«اردوغان ترکیه را به کشوری با حاکمیت فردی تبدیل میکند»
۱۳۹۳ آذر ۲۲, شنبه یک سال پس از وارد شدن اتهامهای سنگین علیه یاران و همکاران نزدیک رجب طیب اردوغان، این مرد متقدر ترکیه با نشستن در مسند ریاست جمهوری، موقعیت خود را بیش از پیش محکم کرده است. او اکنون به عنوان رئیس جمهور در کاخ جدیدی اقامت گزیده و به خود اجازه میدهد با تغییر قوانین، اختیارات پلیس را افزایش دهد و روزنامهنگاران منتقد دولت را در جایگاه متهم بنشاند.
یک سال پیش در چنین روزهایی فرزند یکی از وزیران دولت، یک رئیس بانک و نزدیک به ۵۰ سیاستمدار و مدیر شرکت که ارتباط تنگاتنگی با حزب حاکم "عدالت و توسعه" به رهبری رجب طیب اردوغان داشتند، دستگیر شدند. بحث بر سر مبالغ کلان پول سیاه، ساختوسازهای مشکوک و معاملات غیرقانونی با ایران بود.
اردوغان این اتهامها را "توطئه" و کودتا"یی علیه دولت خود نامید و همراه و پشتیبان سابقاش عبدالله گولن، رهبر جنبش "خدمت" را متهم کرد که در پس این توطئه و کودتای ادعایی او قرار دارد. اردوغان حتی گولن را دشمن شماره یک دولت خود معرفی کرد.
اما اکنون پس از گذشت صد روز از ریاست جمهوری اردوغان، فتحالله گولن او را متهم میکند که در حال تبدیل کردن ترکیه به کشوری با حاکیمت فردی است. گولن به روزنامه آلمانی "زود دویچه سایتونگ" گفته است، پس از رهایی ترکیه از یوغ نظامیان، حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان، یوغ حزبی در ترکیه ایجاد کرده است.
گولن میگوید در حال حاضر ترکیه در داخل در حال تجزیه و قطبیشدن است و در خارج نیز هر روزه وجهه و اعتبار خود را از دست میدهد و تنهاتر میشود. او میافزاید: «وضعیتی که ترکیه در حال فرورفتن در آن است، مرا غمگین میکند.»
گولن ۷۶ ساله، واعظ، نویسنده و مدرس علوم دینی، افکار دینی محافظهکارانه و در عینحال میانهروانه دارد. معتقد به مدارا و تسامح است، رابطه بسیار خوبی با غرب دارد و هرگونه تروریسم را به شدت محکوم میکند. اما در برخورد با پوشش زنان از "حجاب" حمایت میکند.
گولن از سال ۱۹۷۰ جنبشی با عنوان "خدمت عمومی و آموزشی به همه مردم" با نام اختصاری "خدمت" راهاندازی کرده و حامیان زیادی در داخل ترکیه و خارج از کشور دارد. این جنبش مدارس، دانشگاهها، موسسههای حرفهای در بیش از ۱۶۳ کشور جهان در اختیار دارد و بیشتر در امر آموزش فعال است.
فتحالله گولن از سال ۱۹۹۹ در تبعیدی خودخواسته در پنسیلوانیای آمریکا زندگی میکند. تا پیش از تخریب رابطهاش با اردوغان، او همانند سفیر و نماینده مورد اعتماد اردوغان در آمریکا و غرب بود.
درخواست اخراج گولن از آمریکا
پس از جنجال سال گذشته فساد در دولت ترکیه، اردوغان از باراک اوباما خواسته بود گولن را از آمریکا اخراج کرده و تحویل ترکیه دهد. فتحالله گولن در این باره به "زود دویچه سایتونگ" گفته است، ایالات متحده آمریکا دارای یک حاکمیت دموکراتیک و حقوقی است. دراینجا جایی برای استبداد وجود ندارد. درخواست اخراج و تحویل یک نفر "بدون مبنای قانونی" تنها به اعتبار بینالمللی ترکیه لطمه میزند.
اتحادیه اروپا و سازمان "دیدهبان حقوق بشر" نیز اخیرا از سیاستهای داخلی دولت ترکیه ابراز نگرانی کردهاند. آنها افزایش روزافزون قدرت و اختیارات پلیس و نهادهای امنیتی در ترکیه را هشداردهنده خواندهاند. آنها همچنین از مقرراتی که بازرسیهای غیرقانونی منازل شهروندان و نیز بازداشتهای پیشگیرانه برای جلوگیری از اعتراضها را امکانپذیر میسازد، انتقاد کردهاند. دولت ترکیه ادعا میکند، این تغییرات با قوانین و مقررات داخل اتحادیه اروپا هماهنگی دارد.
افزایش فشار دولتی به رسانهها در ترکیه همچنین با اظهار تاسف اورهان پاموک، نویسنده نامدار و برنده جایزه نوبل ادبیات، مواجه شده است. پاموک به روزنامه حریت گفته است: «بدتر از هر چیز دیگر ترس است. من شاهدم که همه میترسند. و چنین چیزی عادی نیست.»
در ارتباط با پرونده فساد ، دولت اردوغان شبکههای اجتماعی توییتر و یوتیوب را نیز مسدود کرده بود. دادگاه قانون اساسی ترکیه این تصمیم دولت را باطل کرد. علاوه براین صدها پلیس و دادستان به خاطر مشارکت در تحقیق و کشف فساد در دولت اردوغان جابجا یا از کار برکنار شدهاند. این عده متهماند که بهدرخواست فتحالله گولن، دولت موازی تشکیل دادهاند.
با وجود آنکه رسیدگی به پرونده فساد دولتی پس از پیروزی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری متوقف شده، هم اردوغان و هم احمد داووداغلو، نخستوزیر، همچنان فتحالله گولن را به تضعیف دولت ترکیه متهم میکنند. آنها هواداران گولن را "جاسوس"، "باند" یا "خائن" مینامند.
فتحالله گولن انکار نمیکند که شمار زیادی از کارکنان دولت ترکیه طرفدار جنبش "خدمت" هستند. اما او در این کار هیچ مشکلی نمیبیند. او میگوید شهروند یک کشور نمیتواند نهادهای کشور خود را تضعیف کند. گولن دولت زیر رهبری اردوغان را متهم میکند که با این اتهامها و ادعاهای "شکار جاسوس و خائن" در صدد کنار گذاشتن افرادی هستند که حاضر به تسلیم در برابر قدرت آنها یا کنارآمدن با آنها نیستند.