ارزیابی متفاوت رسانه‌ها از اسناد محرمانه جنگ عراق
۱۳۸۹ آبان ۳, دوشنبه
دریاسالار مایک مولن، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، انتشار اسناد محرمانه توسط سایت ویکی‌لیکس را شدیداَ مورد انتقاد قرار داد. وی در یادداشتی اینترنتی نوشت: «انتشار صدها هزار سند محرمانه دزیده شده توسط ویکی‌لیکس اقدامی غیرمسئولانه است و سبب به خطر افتادن جان افراد و دادن اطلاعات باارزش به دشمنان خواهد شد.»
آندرس فوگ راسموسن، دبیرکل ناتو، نیز در دیدار با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در برلین تصریح کرد که افشای اسناد محرمانه توسط سایت ویکی‌لیکس جان «سربازان و افراد غیرنظامی را به خطر می‌اندازد.»
عدم وجود اطلاعات جدید در اسناد
روزنامه آلمانی "فرانکفورتر آلگماینه" با اشاره به انتقادات شدید هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، و مقام‌های پنتاگون از این افشاگریها می‌نویسد، به‌رغم انبوه اسناد، بیشتر آنها «شامل گزارش‌هایی از سوی افسران جوانی است که به تشریح بلاواسطه‌ی موقعیت نبردها می‌پردازند.»
بنا بر ارزیابی "فرانکفورتر آلگماینه"، «این اسناد محرمانه در مجموع هیچ اطلاعات جدیدی را به دست نداده و تنها تصویر روشن‌تری از جنگ در عراق را ارائه می‌دهند.» موضوعاتی همچون زندان ابوغریب، کمک همسایگان به شورشیان، و خشونت زیاد از سوی طرف‌های درگیر مطالبی هستند که پیشاپیش برای همگان آشکار بود.
در کنار برشماری اعمال برملا شده‌ای همچون شکنجه و آزار زندانیان و کمک‌های ایران و سوریه به شورشیان، فرانکفورتر آلگماینه می‌نویسد: «این سندها نشان می‌دهند که درخواست ژنرال دیوید پترئوس برای افزایش نیروهای نظامی در عراق، سبب کاهش حملات تروریستی و برقراری ثبات در عراق شده است.»
انتخابات کنگره "مهم‌تر" از پیامدهای اسناد محرمانه
با توجه به ابعاد گسترده این افشاگری انتظار می‌رفت که واکنش شدیدتری نسبت به انتشار مدارک محرمانه از سوی محافل سیاسی آمریکا صورت گیرد. سایت اینترنتی شبکه تلویزیونی یک آلمان در تفسیری می‌نویسد: «عدم واکنش، خود یک واکنش است.» گرچه رسانه‌های آمریکایی درباره اسناد محرمانه به‌طور مبسوط گزارش داده و می‌دهند، اما به‌ندرت می‌توان واکنشی از سوی سیاستمداران آمریکایی مشاهده کرد.
آنچه در حال حاضر سیاستمداران آمریکایی را واقعاَ به خود مشغول داشته، انتخابات کنگره‌ی این کشور در هفته آینده (۲ نوامبر) است. در چنین شرایطی سیاستمداران آمریکایی حاضر نیستند خود را سرگرم موضوعات ناخوشایندی همچون حوادث جنگ عراق کنند. به گفته این شبکه خبری، صرف‌نظر از چند موضع‌گیری رسمی باید اذعان کرد که «محافل سیاسی در واشنگتن در قبال انتشار این مدارک محرمانه سکوت اختیار کرده‌اند.»
شکاف در عراق و بهره‌برداری سیاسی از اسناد
رسانه‌های عربی با اشاره به گزارش‌های مفصل تلاش می‌کنند تعداد قربانیان در عراق را بیش از آمار شناخته شده اعلام کنند. اما واکنش رسانه‌ها و محافل سیاسی در عراق متفاوت از دیگر کشورهای جهان عرب است.
روزنامه "فرانکفورتر روندشاو" می‌نویسد، افشای این اسناد سبب شکاف در جامعه عراق شده و هر گروه و حزب سیاسی تلاش می‌ورزد از این اسناد به نفع خود و علیه گروه‌های سیاسی رقیب استفاده کند.
دولت عراق به نخست‌وزیری نوری مالکی مدعی شد، شکنجه زندانیان توسط ماموران انتظامی عراق «کارزاری تبلیغاتی است که اهداف سیاسی را دنبال می‌کند و خواهان بهره‌برداری از این اسناد علیه رهبران ملی عراق است.»
"فرانکفورتر روندشاو" می‌نویسد، در پی انتشار این اسناد دولت عراق مجبور به موضع‌گیری شده و تصریح کرده است که به «تمام اتهامات و ادعاها رسیدگی خواهد شد.»
بنا به اسناد محرمانه منتشرشده، نوری مالکی از وجود شکنجه توسط ماموران عراقی در زندان‌ها خبر داشته است.
شادمانی چین از افشاگری ویکی‌لیکس
نشریه آلمانی اشپیگل به عنوان یکی از سه رسانه‌ی مهم در کنار روزنامه‌های "نیویورک تایمز" و "گاردین"، تاکنون بررسی‌های گوناگون و مفصلی را از اسناد محرمانه در بخش‌های مختلف خبری خود منتشر کرده است.
اشپگل آنلاین ضمن اشاره به روش‌های شکنجه در زندان‌های عراق به نقل از سازمان عفو بین‌الملل می‌نویسد: «مقام‌های آمریکا باید روشن کنند که درباره شکنجه و آزار زندانیان چه اطلاعاتی داشته‌اند.» به گفته مونیکا لوکه، مسئول عفو بین‌الملل در آلمان، «در نگاه نخست اسناد منتشرشده این ظن را تقویت می‌کنند که آمریکا موازین بین‌المللی را نقض کرده است.»
از سوی دیگر، اشپیگل آنلاین به نقل از روزنامه انگلیسی زبان China daily، چاپ چین می‌نویسد: «این افشاگریها به جهانیان این امکان را داد که چهره واقعی آمریکا در جنگ عراق مشاهده کنند.» رسانه‌های تحت نظارت دولت چین فرصت را غنیمت شمرده و با حمله به آمریکا مدعی دفاع از حقوق بشر شده‌اند.
برخی رسانه‌های چینی پشتیبانی آمریکا از حقوق بشر و انتقاد واشنگتن به نقض حقوق بشر در کشورهای در حال توسعه را «پرسش‌برانگیز» خواندهاند.
SI/BB