از ماه فوریه‌ی سال جاری، خشونت و خونریزی در یمن حاکم است. طبق آخرین گزارش‌ها، روز شنبه (۲۲ اکتبر/۳۰ مهر)، پنج سرباز متمرد یمنی، در جریان حمله‌ی نظامیان طرفدار علی عبدالله صالح، رئيس‌جمهوری این کشور به پادگانشان کشته شدند.

شورای امنیت سازمان ملل از علی عبدالله صالح، مردی که ۳۳ سال است قدرت را در یمن در دست دارد، خواستار واگذاری منظم قدرت شد. پانزده کشور عضو شورای امنیت در نشست روز جمعه (۲۱ اکتبر/۲۹ مهر) یکصدا خشونت و نقض حقوق بشر در یمن را محکوم کردند.

در قطعنامه‌ای که شورای امنیت صادر کرد، همه‌ی طرف‌های درگیری در یمن، به حل مسالمت‌آمیز این منازعه فراخوانده شده‌اند.

این نخستین قطعنامه‌ی شورای امنیت از ماه فوریه‌ی امسال یعنی زمانی است که علی عبدالله صالح به مقابله با اپوزیسیون و جنبش دمکراسی‌خواهی پرداخته است. به گفته‌ی مقامات دولتی، از آن زمان تا کنون در یمن حدود ۱۴۸۰ تن قربانی خشونت‌ها شده‌اند.

موافقت روسیه و چین

این قطعنامه به ابتکار چهار قدرت غربی و از جمله آمریکا و آلمان به شورای امنیت ارائه شد. پس از آن‌‌که در چند فرمولبندی این قطعنامه تغییراتی داده و مضمون آن معتدل‌تر شد، روسیه و چین نیز حاضر شدند به آن رای دهند.

در این قطعنامه به طور صریح از صالح خواسته نشده که از قدرت کناره‌گیری کند، بلکه مطابق نقشه‌ی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از او خواسته شده که ظرف ۳۰ روز طرح واگذاری منظم قدرت را امضا کند. وی در مقابل از پیگرد حقوقی مصون خواهد ماند.

گیدو وستروله، وزیر امور خارجه‌ی آلمان این قطعنامه را ستود و آن را خواستی آشکار از مسئولان سیاسی یمن برای پایان دادن به خشونت‌ها خواند. وی بار دیگر از علی عبدالله صالح خواست راه را برای یک آغاز سیاسی تازه بگشاید تا انتخابات هر چه زودتر ممکن شود.

دولت آمریکا نیز از پیامی روشن برای علی عبدالله صالح برای واگذاری مقام خود سخن گفت. کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد که جامعه‌ی جهانی پیام متحد و آشکاری به صالح داد که به خواسته‌های مردم یمن برای واگذاری فوری قدرت تمکین کند.

«عادات یکسان دیکتاتورها»

عبدالغنی الایریانی، سیاست‌شناس یمنی معتقد است که تحولات تونس و مصر و لیبی، تاثیر مستقیمی بر یمن دارد. به گفته‌ی وی، دیکتاتورها عادات و خصوصیات مشابهی دارند و هر وقت یکی از آن‌ها سرنگون می‌شود، دیکتاتورهای دیگر به دقت اوضاع را زیر نظر می‌گیرند.

ولی حافظ البوغاری از موسسه‌ی «مرکز انتخابات یمن» بر عکس این خطر را می‌بیند که علی عبدالله صالح پس از قطعنامه‌ی اخیر شورای امنیت سازمان ملل، در برابر جامعه‌ی جهانی مواضع آشتی‌ناپذیرتری اتخاذ کند.

به گفته‌ی ناظران سیاسی، ناآرامی‌های سیاسی و درگیری‌های خونین در یمن باعث شده که جریان‌های اسلام‌گرا نیز از فرصت استفاده و مواضع خود را در برخی از مناطق جنوب این کشور تحکیم کنند. ایالات متحده‌ی آمریکا بیم آن دارد که اسلام‌گرایان بتوانند قدرت خود را در یمن گسترش دهند.

یمن از موقعیت ژئوپولیتیکی مهمی برخوردار است. این کشور در نزدیکی یکی از مهم‌ترین آب‌راه‌های کشتیرانی جهان قرار دارد که اقیانوس هند را از طریق دریای سرخ به دریای مدیترانه وصل می‌کند.

BM/MM