با وجود اعلام از سرگیری مسابقات فوتبال در ایران با حضور تماشاگران، ورود زنان به ورزشگاههای کشور همچنان ممنوع است.
تبلیغات
برگزاری دیدارهای فوتبال باشگاهی و ملی در ایران همچنان تحت تاثیر واکنشهای شدید نهادهای حکومتی در زمینه مقابله با خیزش سراسری مردم ایران علیه نظام جمهوری اسلامی قرار گرفته است. مسابقات فوتبال ملی و باشگاهی در کشور در طول ماههای اخیر بدون حضور تماشاگر در ورزشگاهها دنبال شدهاند.
حال با وجود اینکه مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال ایران گفته است که بر اساس تصمیم "نهادهای بالادستی"، اجازه بازگشت هواداران به ورزشگاههای فوتبال دوباره فراهم شده است، کماکان محدودیتهای فراوانی برای این امر در نظر گرفته شده است.
منصور قنبرزاده، نایب رئیس دوم فدراسیون فوتبال ایران به رسانههای داخلی گفته است: «۳۰ درصد از جایگاههای برخی از ورزشگاهها برای حضور تماشاگران اختصاص داده شده است.»
قنبرزاده همچنین اشاره کرده است که فعلا امکان حضور بیشتر تماشاگران وجود ندارد.
قرار است دیدار خانگی تیم فوتبال فولاد خوزستان مقابل پرسپولیس تهران در روز ۲۷ ژانویه (۷ بهمن) نیز در ورزشگاه خالی از تماشاگر شهر اهواز برگزار شود.
این وضعیت توجه ویژه فدراسیون جهانی فوتبال، فیفا، را نیز به خود جلب کرده است. احتمال میرود که این شرایط، خطر تعلیق فوتبال ایران از سوی فیفا را افزایش دهد.
فرازهایی از تلاشهای برابریخواهانه زنان ایران در جمهوری اسلامی
از اسفند ۱۳۵۷ تا به امروز، زنان ایرانی برای به دست آوردن حقوق برابر در تلاشند؛ حقوقی که برخی را پیش از انقلاب به دست آورده اما پس از انقلاب از آنها گرفته شد. نگاهی کردهایم به برخی از مهمترین این تلاشها.
مقابله با حجاب اجباری
۱۵ اسفند ۱۳۵۷، کمتر از یک ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دفتر آیت الله خمینی اعلام کرد که زنان میتوانند به کار خارج از منزل بپردازند ولی با "حجاب شرعی". دو روز بعد از این فرمان، در روز جهانی زن، زنان در مخالفت با این حکم، از دانشگاه تهران به سوی نخستوزیری و از آنجا به سوی کاخ دادگستری راهپیمایی کردند. این اعتراضات اما به دلیل سرکوب شدید و نیز همراهی نکردن گروههای سیاسی خیلی زود سرکوب شد.
نافرمانی مدنی در برابر حجاب اجباری
هرچند به دلیل سختگیریهای شدید در مورد حجاب، عملا امکان اعتراض مستقیم و سازماندهیشده به آن وجود نداشت اما زنان به مرور حکومت را وادار به پذیرش نوعی از پوشش کردند که در ادبیات حکومتی از آن به عنوان "بدحجابی" یاد میشود. در سالهای اخیر نمایشگاههای مد زنان با ارائه مدل خاصی از حجاب نیز بسیار رایج شده است.
عکس: Khabarde.ir
آزادیهای یواشکی
در سال ۱۳۹۳ کمپین "آزادیهای یواشکی" به ابتکار مسیح علینژاد، روزنامهنگار، آغاز به کار کرد. علینژاد در این کارزار از زنان در سراسر ایران خواسته تا عکس و فیلمهای خود را از لحظهای که در فضای عمومی روسریهایشان را برمیدارند در فضای اینترنت منتشر کنند.
عکس: facebook
دختران خیابان انقلاب
اعتراض به حجاب اجباری اما در داخل ایران با یک حرکت نمادین شکل دیگری به خود گرفت. ویدا موحدی اولین زنی بود که در اوایل دیماه امسال روسریاش را بر سر چوب گرفت و در خیابان انقلاب تهران بر روی یک سکو رفت. او پس از این حرکت اعتراضی دستگیر شد و به مدت یک ماه در بازداشت بود.
عکس: picture alliance /abaca
ضرب و جرح، فشار و سرکوب
مریم شریعتمداری یکی دیگر از این "دختران انقلاب" است که توسط نیروی انتظامی مورد ضرب و جرح قرار گرفت و ساق پایش به شدت آسیب دید. مادر او میترا جمشیدپور نیز که برای پیگیری پرونده دخترش به بازداشتگاه وزرا رفته بود توسط ماموران زن مورد ضرب و جرح قرار گرفت و ۲۴ ساعت بازداشت شد.
عکس: sabzpendar
اولین تجمع عمومی در هشت مارس
هشتم مارس سال ۱۳۷۸ اولین روز زن پس از انقلاب بود که مراسم آن نه در زیر سقف خانهها که در یک فضای عمومی برگزار شد. ساختمان "شهر کتاب" آن سال میزبان زنانی بود که به دعوت دو مدیر زن انتشارات روشنگران و نشر توسعه- شهلا لاهیجی و نوشین احمدی خراسانی- پس از ۲۱ سال روزشان را با مردم کوچه و بازار شریک شدند. عکس مربوط به تجمع هشت مارس در سال ۱۳۷۹ در خانه هنرمندان تهران است.
عکس: Women Cultural Centre
تلاش برای بازپسگیری عرصه عمومی
از سال ۱۳۷۸ تا سه ماهه اول سال ۱۳۸۸، فعالان حقوق زنان از هر فرصتی برای تجمع خیابانی و پس گرفتن عرصه عمومی که در حقیقت از آنها گرفته شده بود، تلاش میکردند؛ گاه به بهانه روز جهانی زن و گاه به مناسبتهای دیگر.
عکس: Maryam Ansary
تنها تجمعی که به خشونت کشیده نشد
شاید تنها تجمع زنان که بدون دخالت نیروهای امنیتی و بدون خشونت پایان گرفت، تجمع مقابل دانشگاه تهران در ۲۲ خرداد ۱۳۸۴ بود. این گردهمایی در اعتراض به قوانین تبعیضآمیز علیه زنان شکل گرفت. از راست به چپ، ایستاده: نوشین احمدی خراسانی و محبوبه عباسقلیزاده از فراخوان دهندگان تجمع و سیمین بهبهانی.
عکس: kosoof
ضرب و شتم زنان در فضای عمومی
در تجمع مسالمتآمیز ۲۲ خرداد ۱۳۸۵ در میدان هفت تیر تهران یکی از شدیدترین برخوردها با تجمع زنان صورت گرفت.
عکس: kosoof
کمپین یک میلیون امضا
کمپین یک میلیون امضا یکی از اولین حرکتهای سازماندهیشده زنان برای برابری حقوقی پس از پایان جنگ ایران و عراق بود. هدف این کمپین که در شهریور ۱۳۸۵ اعلام موجودیت کرد، جمع آوری یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیضآمیز بود. جمعآوری امضاها با ارتباط رو در رو و خیابانی با زنان و مردان صورت میگرفت. سیمین بهبهانی، شاعر فقید، به نمایندگی از طرف این کمپین جایزه سیمون دوبوار فرانسه را دریافت کرد.
عکس: Behrouz Mehri/AFP/Getty Images
کمپین قانون بی سنگسار
در کنار کمپین یک میلیون امضا، کارزارهای دیگری نیز با موضوعات متفاوت در سالهای اوجگیری فعالیتهای برابریخواهانه زنان به راه افتاد. یکی از آنها کمپین قانون بی سنگسار بود که هدفش حذف مجازات سنگسار از قوانین ایران بود.
عکس: DW
اولین جایزه نوبل صلح ایران برای شیرین عبادی
از جمله کسانی که راه این کمپینها را هموار کردند، حقوقدانانی چون شیرین عبادی و مهرانگیز کار بودند که با انتشار مقالات و با فعالیتهایشان قوانین تبعیضآمیز علیه زنان را به نقد میکشیدند. شیرین عبادی به همین دلیل و نیز بهخاطر تلاشهایش برای تغییر قانون حضانت کودکان در سال ۲۰۰۳ ( ۱۳۸۲) جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.
عکس: AFP/Getty Images
ماهنامه "زنان" به مدیریت شهلا شرکت
محل نشر مقالات انتقادی حقوقدانانی چون شیرین عبادی، مهرانگیز کار و شادی صدر و برخی از اسلامشناسان چون حسن یوسفی اشکوری و محسن کدیور برای نقد قوانین تبعیضآمیز علیه زنان، ماهنامه زنان بود. شهلا شرکت مدیرمسئول و سردبیر "زنان" در سال ۱۳۷۱ شروع به انتشار این ماهنامه کرد. این ماهنامه در سال ۱۳۸۷ توقیف شد اما در سال ۱۳۹۴ و پس از ریاست جمهوری حسن روحانی با نام "زنان امروز" دوباره مجوز فعالیت گرفت.
عکس: Getty Images
روزنامه "زن" به مدیریت فائزه هاشمی
فائزه هاشمی، دختر هاشمی رفسنجانی، توانست با استفاده از نفوذ سیاسی پدرش اولین "روزنامه" زنان را راهاندازی کند که بنا داشت به گفته خود "با نگاه زنانه و برای زنان بنویسد". سردبیر روزنامه نخست ابراهیم نبوی و سپس مسعود بهنود بود. عمر این روزنامه اما به یک سال هم نکشید و به دلیل انتشار خبری درباره فرح پهلوی توقیف شد. این روزنامه از مرداد ۱۳۷۷ تا فروردین ۱۳۷۸ منتشر میشد.
عکس: tarikhirani
حضور پررنگ در جنبش سبز
هرچند زنان پاسخ مشارکت گستردهشان در انقلاب ۵۷ را با از دست دادن حقوق خود گرفتند اما در بزرگترین حرکت اعتراضی پس از انقلاب ۵۷، "جنبش سبز" که پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ صورت گرفت، همدوش مردان و گاه حتی جلوتر از آنها حضور داشتند.
عکس: gooyanews
تصرف گامبه گام کرسیهای مجلس
اگرچه زنان در مجلس شورای اسلامی از اولین دوره همیشه حضور داشتند اما تعداد آنها چندان چشمگیر نبود. این تعداد از چهار نفر در مجلس اول شروع شد و به ۱۷ نفر در مجلس کنونی رسید. مجلس دهم که انتخابات آن اسفند ۱۳۹۴ برگزار شد پرشمارترین نمایندگان زن را دارد.
عکس: dana.ir
کمپین تغییر چهره مردانه مجلس
ورود ۱۷ زن به دهمین مجلس شورای اسلامی را باید نتیجه تلاشهای برابریخواهان در ایران دانست که نمود بارز آن کمپین تغییر چهره مردانه مجلس بود. این کارزار پیش از دهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی تشکیل شد.
عکس: melliun.org
ورود زنان به استادیومهای ورزشی
طبق قانونی نانوشته ورود زنان به استادیومهای ورزشی ممنوع است. زنان ایران اما با پیگیری و تلاش توانستهاند تا حدی این قانون را دور بزنند. به عنوان مثال برای ورزشهایی مثل والیبال و بسکتبال این محدودیت تقریبا برداشته شده اما ورود زنان به استادیوم فوتبال همچنان سختگیرانه ممنوع است. کمپین روسری سفید در اعتراض به این ممنوعیت شکل گرفته است.