اردوغان در تدارک گنجاندن "حق حجاب" در قانون اساسی ترکیه
۱۴۰۱ مهر ۱۳, چهارشنبه
حجاب زنان در ادارات و دانشگاههای ترکیه سالها ممنوع بود زیرا آتاتورک بر جدایی دین و دولت اصرار داشت. در دوران اردوغان این رویکرد تغییر کرد. حال او میگوید برای بازگشت ناپذیر کردن مسئله، اصل حجاب در قانون اساسی بیاید.
تبلیغات
حزب اسلامگرای "عدالت و توسعه" همواره مشوق حجاب و روسری بوده است. حال رئیس جمهور ترکیه در نشست این حزب در آنکارا، پیشنهاد "حق حجاب" در قانون اساسی را مطرح کرده است. این پاسخی است به طرح کمال قلیچدار اوغلو، رهبر اپوزیسیون ترکیه که برای اختیاری بودن پوشش زنان به پارلمان ارائه شده است. رجب طیب اردوغان از قلیچدار اوغلو خواست که اگر در حرفهای خودش صادق است برای درج قانون حجاب در قانون اساسی همکاری کند.
رجب طیب اردوغان در نشستی حزبی در آنکارا خطاب به رهبر حزب جمهوریخواه خلق گفت: «بیایید راهحلی در سطح قانون اساسی بیابیم نه در این حد.»
طرح کمال قلیچدار اوغلو، حق استفاده از روسری در نهادهای آموزشی و دولتی را تضمین میکند و هدف آن مختار بودن زنان در انتخاب پوشش و حفظ حقوق اولیه آنها عنوان شده است.
اردوغان به این طرح انتقاد کرده و گفته متن ارائه شده به پارلمان، تمام جوانب مسئله را در نظر نگرفته است. رئیس جمهور ترکیه همچنین رهبر اپوزیسیون را به "دو رویی" متهم کرده و افزوده که به لطف حزب حاکم عدالت و توسعه، زنان ترکیه چنین حقوقی را کسب کرده و از ممنوعیتهای گذشته نجات یافتهاند.
از سال ۲۰۰۲ که حزب AKP در قدرت است، ممنوعیت حجاب که میراث سکولاریسم کمال آتاتورک است، به تدریج لغو شد.
دولت ترکیه در سال ۲۰۱۰ ممنوعیت استفاده از پوشش اسلامی و حجاب در دانشگاهها را لغو کرد و حق استفاده از روسری و پوشش اسلامی برای دانش آموزان در دبیرستانها و مراکز دولتی نیز در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ تضمین شد. سپس بر اساس همهپرسی قانون منع حجاب به کلی لغو شد.
قلیچدار اوغلو با طرح خود، هواداران اپوزیسیون را غافلگیر کرده است. حزب او CHP به طور سنتی از جدایی دولت و نهادهای مذهبی حمایت میکند و سکولاریسم را از بنیانهای جمهوری ترکیه میداند.
ناظران تصور میکنند که قلیچدار اوغلو این طرح را برای جذب رای دهندگان شهرستانی و سنتی ارائه کرده که به طور معمول به حزب اردوغان رای میدهند. قلیچدار اوغلو حتی در یک کلیپ ویدئویی بابت اشتباهات گذشته حزبش برای مبارزه با حجاب پوزش خواسته است.
این بحث اما به جدالی داغ بین دو حزب کهنهکار ترکیه منجر شده و در عین حال، شکافی نزد مخالفان حجاب و مدافعان حقوق زنان در حزب جمهوریخواه خلق ایجاد کرده است.
انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری ترکیه قرار است ژوئن سال ۲۰۲۳ برگزار شود.
استانبول؛ کلانشهری در دو قاره
اتحادیه اروپا و رییسجمهور ترکیه دور تازهای از مذاکرات را آغاز کردهاند. ترکیه و اروپا بهرغم بحران سیاسی، مشابهتهای زیادی با هم دارند. استانبول، شهر ۱۵ میلیون نفری ترکیه، هم اروپا و هم آسیا را در دل خود جای داده است.
عکس: Rena Effendi
استانبول تنها شهر جهان است که در دو قاره قرار دارد: اروپا و آسیا. در این کلانشهر چند میلیون نفری که در کرانه تنگه بسفر واقع شده سنت و مدرنیته، سبک زندگی مذهبی و سکولار چنان درآمیختهاند که در هیچ شهر دیگری در جهان نظیرش را نمیتوان یافت. خیلیها معتقدند همین نیز دلیل اصلی جذابیت شهر است.
عکس: Rena Effendi
شهر استانبول تاریخی ۲۶۰۰ ساله دارد. در طول سالیان دراز حاکمان مختلفی برای تسخیر این شهر خیز برداشتند: ایرانیان، یونانیان، رومیها و عثمانیها. استانبول که در آن زمان "قسطنطنیه" خوانده میشد، مرکز امپراتوری بیزانس (روم شرقی) و بعدها امپراتوری عثمانی بود. تازه در سال ۱۹۳۰ قسطنطنیه به استانبول تغییر نام داد.
عکس: Rena Effendi
تنگه بسفر را روح شهر استانبول میدانند. این تنگه بخش آسیایی و اروپایی شهر را از هم جدا میکند. روزانه کشتیهای کوچک مسافربری مردم را از یک طرف تنگه به سمت دیگر جابهجا میکنند. مسافت میان محله اروپایی کاراکوی تا محله آسیایی کادیکوی تقریبا ۲۰ دقیقه طول میکشد.
عکس: Rena Effendi
از روی پل گالاتا میتوان چشمانداز زیبایی بر کشتیهایی داشت که از آب عبور میکنند. علاوه بر آن شمار زیادی شهروندان هر روز به امید صیدی پربار با قلابهای ماهیگیریشان روی این پل مشغول ماهیگیری میشوند. دستفروشان، گردشگران خارجی و بلالفروشان نیز جابهجای این پل به چشم میخورند.
عکس: Rena Effendi
وفکی (تصویر) یکی از ماهیگیران پل گالاتاست. او خودش را اروپایی میداند و میگوید: «ما آرزوی آزادی بیشتری را داریم و برای همین هم ترکیه و اتحادیه اروپا باید دوباره به یکدیگر نزدیک شوند.» وفکی بازنشسته شده و ماهیگیری جزو سرگرمیهای روزانه اوست، البته از این راه درآمد اندکی هم دارد. او برای هر دو کیلو ماهی که در بازار میفروشد، تقریبا هشت یورو سود میکند.
عکس: Rena Effendi
میدان تقسیم یکی از میدانهای مورد علاقه گردشگران ایرانی و قلب تپنده شهر است. در گوشهای از این میدان قرار است تا انتخابات بعدی که در سال ۲۰۱۹ برگزار شود، یک مسجد ساخته شود؛ با گنبدی ۳۰ متری و دو مناره. منتقدان میگویند اردوغان، رییسجمهور ترکیه میخواهد با ساخت یک هویت جدید برای این میدان، آن را از مکانی سکولار و اروپایی به مکانی اسلامی و محافظهکار تبدیل کند.
عکس: Rena Effendi
محله فاتح (فاتیح) اگرچه در بخش اروپایی استانبول واقع شده اما چهرهای بیشتر محافظهکارانه دارد. بسیاری از مردمی که اینجا ساکن هستند، به امید زندگی بهتر از آناتولی به استانبول مهاجرت کردهاند. ساکنان این محله جزو هواداران وفادار اردوغان و حزب او یعنی عدالت و توسعه هستند.
عکس: Rena Effendi
چهارشنبهها در اطراف مسجد محله فاتح چهارشنبهبازار برپا میشود. در این بازار میتوان همهچیز پیدا کرد، از سبزی و میوه گرفته تا لباس و وسایل منزل. این محله در سالهای اخیر خانه بسیاری از پناهجویان سوری شده که به ترکیه آمدهاند. از آغاز جنگ داخلی در سوریه که سال ۲۰۱۱ آغاز شد، ترکیه بیش از سه میلیون مهاجر سوری را پناه داده و به این ترتیب تنها کشوری است که پذیرای این تعداد پناهجوی سوری شده است.
عکس: Rena Effendi
محله فاتح در این بین به محل رستورانهای سوری مشهور شده است. در ترکیه اجازه اقامت برای پناهجویان آنگونه که در اتحادیه اروپا معمول است، رایج نیست. با این حال دولت ترکیه به دهها هزار پناهجوی سوری وعده اعطای تابعیت این کشور را داده است. منتقدان میگویند دولت با این کار خود قصد افزایش رأی به نفع خود در انتخابات را دارد.
عکس: Rena Effendi
کسانی که به دنبال رقص و مشروبات الکل هستند، به محله آسیایی کادیکوی یا محله اروپایی کاراکوی سر میزنند. این دو محله با کافهها، رستورانها و بوتیکهای خود، پذیرای مردم محلی و گردشگران خارجی است. در این منطقه به ندرت کسی با سیاستهای اسلامگرایانه و محافظهکارانه دولت موافق و همصداست.
عکس: Rena Effendi
عایشه گل (تصویر) در یکی از بوتیکهای محله گالاتا کار میکند. او معتقد است استانبول در مقایسه با گذشته تغییرات زیادی داشته: «تا همین چند سال پیش اروپاییهای زیادی برای گذراندن تعطیلات اینجا میآمدند.» اما حالا بیشتر گردشگران عرب به استانبول سفر میکنند. عایشه گل میگوید کسب و کارشان رونق گذشته را ندارد و امیدوار است شرایط به زودی تغییر کند؛ امیدی که دقیقا نمیتوان گفت چه زمانی به تحقق خواهد پیوست.