ارتش عراق اقلیم کردستان را به حمله نظامی تهدید کرد
۱۳۹۶ آبان ۱۱, پنجشنبه
ارتش عراق دولت خودمختار اقلیم کردستان را تهدید به حمله نظامی و استقرار نیروی نظامی در مناطق مورد مناقشه و گذرگاه‌های مرزی کرد. کردها دولت مرکزی را متهم به استفاده از تهدید نظامی برای فائق آمدن بر مشکلات داخلی می‌کنند.
نیروهای ارتش عراق در جریان عملیات بازپس‌گیری کرکوک از دست پیشمرگه‌های کرد (عکس از آرشیو)عکس: Getty Images/AFP/A. Al-Rubaye
تبلیغات
فرماندهی عملیات مشترک عراق طی بیانیه‌ای در روز چهارشنبه (۱ نوامبر/ ۱۰ آبان) هشدار داده است که دستور دارد کنترل مناطق مورد مناقشه و گذرگاه‌های مرزی اقلیم کردستان با ایران، ترکیه و سوریه را در دست بگیرد. طبق این بیانیه، ارتش فدرال عراق مأمور تأمین امنیت مناطق مورد مناقشه با اقلیم و مرزهای کشور است.
حیدر عبادی، نخست‌وزیر عراق، جمعه گذشته گفته بود، هدف آتش‌بس موقتی که از روز ۱۶ اکتبر آغاز شده، عقب‌نشینی پیشمرگه‌های کرد از مناطق مورد مناقشه و استقرار نیروهای دولت مرکزی بر گذرگاه‌های مرزی بوده است.
اقلیم کردستان در مقابل اعلام کرده است که "نظارت" دولت مرکزی بر گذرگاه‌های مرزی را می‌پذیرد، اما کنترل این گذرگاه‌ها بایستی در دست دولت خودمختار محلی باقی بماند.
ارتش عراق اقلیم کردستان را متهم به "وقت‌کشی" تحت لوای مذاکره و تلاش برای ایجاد استحکامات جدید برای جلوگیری از استقرار نیروهای دولت مرکزی در مناطق مرزی و مورد مناقشه کرده است.
آیا بستن مرزهای کردستان عراق برای همسایگانش امکان‌پذیر است؟
01:54
This browser does not support the video element.
ارتش عراق همچنین تهدید کرده است که چنانچه واحدهای پیشمرگه در برابر مأموریت آنان برای تأمین امنیت مناطق مورد مناقشه و گذرگاه‌های مرزی مقاومت کنند، با تمام توان با آنها مقابله خواهد شد و امنیتی برایشان وجود نخواهد داشت.
نیروهای پیشمرگه اما دولت مرکزی را متهم می‌کنند که از تهدید نظامی به عنوان ابزاری برای حل "اختلافات سیاسی داخلی" استفاده می‌کند.
مرز مشترک عراق و ترکیه تماما در منطقه خودمختار اقلیم کردستان قرار دارد و از زمان سرنگونی صدام حسین در سال ۲۰۰۳ میلادی تحت کنترل نیروهای پیشمرگه کرد بوده است.
واحدهای نظامی عراق سه‌شنبه گذشته در منطقه مرزی فیش‌خابور، بین شهر سیلوپی ترکیه و شهر عراقی زاخو مستقر شدند. بدین‌ترتیب اینک برای گذر از این مرز بایستی از سه ایستگاه بازرسی اقلیم، دولت مرکزی عراق و مرزبانی ترکیه عبور کرد.
به گزارش رویترز، کنترل گذرگاه‌های مرزی برای اقلیم کردستان عراق امری حیاتی است، زیرا اقلیم از طریق این مناطق بر صادرات نفت به ترکیه به عنوان منبع اصلی درآمد خود تسلط خواهد داشت.
روز چهارشنبه همچنین گزارش شده بود که نیروهای گمرک عراق کنترل گذرگاه مرزی ابراهیم خلیل را در دست گرفته‌اند. این گذرگاه که در مرز شمالی اقلیم کردستان با ترکیه واقع شده، بزرگترین گذرگاه زمینی عراق به شمار می‌رود.
پس از همه‌پرسی مناقشه‌برانگیز استقلال کردستان عراق در روز ۲۵ سپتامبر (سوم مهر)، تنش دولت مرکزی با اقلیم کردستان به اوج خود رسید. اختلاف کانونی این دو، علاوه بر حق کنترل گذرگاه‌های مرزی، بر سر مناطق مورد مناقشه‌ای است که در جریان مبارزه با داعش از کنترل دولت مرکزی خارج شده و به دست پیشمرگه‌های کرد افتاده بود.
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
به‌رغم هشدار و تهدیدهای دولت‌های ترکیه، ایران و عراق مقا‌م‌های اقلیم کردستان عراق می‌گویند روز دوشنبه (۲۵ سپتامبر) همه‌پرسی را برگزار می‌کنند. نگاهی تصویری به اقلیم کردستان از تعیین مدار ۳۶ درجه پرواز ممنوع تا امروز:
عکس: picture-alliance/Zumapress/B. Feher
به‌رغم هشدار و تهدیدهای دولت‌های ترکیه، ایران و عراق روز دوشنبه (۲۵ سپتامبر) مقا‌م‌های اقلیم کردستان عراق می‌گویند همه‌پرسی را برگزار می‌کنند. مسعود بارزانی طرح برگزاری همه‌پرسی استقلال را در ژوئیه سال ۲۰۱۴ اعلام کرده بود.
عکس: picture-alliance/Zumapress/B. Feher
حمله نیروهای ارتش عراق در سال ۱۹۹۱ و تصرف کویت با عملیات نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا روبرو شد و نیروهای این کشور در ماه مارس از کویت بیرون رانده شدند.
عکس: picture-alliance/AP Images/P. Downs
در پی شکست نیروهای عراقی در کویت، شبه نظامیان کرد مدافع دولت صدام حسین، به حزب دموکرات و اتحادیه میهنی کردستان پیوستند. پایان عملیات نیروهای ائتلاف و حمله ارتش عراق به مناطق کردنشین منجر به گریختن یک و نیم میلیون کرد شد.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Brakemeier
در حالی که ترکیه مرزهای خود را بسته بود، در آوریل ۱۹۹۱ نیروهای ائتلاف در شمال عراق (بالای مدار ۳۶ درجه) منطقه پرواز ممنوع اعلام کردند تا مانع از حملات ارتش صدام حسین به کردهای شمال عراق شوند. از آن زمان اداره امور به دست کردهای ساکن منطقه افتاد.
عکس: picture-alliance/dpa
در حالی که گفت‌وگوهای حزب دموکرات و اتحادیه میهنی با دولت بغداد در زمینه خودمختاری انجام می‌شد، پیشمرگه‌های کرد در ماه ژوئیه سال ۱۹۹۱شهرهای اربیل و سلیمانیه را تصرف کردند و جنگ دیگری در ماه اکتبر همان سال بین دولت صدام حسین و پیشمرگه‌ها درگرفت و با بسته شدن راه‌ها کردستان در محاصره ارتش عراق قرار گرفت.
عکس: picture-alliance/dpa/Behrouz Mehri
در انتخاباتی که در ماه مه سال ۱۹۹۲ در مناطق تحت کنترل کردها در شمال عراق برگزار شد، حزب دمکرات ۵۱ درصد و اتحادیه میهنی ۴۹ درصد آرا را بدست آورد. در سپتامبر همان سال کنگره ملی عراق که از گروه‌های مخالف صدام تشکیل شده بود در صلاح‌الدین تشکیل جلسه داد.
عکس: picture-alliance/dpa/K. Akrayi
درگیری نیروهای حزب دموکرات و اتحادیه میهنی در ماه مه سال ۱۹۹۴ به جنگ داخلی در کردستان منتهی شد تا جایی که در اوت سال ۱۹۹۶ مسعود بارزانی از صدام حسین درخواست کمک کرد. نیروهای حزب دموکرات با کمک ارتش صدام، شهرهای اربیل و سلیمانیه را از دست نیروهای اتحادیه میهنی به رهبری طالبانی خارج کردند و دولت جدید در اربیل مستقر شد.
عکس: picture-alliance/dpa
سازمان ملل متحد در ماه مه سال ۱۹۹۶ بر سر طرح فروش "نفت برای غذا" با دولت عراق به توافق رسید و قرار شد ۱۳ درصد درآمد حاصل از فروش نفت در اختیار سه استان تحت کنترل کردها قرار بگیرد.
عکس: picture-alliance/dpa
جلال طالبانی و مسعود بارزانی در سپتامبر سال ۱۹۹۸ در واشنگتن قرارداد صلحی را بین نیروهای حزب دمکرات و اتحادیه میهنی امضا کردند.
عکس: picture-alliance/dpa
همزمان با حملات ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ به برج‌های تجارت جهانی توسط شبکه تروریستی القاعده، درگیری نظامی بین نیروهای اتحادیه میهنی و گروه جندالاسلام صورت گرفت. این گروه بعدا به انصار اسلام تغییر نام داد. پس حمله ۱۱ سپتامبر، عملیات نظامی آمریکا در افغانستان آغاز شد و بحث بر سر حمله نیروهای ائتلاف به عراق نیز بالاگرفت.
عکس: dapd
نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا روز ۲۰ مارس سال ۲۰۰۳ به عراق حمله کردند و بمباران بغداد و دیگر شهرهای این کشور آغاز شد و حکومت صدام حسین فروپاشید. در همین زمان اتحادیه میهنی و حزب دموکرات "رهبری عالی مشترک" در مناطق تحت تسلط کردها تشکیل دادند که ریاستش به عهده رهبران دو حزب، مسعود بارزانی و جلال طالبانی بود.
عکس: picture-alliance/dpa
در اولین انتخابات دوران "پسا صدام" ائتلاف احزاب کرد موفق شد در انتخابات سراسری عراق در مکان دوم قرار گیرد و ۷۷ نماینده در ژانویه سال ۲۰۰۵ به مجلس موقت اعزام کند.
عکس: picture-alliance/dpa/Sioli/Emblema
نمایندگان موقت مجلس عراق در ماه آوریل سال ۲۰۰۵، جلال طالبانی، رهبر اتحادیه میهنی کردستان را به عنوان رئیس جمهور موقت کشور انتخاب کردند.
عکس: picture-alliance/dpa/dpaweb/A. Haider
در سال ۲۰۰۵ خبر کشف ذخائر بزرگ نفت در مناطق کرد نشین منتشر شد. از اواسط سال ۲۰۰۶ پرچم کردستان برفراز ساختمان‌های دولتی جای پرچم عراق را گرفت. و در ماه مه ۲۰۰۷ دولت اقلیم کردستان، تامین امنیت سه استان کردنشین شما را از نیروهای آمریکایی تحویل گرفت.
عکس: picture-alliance/dpa/dpaweb
در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۴ مسعود بارزانی طرح برگزاری همه‌پرسی استقلال را که قرار بود همان سال برگزار شود اعلام کرد. او استقلال را یک "حق طبیعی" دانست. در ژوئن سال ۲۰۱۷ و در یک نشست "فراحزبی" روز ۲۵ سپتامبر برای برگزاری همه‌پرسی استقلال تعیین شد. در سپتامبر این سال پارلمان اقلیم که دو سال در تعلیق بسر می‌برد، بازگشایی شد تا همه پرسی را تایید کند.
