گروه چهارگانه‌ی پیگیری صلح خاورمیانه متشکل از نمایندگان سازمان ملل، اتحادیه‌ی اروپا، آمریکا و روسیه، پس از درخواست محمود عباس از سازمان ملل برای پذیرش کشور فلسطین به عنوان عضو کامل در این نهاد بین‌المللی، در بیانیه‌ای نقشه‌ای زمانی برای صلح پیشنهاد کرد.

نمایندگان گروه چهارگانه در نیویورک گفتند، هدف از این نقشه آن است که تا پایان سال ۲۰۱۲ قرارداد صلحی میان اسرائيل و فلسطینی‌ها منعقد گردد. فلسطینی‌ها اسرائيل را فراخواندند که به پیشنهاد مذاکرات پاسخ مثبت دهد.

طبق نقشه‌ی زمانی گروه چهارگانه‌ی خاورمیانه، باید ظرف یک ماه نشستی آمادگی برگزار شود تا دستور کار و روش پیشبرد مذاکرات را تعیین کند. پس از سه ماه طرفین باید «پیشنهادهای همه‌جانبه» برای مسائل مرزی و امنیتی را ارائه دهند. در شش ماه پس از آن، گروه چهارگانه‌ی باید شاهد «پیشرفت‌های قابل‌توجه» باشد.

در بیانیه‌ی گروه چهارگانه‌ی پیگیری صلح در خاورمیانه همچنین آمده است که سپس در «زمان مقتضی» باید کنفرانسی بین‌المللی در مسکو برگزار شود. افزون بر آن قرار است کنفرانسی برای یاری به تشکیلات خودگردان فلسطین برگزار شود و به این تشکیلات برای ایجاد نهادهای دولتی کمک کند.

گروه چهارگانه‌ی پیگیری صلح خاورمیانه اسرائيل و فلسطینی‌ها را فراخواند که از «اقدامات تحریک‌آمیز» خودداری کنند، ولی افزون بر آن درخواست دیگری مطرح نکرد.

صائب عریقات، مذاکره‌کننده‌ی ارشد فلسطینی‌ها، به خبرگزاری فرانسه گفت، فلسطینی‌ها آماده‌اند به مسئولیت خود عمل کنند. وی همزمان طرف اسرائيلی را فراخواند که به پیشنهاد گروه چهارگانه پاسخ مثبت دهد.

یک نماینده‌ی اسرائيل که نمی‌خواست نامش فاش شود نیز آمادگی اسرائیل را برای مذاکره اعلام کرد و گفت، پیشنهاد گروه چهارگانه بررسی خواهد شد.

هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا، از پیشنهاد گروه چهارگانه ابراز خوشحالی کرد و از اسرائيل و فلسطینی‌ها خواست به این پیشنهاد پاسخ مثبت بدهند. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، نیز از بیانیه‌ی گروه چهارگانه استقبال کرد و آن را «پایه‌ای برای مذاکرات تازه» خواند.

بررسی درخواست در شورای امنیت

محمود عباس، رئيس تشکیلات خودگردان فلسطین، چند ساعت پیش از آن درخواست عضویت کامل فلسطینی‌ها را تسلیم بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، کرده بود. این درخواست، نخست روز دوشنبه (۲۶ سپتامبر/۴ مهر) در شورای امنیت سازمان ملل به بحث گذاشته خواهد شد. ولی به گفته‌ی پاول زگر، نماینده‌ی سوئيس در سازمان ملل، رایزنی‌ها و مذاکرات در این باره می‌توانند تا اکتبر یا حتا نوامبر به درازا بکشند.

به گفته‌ی ناظران سیاسی، این‌که عالی‌ترین نهاد سازمان ملل، از روز دوشنبه درخواست فلسطینی‌ها را مورد رایزنی قرار می‌دهد، از نظر سرعت زمانی در مسائل مربوط به سازمان ملل نامعمول است.

برای عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل، باید از ۱۵ عضو شورای امنیت، دست‌کم ۹ عضو این شورا و از جمله پنج عضو دارای حق وتو، یعنی آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا با این درخواست موافقت کنند. در پایان، مجمع عمومی سازمان ملل باید با دو سوم آرا این عضویت را بپذیرد.

فلسطینی‌ها می‌توانند روی رای مثبت اکثریت ۱۹۳ کشور عضو در سازمان ملل حساب کنند. ولی دشواری اصلی در شورای امنیت خواهد بود. حتا اگر درخواست فلسطینی‌ها در شورای امنیت با موافقت ۹ عضو این شورا روبرو گردد، ایالات متحده‌ی آمریکا پیشاپیش اعلام کرده است که این درخواست را وتو خواهد کرد.

مخالفت حماس و آماده‌باش اسرائيل

از سوی دیگر، سازمان تندروی اسلامی حماس که کنترل باریکه‌ی غزه را برعهده دارد، رسما با ابتکار محمود عباس در سازمان ملل مخالفت کرد. فاوسی برهوم، سخنگوی حماس، نطق محمود عباس در مجمع عمومی سازمان ملل را «متناقض» خواند و گفت، عباس از یک طرف رنج مردم فلسطین را تشریح کرد و از طرف دیگر خواهان از سرگیری مذاکرات با اسرائيل شد. به گفته‌ی وی، این سخنرانی به هدف خود نرسید.

سازمان حماس موجودیت اسرائيل را به رسمیت نمی‌شناسد. این سازمان معتقد است که نه تنها کرانه‌ی باختری رود اردن و باریکه‌ی غزه، بلکه کل خاک اسرائيل متعلق به فلسطینی‌هاست.

در این میان اعلام شد که اسرائيل از شامگاه جمعه نیروهای امنیتی خود را در امتداد مرز میان این کشور و مصر به حال آماده‌باش کامل درآورده است. آبیتال لایبوویچ، سخنگوی ارتش اسرائيل گفت، «نشانه‌های مشخصی» از احتمال حمله‌ی تروریستی به اسرائيل در اختیار سرویس‌های امنیتی است.

وی افزود، این خطر نیز وجود دارد که تروریست‌ها از طریق مرز مصر وارد اسرائیل شوند و تلاش کنند غیرنظامیان یا سربازان اسرائيلی را بربایند.

به گفته‌ی مقامات اسرائيلی، این احتمال وجود دارد که سازمان تندروی اسلامی حماس، با حمله‌ای تروریستی تلاش کند، ابتکار محمود عباس در سازمان ملل را خنثی کند.

BM/KG