سرژ سرکیسیان، روز پنج‌شنبه (۲۴ آوریل/ ۴ اردیبهشت) از بیانیه ابراز تأسف و همدردی رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه در رابطه با نسل‌کشی ارامنه در سال ۱۹۱۵ انتقاد کرد. او گفت، ترکیه همچنان سیاست خود مبنی بر "انکار کامل" قتل‌عام ارامنه را ادامه می‌دهد.

در همین حال در موضعی متفاوت، اسقف کلیسای ارمنی در ترکیه از از این که در این بیانیه برای نخستین بار از "پیامدهای غیر انسانی" قتل عام ارامنه سخن رفته است استقبال کرد.

فعالان حقوق بشر روز پنج‌شنبه در نود و نهمین سالروز آغاز کشتار ارامنه در ترکیه یاد قربانیان را گرامی داشتند.

واقعه ۹۹ سال پیش

در ۲۴ آوریل ۱۹۱۵ در دوران امپراتوری عثمانی اخراج ارامنه از ایستگاه قطار "حیدر پاشا" در استانبول آغاز شد. حدود یک و نیم میلیون ارمنی جان خود را در نسل‌کشی یا راه‌پیمایی‌های طولانی بعد از اخراج (۱۹۱۵ـ ۱۹۱۷) از دست دادند. ارمنستان و بیش از ۲۴ کشور دیگر این واقعه را "نسل‌کشی" می‌خوانند ولی ترکیه تا به‌حال از پذیرفتن این مسئله سر باز زده است.

سرکیسیان، رئیس جمهور ارمنستان در ایروان، پایتخت این کشور در بیانیه‌ای که به مناسبت فرا رسیدن سالگشت این واقعه صادر شد گفت، انکار این جنایت به معنای ادامه آن است.

او اضافه کرد که تنها با به رسمیت شناختن این واقعه به عنوان "نسل‌کشی" و محکوم کردن آن می‌توان از تکرار آن جلوگیری کرد.

در همین حال خبرگزاری "آنادولو"‌ از موضع‌گیری متفاوت اسقف کلیسای ارمنی در ترکیه خبر داده است. بنا بر گزارش این خبرگزاری، او اعلام کرد، ارمنی‌ها ابراز همدردی اردوغان را پذیرفته‌اند و اردوغان با بیانیه خود فصلی جدید در روابط ترکیه ـ ارمنستان باز کرده است.

واکنش احزاب ترکیه

حزب "صلح و دمکراسی" کردستان (BDP) از دولت ترکیه خواسته است، از ارمنی‌ها عذرخواهی رسمی کند. این حزب می‌گوید، برخورد باز با بخشی از تاریخ این کشور ضمانتی است برای این که دیگر وقایع مشابهی رخ ندهد.

اما حزب "حرکت ملی ترکیه" (MHP) که متعلق به ملی‌گرایان است اردوغان را متهم کرد که با این موضع خود بر خلاف مصالح کشور عمل کرده است. این حزب معتقد است که هیچ گونه نسل‌کشی‌ای اتفاق نیفتاده است.

روز پنج‌شنبه ده‌ها ترک و ارمنی در ایستگاه قطار "حیدر پاشا" گرد آمده و یاد قربانیان را بزرگ‌ داشتند. بسیاری از تشکل‌های ترکیه که بر لزوم نکوداشت یاد قربانیان نسل‌کشی ارمنیان تأکید کرده و برای این منظور به یکدیگر ملحق شدند نیز در نود و نهمین سالروز این واقعه از دولت خواستند، از این رویداد به عنوان "نسل‌کشی" یاد کرده و آن را به رسمیت بشناسد.

اقدام بی‌سابقه اردوغان

روز گذشته (چهارشنبه، ۲۳ آوریل) اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه در اقدامی که تا کنون در میان رهبران ترکیه هرگز سابقه نداشته است از نوادگان واقعه ۹۹ سال پیش پوزش خواست و از آن به عنوان "درد مشترک" میان ترکیه و ارمنستان نام برد. اگر چه او در این بیانیه از واژه "نسل‌کشی" استفاده نکرد اما اقرار کرد که این رویداد پیامدهای "غیرانسانی" داشته است.

اردوغان خواستار آن شد که این واقعه به عنوان دستاویزی برای تیره کردن مناسبات ترکیه و ارمنستان استفاده نشود.