جمله مولانا عبدالغنی بدری، معاونت آموزشی حوزه‌ی دارالعلوم زاهدان، دکتر عبیدالله استاد حدیث این حوزه و مولانا عثمان قلندرزهی، مدیر مدرسه مدینة‌العلوم خاش که برای شرکت در یک کنفرانس بین‌المللی اسلامی عازم ترکیه بودند در فرودگاه امام خمینی توقیف شد.

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران به مولانا عبدالحمید امام جمعه‌ی اهل سنت زاهدان اجازه سفر برای شرکت در کنفرانس بین‌المللی اسلامی در ترکیه را دادند ولی گذرنامه‌ی او پس از بازگشت از ترکیه توقیف شد و خود او نیز ممنوع الخروج شد.

«من نمی‌دانم برای چه گذرنامه‌ام را گرفتند»

حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان در گفتگو با دویچه‌وله دلایل توقیف گذرنامه‌اش را این‌گونه شرح می‌دهد: «وقتی از دوبی برگشتیم به فرودگاه امام خمینی، گذرنامه‌ی مرا گرفتند. کتاب‌های دینی ما را هم بردند. مامورین به ما گفتند، آنها به دستور دادگاه ویژه‌ی روحانیت این کار را انجام دادند».

آقای امینی درباره‌ی انگیزه‌ی سفرش به دوبی هم چنین توضیح می‌دهد: «من بنابه دعوت "شبکه تلویزیونی نور" به دوبی رفتم و حدود ۲۰ روز آنجا ماندم. پیش از این نیز برای این منظور به دوبی سفر کرده‌ام. این شبکه تلویزیونی ویژه‌ی اهل سنت در ایران است و من قبلا هم برنامه داشتم. ما انتظار داریم که بر حسب قوانین کشور با ما برخورد شود. هنوزحتی یک برنامه ضبط شده‌ی من از شبکه نور پخس نشده است تا آنها این مسئله را بهانه بگیرند».

توقیف گذرنامه‌ها پس از بازگشت به ایران

آگاهان به مسائل امور اهل‌سنت می‌گویند، به رقم متفاوت بودن اشکال توقیف گذرنامه‌ها، این اقدامات انگیزه‌‌ی یکسانی داشته‌است.

خود آقای امینی هم درباره‌ی این انگیزه به دویچه‌وله چنین می‌گوید: «آنچه اکنون روی داده فقط مربوط به من نیست، بلکه مربوط است به رهبران و روسای دینی اهل سنت. دلایل این گونه توقیف‌ها را به ما فعلا نگفتند. ما این مسئله را پیگیری خواهیم کرد. چونکه هر فرد ایرانی دو شناسنامه دارد، یکی برای داخل کشور و دیگری برای خارج از کشور».

تاسیس"مجمع روحانیون اهل سنت"

به‌نظر کاوه قریشی روزنامه نگار و فعال حقوق بشر کرد، فعالیت رهبران اهل‌سنت در ایران صرفا دینی است. وی در گفتگو با دویچه‌وله تاکید می‌کند: «حسن امینی و گروه تحت رهبری وی صرفا فعالیت دینی دارد و از سیاست کناره‌گیری کرده است. اما وی در انتخابات ریاست جمهوری از نامزدی مهدی کروبی دفاع کرده و تابحال چندین بار احضارشد و فشارها براوهمچنان ادامه دارد».

این فعال حقوق بشر کرد در ادامه صحبت‌هایش اشاره می‌کند: «آقای امینی متهم است به اینکه قصد داشته "مجمع روحانیون اهل سنت" را تاسیس کند و با توجه به سیادت اهل تشیع در ایران، حکومت احساس خطرمی‌کند».

"سیاست ذوب کردن اهل سنت در اهل تشیع"

آقای قریشی نتیجه می‌گیرد، ممنوع الخروج شدن تعدادی از رهبران سنی نشانه‌ی تشدید فشارعلیه اهل سنت در ایران است. به نظر او دولت جمهوری اسلامی در ۳۰ سال گذشته نیز "سیاست ذوب کردن اهل سنت در اهل تشیع و حفظ اقتدار اهل تشیع" را در پیش گرفت.

کاوه قریشی برای این ادعای خود چنین مثال می‌آورد: «دولت از اوایل انقلاب تا حال تلاش کرده مانع فعالیت‌های اجتماعی و آموزشی اهل سنت شود و برخورد شدیدی با فعالان حقوق آنان کرده است. اتحاد شیعه و سنی در ایران هم آنگونه که جمهوری اسلامی ادعا می‌کند واقعی نیست و چنین وحدتی صورت نگرفته و بیشتر به شکل شعار مانده است».

"دخالت دولت در جزئیات امور دینی اهل سنت"

حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان به تشدید فشار به روحانیون سنی از طرف "مرکز بزرگ اسلامی غرب" در کردستان اشاره می‌کند ومی‌گوید: «حتی در جزئیات مسائل دینی ما دخالت می‌کنند. مثلا درباره‌ی اینکه چه روزی عیدقربان بگیریم نیز مسئله داریم. هر سال مراسم‌عید مرا به هم می‌زنند. تمامی این اقدامات از سوی "مرکز بزرگ اسلامی غرب" سازمان داده می‌شود».

حسن امینی به شیوه‌هایی هم اشاره می‌کند که وی را مجبور به سکوت کنند. او در این رابطه خاطرنشان می‌کند: «مرا پارسال وقتی از زاهدان برگشتم دستگیرکردند و پرونده‌ای درست کردند تا من نتوانم حرفی بزنم و حق قانونی‌ام را طرح کنم. مرا پارسال پانزدهم دیماه به مشهد بردند و محاکمه کردند و تابحال نیز حکمی ارائه نشده است».

درخواست دیدار رهبران اهل سنت با آیت‌الله خامنه‌ای

روحانیون اهل سنت از جمله مولانا عبدالحمید و مولانا محمد حسین گرگیج، امام جمعه‌ی اهل سنت آزاد شهرگلستان علنا به توقیف گذرنامه‌ها اعتراض کردند. پایگاه اطلاع رسانی مکتب قرآن کردستان نیز در مطلبی به توقیف گذرنامه‌ی حسن امینی واکنش نشان داده و می‌نویسد: «چنین اقداماتی نادیده گرفتن حقوق مشروع، قانونی و ابتدایی شهروندان اهل‌سنت تلقی می‌گردد».

مولانا عبدالحمید، امام جمعه‌ی اهل سنت زاهدان برای چاره‌جوئی این مسئله دیدار مشترک روحانیون بلندپایه‌ی اهل سنت ایران با آیت‌الله علی خامنه‌ای را پیشنهاد کرد. درعین حال رهبران اهل سنت گله می‌کنند، مقام‌های بلندپایه ایران تابه حال به درخواست آنها پاسخی نداده‌اند.

تردید و امید به کاهش مشکلات

کاوه قریشی فعال حقوق بشرکرد در این رابطه به دیدار سال پیش آیت‌الله خامنه‌ای از کردستان اشاره می‌کند که بیش از ۳۰۰ تن از علمای روحانی کردستان با نوشتن نامه‌ای سرگشاده از او درخواست کردند، به مشکلات آنها رسیدگی کنند. اما تابحال پاسخی به آنها داده نشده است.

حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان هم دیدارسال پیش خود با احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران را مثال می‌آورد که وی وعده داده است به "دخالت دولت در امور دینی اهل سنت" رسیدگی کند، اما تابحال بنا به گفته او اقدامی در این رابطه انجام نگرفته است. با این وحود، حاکم شرع مردمی کردستان از دیدار رهبران اهل‌ سنت در کشور با آیت‌الله علی خامنه‌ای استقبال می‌کند و معتقد است این دیدارسبب کاهش برخی از مشکلات آنان خواهد شد.

طاهر شیرمحمدی

تحریریه: فرید وحیدی