اردوغان در راه استقرار نظام رئیس جمهورمحور در ترکیه
۱۳۹۵ دی ۱۰, جمعه
قرار به اصلاح قانون اساسی است؛ اصلاحی که منجر به افزایش قدرت اردوغان در ترکیه میشود. نخستین گام مهم در این راستا برداشته شده که پذیرش اصلاح قانون اساسی توسط کمیسیون پارلمانی ترکیه است. حال مجلس ترکیه باید رای بدهد.
تبلیغات
اعتراضات شهروندان مخالف این اصلاحات نتیجهای به بار نیاورد. بر اساس خبری که خبرگزاری دولتی ترکیه، آنادولو، منتشر کرده است، حزب عدالت و توسعه ترکیه که حزبی اسلامی و محافظهکار است موفق شده نخستین گام را در راستای اجرایی شدن اصلاحات قانون اساسی این کشور بردارد. کمیسیون مسئول تصمیمگیری پیرامون اصلاحات قانون اساسی ترکیه، تنها ظرف ۹ روز به برنامه استقرار نظام رئیس جمهورمحور در ترکیه رای مثبت داده است. حال پس از تصویب برنامه حزب عدالت و توسعه در کمیسیون مربوطه، اصلاح قانون اساسی باید در مجلس ترکیه به رای گذاشته شود.
اردوغان با استقرار یک نظام رئیس جمهور محور در ترکیه بر آن است تا بر دامنه قدرت خود بیافزاید. جریان ناسیونالیست افراطی حزب حرکت ملی نیز از تصمیم اردوغان و حزب عدالت و توسعه پشتیبانی کرده است.
اردوغان مایل است که پس از تصویب برنامه اصلاح قانون اساسی کشور در مجلس ترکیه، آن را به رفراندوم عمومی بگذارد. حزب عدالت و توسعه برای آنکه برنامه استقرار نظام رئیس جمهورمحور را به تصویب مجلس ترکیه برساند، نیاز به ۳۳۰ رای از مجموع ۵۵۰ رای مجلس ترکیه دارد. باید یادآور شد که مجموع آرای حزب عدالت و توسعه و همچنین حزب ناسیونالیستی حرکت ملی برای تصویب این برنامه در مجلس ترکیه کفایت میکند. زمان ارائه و رای گیری مجلس بر سر برنامه اصلاح قانون اساسی هنوز اعلام نشده است.
افزایش قدرت اردوغان
هسته اصلی رفرم قانون اساسی ترکیه انتقال بیشتر مسئولیتهای نخستوزیر به رئیس جمهور است. در صورت اجرایی شدن این برنامه، قدرت اردوغان افزایش چشمگیری خواهد یافت. تا کنون نقش رئیس جمهور در قانون اساسی ترکیه محدود بوده است. پس از استقرار نظام رئیس جمهورمحور، نه تنها نقش این نهاد در کل ساختار سیاسی ترکیه افزایش مییابد، بلکه از نقش و اهمیت پارلمان ترکیه نیز کاسته خواهد شد.
هر دو حزب اپوزیسیون ترکیه، حزب جمهوریخواه خلق، که یک حزب چپ میانهرو است و حزب طرفدار کردهای کشور، یعنی حزب دموکراتیک خلق مخالف اصلاح قانون اساسی و انتقال این همه قدرت به رئیس جمهور هستند. به باور آنها این اقدام به استقرار یک نظام دیکتاتوری جمهوریمحور راه میبرد. لازم به یادآوری است که دولت ترکیه تصمیم دارد رفراندوم مربوط به قانون اساسی ترکیه را در اوایل سال آینده (۲۰۱۷) برگزار کند.
گزارش تصویری: تظاهرات موافقان و مخالفان اردوغان در شهر کلن
دهها هزار نفر روز یکشنبه (۳۱ ژوئیه/ ۱۰ مرداد) در دفاع یا مخالفت با سیاستهای رئیس جمهوری ترکیه در شهر کلن آلمان دست به تظاهرات زدند. صحنههایی از این تظاهرات را در این گزارش تصویری ببینید.
عکس: picture-alliance/dpa/O. Berg
تظاهرات مدافعان اردوغان با سازماندهی از قبل برگزار شد.
عکس: Reuters/T. Schmuelgen
دهها هزار نفر در تظاهرات مدافعان و مخالفان اردوغان در کلن شرکت کردند.
عکس: picture alliance/dpa/O. Berg
بسیاری از مدافعان دموکراسی در آلمان و نهادهای مدافع حقوق بشر بر این باور بودند که نمیبایست خاک کشور آلمان در اختیار کسانی قرار گیرد که خواهان قانونی کردن مجازات اعدام در ترکیه هستند.
عکس: DW/S. Serdar
ترکیه خواستار پخش مستقیم ویدیویی سخنان اردوغان بود. اما آلمان چنین درخواستی را رد کرد.
عکس: DW/S. Serdar
دولت ترکیه رسما نارضایتی خود را از موضوع عدم پخش ویدیویی سخنان اردوغان اعلام کرده است.
عکس: Reuters/T. Schmuelgen
بیش از ۲۰ هزار نفر در تظاهرات شهر کلن در دفاع از سیاستهای اردوغان به خیابان آمدند. حال آنکه طبق برخی از ارزیابیهای دیگر، تعداد شرکت کنندگان در تظاهرات موافقان و مخالفان اردوغان بین ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر اعلام شده است.
عکس: Reuters/T. Schmuelgen
برگزاری این تظاهرات برای دولت ترکیه و اردوغان بسیار مهم بود. از اینرو نهادهای فعال ترکیه در خاک آلمان و همچنین سفارت این کشور دست به تبلیغات گستردهای زده بودند. دولت ترکیه با استفاده از شبکه فعال ترکهای ساکن آلمان و همچنین از طریق اینترنت و شبکههای اجتماعی همه تلاش خود را به کار بسته بود تا شمار بیشتری از شهروندان را به این تظاهرات بکشاند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/M. Meissner
بسیاری از طرفداران و مخالفان اردوغان از سایر نقاط آلمان و حتی از کشورهای همسایه، نظیر هلند و بلژیک نیز به کلن آمده بودند تا در تظاهرات شرکت کنند.
عکس: picture alliance/dpa/G. Kirchner
هزاران پلیس مامور حفظ آرامش بودند و مانع از درگیری طرفداران و مخالفان اردوغان شدند.
عکس: picture-alliance/dpa/G. Kirchner
شماری از کردهای ساکن آلمان و همچنین نیروهای سکولار نیز در مخالفت با "سیاستهای غیر دموکراتیک اردوغان" در ترکیه برای برپایی تظاهراتی علیه دولت ترکیه بسیج شده بودند.
عکس: DW/S. Serdar
تظاهرکنندگان هوادار اردوغان در تجمع خود به یاد قربانیان کودتای دو هفته پیش در ترکیه و قربانیان اقدامات تروریستی اخیر در فرانسه و آلمان یک دقیقه سکوت کردند. سپس سرود ملی آلمان و ترکیه خوانده شد.
عکس: picture alliance/CITYPRESS24/Hay
شماری از نیروهای راست افراطی نیز در مخالفت با این تظاهرات تجمع کرده بودند. این نیروها پس از دخالت پلیس آلمان، صحنه را ترک کردند.
عکس: picture alliance/dpa/O. Berg
عاکف چاغاتای کیلیچ، وزیر ورزش و جوانان ترکیه، سخنران اصلی این مراسم بود. او در ابتدای سخناناش گفت که این تجمع به خاطر تاکید بر همبستگی علیه کودتاگران است.
عکس: picture alliance/dpa/H. Kaiser
بها گونگور، رئیس پیشین بخش ترکیه دویچه وله، در گفتوگو با خبرنگار شبکه تلویزیونی فونیکس گفت که به نظر او این تظاهرات "نه در مخالفت با کودتا، که در تایید حزب عدالت و توسعه ترکیه و شخص اردوغان" بود.
پلیس شهر کلن حدود دو ساعت پس از آغاز تظاهرات در نخستین گزارش خود درباره تجمع روز یکشنبه خبر داده بود که شماری از نیروهای ناسیونالیست ترک با بیش از ۱۰۰ شهروند کردتبار درگیر شدند، اما ماموران پلیس موفق شدند این دو گروه را از هم جدا کنند.
عکس: DW/S. Serdar
فرانک والتر اشتاینمایر، وزیر امور خارجهی آلمان، روز شنبه (۹ مرداد / ۳۰ ژوئیه) در این رابطه از شهروندان آلمانی ترکتبار خواست در تحمل باورهای دیگران و مدارا با دگراندیشان بکوشند و "تشنجهای سیاسی در ترکیه را به آلمان منتقل نکنند."
عکس: DW/S. Serdar
وزیر خارجه آلمان یادآور شد: «هیچ گروهی نباید از مخالفان نظر خود، زهرچشم بگیرد.» اشتاینمایر تاکید کرد که اعمال خشونت و عدم تحمل عقاید دیگران در آلمان جایی ندارد. او هشدار داد: «ما با این رفتار با قاطعیت برخورد خواهیم کرد.»
عکس: DW/S. Serdar
برخی از سازمانهای آلمانی هم در حاشیه این تظاهرات شرکت داشتند و مخالفت خود را با "سیاست غیر دموکراتیک اردوغان" و همچنین کودتا در این کشور ابراز داشتند.