خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش می‌دهد ذخایر اورانیوم جمهوری اسلامی تمام شده و این کشور تلاش برای تهیه اورانیوم مورد نیاز خود را شدت بخشیده است. همچنین کارشناسان احتمال میدهند کرم رایانه‌ای استاکس‌نت خسارت‌های سنگینی به تاسیسات هسته‌ای ایران وارد و غنی سازی اورانیوم را با مشکل مواجه کرده است. در همین حال رئیس کمیسیون انرژی مجلس، حمیدرضا کاتوزیان روس‌ها را به دلیل به تعویق انداختن مکرر افتتاح نیروگاه بوشهر به شدت مورد انتقاد قرار داده است.

سفر پنهانی صالحی برای خرید اورانیوم؟

فعالیت‌های مناقشه برانگیز هسته‌ای جمهوری اسلامی تا کنون به صدور چهار قطعنامه‌ی تحریمی علیه این کشور منجر شده است. شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب این قطعنامه‌ها تهران را ملزم به توقف غنی‌سازی اورانیوم و شفاف سازی فعالیت‌هایش در این زمینه کرده است. تحریم‌ها شامل صدور سنگ معدن اورانیوم به ایران نیز می‌شود. ظاهرا به همین دلیل تلاش‌های جمهوری اسلامی برای خرید اورانیوم مخفیانه انجام می‌شود.

آسوشیتدپرس با استناد به گزارش محرمانه‌ای از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت، تلاش تهران برای خرید اورانیوم در حال حاضر بر کشور زیمبابوه متمرکز شده است. گفته می‌شود علی اکبر صالحی رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی و وزیر خارجه کنونی، در ماه ژانویه پنهانی از این کشور دیدار و با مسئولان بلندپایه زیمبابوه در بخش معدن مذاکره کرده است.

انگیزه‌های تهران برای روابط با زیمبابوه

ایران تاکنون به گزارش‌های مربوط به مذاکره با مقام‌های آفریقایی واکنشی از خود نشان نداده است. این کشور پیشتر ادعا کرده قادر است سنگ اورانیوم مورد نیاز را از معدن‌های داخل کشور استخراج کند. در برخی از گزارش‌های منتشر شده‌ی آژانس احتمال داده شده اورانیوم موجود در معدن ساغند یزد و معدنی در نزدیکی بندرعباس رو به پایان باشند. در صورت صحت این خبر ایران مجبور است به دنبال ذخایر جدید باشد یا نیاز خود را از طریق واردات تامین کند.

روز پنجشنبه سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، فیلیپ کراولی، ضمن خودداری از اظهار نظر در مورد گزارش آسوشیتدپرس اظهار داشت، کشورش همواره نگران تلاش‌های پنهانی ایران برای خرید اورانیوم از کشورهای آفریقایی از جمله زیمبابوه بوده است.

محمود احمدی‌نژاد که با رابرت موگابه رئیس جمهور زیمبابوه روابط خوبی دارد حدود یازده ماه پیش از این کشور دیدار کرد. جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر در تاسیس چند کارخانه در زیمبابوه سرمایه‌گذاری و مشارکت کرده است. غلامحسین حسینی‌نیا معاون وزارت تعاون ۲۷ تیرماه سال جاری با اشاره به سفر یک هیات عالیرتیه زیمبابوه به ایران، برخوردار بودن این کشور از "منابع سرشار مخزنی و معدنی" را از انگیزه‌های تهران برای گسترش روابط دو جانبه عنوان کرد.

تاثیر حمله‌ی استاکس‌نت

ظاهرا ایران در حالی به دنبال منابع تامین سنگ اورانیوم است که تاسیسات غنی‌سازی در این کشور با ظرفیت کامل فعالیت نمی‌کنند. از چند ماه پیش گزارش‌هایی در مورد نفوذ کرم استاکس‌نت به رایانه‌های تاسیسات هسته‌ای ایران در نطنز و بوشهر منتشر شده است. جمهوری اسلامی مدعی است از یک سال و نیم پیش از حمله‌ی این کرم رایانه‌ای با خبر بوده و اقدام‌های لازم را برای دفع آن به اجرا گذاشته است.

به رغم تکذیب مقام‌های رسمی، روزنامه کیهان که با مسئولیت حسین شریعتمداری نماینده رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای منتشر می‌شود در سرمقاله یکشنبه ۲۶ دی‌ماه ۸۹ خود به نقش تخریبی استاکس نت در "توقف کار برخی از سانتریفوژها در تاسیسات نطنز" اعتراف کرد. همچنین روسیه نقش استکس‌نت را در اختلال‌های به وجود آمده در نیروگاه هسته‌ای بوشهر تایید کرده و علت تازه‌ترین تاخیر در راه‌اندازی نیروگاه را همین مسئله عنوان می‌کند.

"روسیه بدقول و مسئولیت‌ناپذیر"

نیروگاه اتمی بوشهر که آغاز ساخت آن به زمان شاه برمی‌گردد قرار بود حدود ده سال پیش توسط یک شرکت روسی تکمیل شده و کار خود را آغاز کند. پس از آغاز عملیات سوخت‌گذاری نیروگاه که تابستان امسال انجام شد قرار بود این تاسیسات از آبان ماه ۸۹ به بهره‌برداری برسد. علی اکبر صالحی هفتم مهرماه اعلام کرد این کار با تاخیری دو یا سه ماهه روبرو شده است. او حدود سه ماه بعد (۱۳ دی) گفت راه‌اندازی نیروگاه یک ماه دیگر به تعویق افتاد. مسئولان جمهوری اسلامی امیدوار بودند در سالروز انقلاب، ۲۲ بهمن، دست یافتن به برق هسته‌ای با کمک روسیه را رسما جشن بگیرند.

رئیس کمیسیون انرژی مجلس روز جمعه (۶ اسفند) با انتقاد شدید از روس‌ها اعلام کرد زمان راه‌اندازی نیروگاه بوشهر "همچنان در هاله‌ای از ابهام" قرار دارد. به گزارش سایت خبری "خانه ملت" حمیدرضا کاتوزیان گفته است «بدقولی و مسئولیت ناپذیری روس‌ها در پروژه بوشهر همچنان ادامه دارد و متاسفانه با اینکه ایران در پروژه نیروگاه بوشهر یک و نیم برابر بیشتر از آنچه باید هزینه می‌کرد، خرج کرده است، اما هنوز از راه اندازی نیروگاه و تولید برق آن خبری نیست.»

"جاودانه شدن روسیه در تاریخ ایران"

کاتوزیان می‌گوید «روس‌ها مرتبا در مورد راه اندازی این نیروگاه مانع تراشی می‌کنند و با طرح مطالبی مانند هزینه‌های اضافی، گران شدن تجهیزات و مسائلی از این قبیل، هم پول بیشتری مطالبه می‌کنند و هم راه اندازی نیروگاه را به تاخیر می‌اندازند.» او همچنین مسئولان ایرانی را مورد انتقاد قرار داده و می‌افزاید «سازمان انرژی اتمی در مورد موضوع نیروگاه اتمی بوشهر ضعیف عمل کرده است و بخشی از بدقولی روس‌ها هم به همین برخورد ضعیف بر می‌گردد و لازم است که این سازمان در این مورد هرچه سریعتر موضع قاطع و محکمی بگیرد تا تکلیف این نیروگاه روشن شود.»

این انتقادها در حالی مطرح می‌شود که علی اکبر صالحی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی، حدود پنج ماه پیش، از اعتماد کامل تهران به روس‌ها خبر داده بود. صالحی که سی‌ام شهریور ماه همراه با همتای روسی‌اش، سرگئی کیرینکو در نشست خبری مراسم سوخت‌گذازی نیروگاه حضور یافته بود، گفت «همراهی روسیه در راه‌اندازی نیروگاه بوشهر موجب ثبت‌نام این کشور در تاریخ زرین ایران شده و همچنین موجب جاودانه‌شدن روسیه در تاریخ ایران خواهد شد.»

BK/FW