اردوغان می‌خواهد دور ترکیه دیوار بکشد
۱۳۹۶ خرداد ۱۲, جمعه
ترکیه در ماه آوریل سال جاری میلادی (۲۰۱۷) پایان ساخت دیوار مرزی خود با سوریه را اعلام کرد. سپس مقام‌های این کشور در آغاز ماه مه قصد ترکیه برای کشیدن دیوار مرزی با ایران را نیز اعلام کردند. در اواسط همین ماه بود که رسانه‌های ترکیه با استناد به مقام‌های مسئول، از آغاز ساخت این "دیوار مرزی ۱۴۴ کیلومتری" خبر دادند.
حال شخص رئیس جمهوری ترکیه نیز به سخن آمده و از ساخت دیوار مرزی با ایران، تکمیل دیوار مرزی با سوریه و نیز کشیدن دیوار در مرز با عراق خبر داده است.
رجب طیب اردوغان روز پنجشنبه (اول ژوئن/ ۱۱ خرداد) در همین ارتباط گفت، ترکیه می‌خواهد در مرزهای خود با ایران و عراق دیوار بکشد و موانع و تأسیسات مرزی خود با سوریه را نیز که ساخت ۶۵۰ کیلومتر آن به پایان رسیده، تکمیل کند.
به گفته اردوغان، ترکیه مرزی ۹۱۱ کیلومتری با سوریه دارد که قرار است تمامی آن با دیوار مسدود شود. رئیس جمهوری ترکیه افزوده است: «ما همین کار را در مرز با عراق و در مناطق مناسبی در طول مرز با ایران نیز انجام خواهیم داد».
اردوغان ضمن تأکید بر حق ترکیه در "پاکسازی" مرزهایش برای ایجاد امنیت، دلیل ایجاد دیوار حائل بر مرزهای خود با سوریه را جلوگیری از ورود "تروریست‌ها" به خاک ترکیه و مبارزه با قاچاق اسلحه عنوان کرده است.
مقام‌های ترکیه پیش‌تر نیز دلیل ساخت دیوارهای مرزی با سوریه را مقابله با قاچاقچیان، جلوگیری از عبور غیرقانونی از مرز و نیز مقابله با نیروهای مسلح کرد "پ‌ک‌ک" و شبه‌نظامیان "دولت اسلامی" (داعش سابق) که می‌توانند در ترکیه دست به حملات تروریستی بزنند، عنوان کرده بودند.
دیوار طویل مرزی با سوریه
دیوار مرزی ترکیه با همسایه‌ی جنگ‌زده‌اش سوریه از بتون پیش‌ساخته و با قابلیت انتقال و جابه‌جایی است. این دیوار حائل ۳ متر ارتفاع دارد، با سیم خاردار احاطه شده و از برج‌های نگهبانی برخوردار است.
اروپا در گذشته بارها دولت ترکیه را به خاطر ضعف در کنترل مرزهایش مورد انتقاد قرار داده بود. آنکارا با این اتهام مواجه بود که کنترل نامناسب مرزهایش ورود جهادگرایان از طریق ترکیه به سوریه و پیوستن آنها به "دولت اسلامی" را امکان‌پذیر می‌کند.
مدافعان حقوق بشر اما به ساخت دیوارهای حائل مرزی معترض‌اند، زیرا معتقدند بدین‌شکل از ورود پناهجویان و آوارگانی که برای نجات جان خود از مناطق جنگی سوریه و عراق می‌گریزند، جلوگیری می‌شود.
استقبال رسمی ایران
وزارت خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به قصد ترکیه برای احداث دیوار مرزی با ایران، از "هر اقدامی" در جهت کمک به "ثبات مرزهای دو کشور" استقبال کرده بود. بهرام قاسمی با اشاره به اینکه این دیوار "نه در منطقه صفر مرزی، بلکه در عمق خاک ترکیه" احداث خواهد شد، ۲۵ اردیبهشت‌ماه (۱۵ مه) گفته بود: «از هر اقدامی که بتواند به ثبات مرزهای دو کشور کمک کند، استقبال می‌کنیم و امیدواریم نهایتا در یک چارچوب با هماهنگی بیشتر صحبت کنیم».
روز ۱۹ اردیبهشت نیز خبرگزاری دولتی ایرنا از قول یک "منبع آگاه" در وزارت خارجه ایران نقل کرده بود که جمهوری اسلامی ایران از قصد ترکیه برای ساخت دیوار مرزی مطلع است و از آن استقبال می‌کند، "ولی معتقد است هر اقدام مرزی از سوی آنها باید با اطلاع تهران باشد".
"مانعی" در برابر قاچاق؟
روز ۱۹ اردیبهشت نیز خبرگزاری دولتی ایرنا از قول یک "منبع آگاه" در وزارت خارجه ایران گفته بود، ساخت دیوار مرزی می‌تواند مانعی در برابر قاچاق کالا از ترکیه به ایران باشد. به گفته او، با توجه به ورود سالانه دو میلیارد دلار منسوجات قاچاق از مرزهای ترکیه به ایران، "ما حتی تشویق می‌کنیم این اتفاق زودتر بیفتد".
ترکیه البته برای ساخت دیوار مرزی با ایران اهداف دیگری را دنبال می‌کند. مقابله با نیروهای مسلح حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) هدف اصلی ترکیه در احداث این دیوار مرزی است.
روزنامه ترکی "حریت" روز ۸ آوریل (۱۸ اردیبهشت) به نقل از یک مقام ارشد دولتی گزارش داده بود که این کشور قصد دارد مرزهای خود با ایران را از طریق احداث تأسیساتی مرزی از جمله دیوار، سیم خاردار، برج‌های دیدبانی، نورافکن و دوربین‌های مداربسته کنترل کند.
در گزارش "حریت" آمده بود که دولت ترکیه قصد دارد برای مقابله با تحرکات "پ‌ک‌ک" دیواری به طول ۷۰ کیلومتر در مرز خود با ایران بسازد. "حریت" همچنین نوشته بود، بین ۸۰۰ تا هزار نیروی مسلح "پ‌ک‌ک" در مناطق مرزی با ایران مستقر هستند.
"آغاز" ساخت دیوار در مرز با ایران
پس از اعلام قصد آنکارا برای احداث دیوار حائل در مرز با ایران، خبرگزاری آناتولی ترکیه با استناد به سخنان ارگون توران، رئیس اداره تأسیسات مسکونی وابسته به نخست‌وزیری این کشور، از آغاز عملیات ساخت "دیوار ۱۴۴ کیلومتری" در مرز ترکیه با ایران خبر داده بود. به گفته این مقام ترکیه، قرار است مرحله اول ساخت این دیوار شهریور ماه سال جاری (۱۳۹۶) پایان یابد.
به گفته ارگون توران، در طول این دیوار حایل مرزی ۱۵ دروازه تردد با شیشه‌های ضد گلوله ساخته می‌شود. این مقام ترکیه عرض دیوارها را ۲ متر و ارتفاع آنها را ۳ متر عنوان کرده بود که با سیم خاردار نصب‌شده بر روی آن به چهار متر می‌رسد.