برندگان نوبل ادبیات، خواستار آزادی نویسندگان زندانی در ایران
۱۴۰۰ مهر ۸, پنجشنبه
شخصیتهای پرآوازهای از دنیای ادبیات و هنر چون اورهان پاموک، مارگارت آتوود، خالد حسینی، جیام کوتسی و مریل استریپ با امضای نامه انجمن قلم آمریکا خواستار آزادی بکتاش آبتین، کیوان باژن و رضا خندان شدهاند.
تبلیغات
نام برندگان نوبل ادبیات، جیام کوتسی و اورهان پاموک در میان امضاکنندگان نامه انجمن قلم آمریکا به چشم میخورد که خواهان آزادی سه عضو زندانی کانون نویسندگان ایران، بکتاش آبتین، کیوان باژن و رضا خندان شدهاند.
نویسندگان و چهرههای هنری مشهور دیگری چون مارگارت آتوود و مریل استریپ و خالد حسینی هم این نامه را امضا کردهاند.
بکتاش آبتین، کیوان باژن و رضا خندان مهابادی، سه عضو کانون نویسندگان، به اتهام ''تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت ملی'' مجموعا به پانزده سال و ششماه حبس محکوم شدهاند.
دهها نویسنده و هنرمند سرشناس امضاکننده نامه انجمن قلم آمریکا در این نامه خطاب به ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، خواستار آزادی این سه نویسنده و تبرئه آنان از تمامی اتهاماتی شدهاند که به گفته امضاکنندگان "به اشتباه در پرونده حقوقی علیه آنان مطرح شده" است. امضاکنندگان همچنین خواستار توقف اقدامات تلافیجویانه علیه تمام نویسندگانی شدهاند که از حق آزادی بیان استفاده میکنند.
در این نامه آمده است: «زمان آن فرارسیده که دولت ایران به حق آزادی بیان نویسندگان، شاعران و اندیشمندان ایرانی احترام گذاشته و سنتهای غنی جامعه ادبی متنوع ایران را به رسمیت بشناسد.»
به سه نویسنده زندانی، بکتاش آبتین، کیوان باژن و رضا خندان قرار است از سوی انجمن قلم آمریکا، پنجم اکتبر (۱۳مهر) در مراسمی جایزه آزادی نگارش اهدا شود.
سه عضو کانون نویسندگان ایران که با اتهامات امنیتی در زندان به سر میبرند. شاکی پرونده این سه، وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی است و از جمله جرائم آنها به عضویت در کانون و انتشار خبرنامه داخلی آن، آماده کردن تاریخ پنجاه ساله کانون، شرکت در مراسم جانباختگان قتلهای زنجیرهای و حضور در سالمرگ احمد شاملو اشاره شده است.
با توجه به زندانی بودن هر سه نویسنده، هنوز اعلام نشده چه کسی به نمایندگی از آنها روز ۵ اکتبر جایزه انجمن قلم را دریافت خواهد کرد.
نویسندگان زندانی؛ آنها که رفتهاند، آنها که ماندهاند
مصائب اهل قلم در ایران تنها سانسور آثار آنها نیست. دستگاههای قضایی و اطلاعاتی با نگاه امنیتی و اتهامات مشابه، برای شاعران و نویسندگان پرونده میسازند. کانون نویسندگان حکم ۱۸۶ ماه زندان سه عضو خود را "وهن عدالت" خواند.
مصائب اهل قلم در ایران تنها سانسور آثار آنها نیست. دستگاههای قضایی و اطلاعاتی با نگاه امنیتی و اتهامات مشابه، برای شاعران و نویسندگان پرونده میسازند. کانون نویسندگان حکم ۱۸۶ ماه زندان سه عضو خود را "وهن عدالت" خواند.
کیوان باژن
۴۲ ماه حبس برای نویسندگی... باژن در مقالهای مینویسد: «تا زمانی که فقط خودمان را ببینیم و اصلیترین دغدغهمان این باشد که کتابمان چاپ بشود و مهم نباشد کجا و چطور، با سانسور یا بدون آن؛ و تا زمانی که برای عرضه خود از سرو کول هم بالا برویم و مهمترین بحثمان این باشد که چرا کتاب سانسور شده من در فلان نشریه معرفی نشده، انتظار هر تحول در ادبیات داستانی بیهوده است.»
عکس: hoozoor.com
رضا خندان مهابادی
دبیر کانون نویسندگان، منتقد و فعال اجتماعی را به شش سال حبس محکوم کردهاند. شرکت در مراسم بزرگداشت احمد شاملو و آماده کردن کتابی پژوهشی در باره تاریخ ۵۰ ساله کانون برای انتشار داخلی، مصداق اتهاماتی چون "اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور" معرفی شدهاند. کانون نویسندگان ایران دلایل و مستندات دادگاه را نامربوط تر و سستبنیاندتر از خود اتهامات خوانده است.
عکس: Mehr
بکتاش آبتین
اردیبهشت ۹۴، ماموران وزارت اطلاعات با یورش به خانه این شاعر و فیلمساز، هزاران فیلم و عکس، موبایل و لپتاپ شخصی و اسناد کانون نویسندگان را ضبط کردند. او به اتهام "تبلیغ علیه نظام" به ۶ سال حبس محکوم شد. آبتین در سال ۹۷ نیز به سه ماه کار اجباری در بهزیستی و ۵ میلیون تومان جریمه نقدی محکوم شده بود. آبتین در روز ۱۸ دی ۱۴۰۰، پس از محرومیت از درمان بهموقع، بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست داد.
عکس: persian.iranhumanrights.org
مهدی سلیمی
نویسنده، مترجم و سردبیر نشریه اینترنتی زغال، اواسط تیر ۹۹ با اتهاماتی چون «فعالیت تبلیغی علیه نظام»، «توهین به مقدسات اسلام»، «تشویق مردم به فساد و فحشا» و «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» در اهر دستگیر شد. سلیمی که در جستاری، "ادبیات سیاسی، بلاگردان مردم ستدیده، سیر تاریخی قیامهای ایران تا رویدادهای آبان را بررسی کرده، موقتا و با قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی از زندان اوین بیرون آمده است.
عکس: fa.iranfreedom.org
مژگان کاوسی
نویسنده، پژوهشگر و فعال اجتماعی کرد، با اتهاماتی چون "تشویق مردم برای بر هم زدن نظم عمومی" و "تبلیغ علیه نظام" به پنج سال و ۹ ماه زندان محکوم شده که سه سال آن لازم الاجراست. کاوسی که پس از دستگیری در اعتراضات سراسری آبان ۹۸، با وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی موقتا آزاد شده بود، بهار ۹۹ برای تحمل حبس به زندان مرکزی نوشهر انتقال یافت. او پس از انتقال به اوین، در اعتراض به وضعیت زندانیان، اعتصاب غذا کرد.
عکس: kampain.info
پوریا عالمی
ستوننویس روزنامههای سیاسی و نویسنده داستانهای "اکونآبادیها" و "آدمهای عوضی"، متهم پروندهای بود که وزارت اطلاعات احمدینژاد برای شماری از روزنامهنگاران تشکیل داد. او به "اتهام تبلیغ علیه نظام" به ۵سال حبس تعلیقی محکوم شد که بعد به یکسال تقلیل یافت.عالمی پیش از رفتن به اوین از مطبوعات خداحافظی کرد و نوشت: «حرف هم نزنم سیاسی است. از حماقت بنویسم، از جسم سخت بنویسم، از میمون بنویسم سیاسی است.»
عکس: ISNA
فاطمه اختصاری - مهدی موسوی
دادگاه انقلاب، این دو نویسنده، شاعر و منتقد اجتماعی را به اتهام "توهین به مقدسات" و "تبلیغ علیه نظام" به ۹۹ ضربه شلاق، جریمه نقدی و زندان طویل ۹ و ۱۱ ساله محکوم کرد. این سرایندگان"غزل پست مدرن"، پس از اعتراض به رای دادگاه و احتمال بالای عدم تغییر حکم در دادگاه تجدیدنظر، از ایران خارج شدند. کتابهای اختصاری و موسوی بارها از بازار جمع و خمیر شدهاند ولی اینک به صورت زیرزمینی فروخته میشوند.
عکس: Campaign for Human Rights in Iran/AP Photo/picture-alliance
یعقوب یادعلی
نویسنده رمان آداب بیقراری که جایزه هوشنگ گلشیری به عنوان بهترین رمان اول را ربود، اسفند ۸۴ به اتهام "توهین به قوم لر" بازداشت و به یک سال حبس محکوم شد و کتابش ده سال توقیف ماند. یادعلی پس از هفت سال سکوت، با رمان "آداب دنیا" به عرصه ادبیات برگشت. او در مصاحبهای با مجله "تجربه" گفته است: «نوشتن برای نویسنده خود زندگی است؛ اگر حواشی رایج مملکت ما اجازه بدهد و نویسنده جوانمرگ نشود.»
عکس: khabgard.com
شهرنوش پارسیپور
نویسنده رمانهایی چون "سگ و زمستان بلند"، "عقل آبی" و "کمی بهار"، در سرکوبهای دهه شصت، به خاطر "حمل چمدان نشریه" چهارسال از عمر خود را در زندان گذراند. او پس از آزادی، با ترجمه و تاسیس کتابفروشی زندگی میکرد اما ماموران کمیته انقلاب از او میخواستند درباره مراجعهکنندگان اطلاعات بدهد. پارسیپور به اتهام طرح مسئله بکارت در کتاب "زنان بدون مردان" بازجویی شد و پس از چهارمین بازداشت ایران را ترک کرد.
عکس: Ashkan Norouzkhani
فرج سرکوهی
عضو پیشکسوت کانون نویسندگان و سردبیر پرنفوذترین هفتهنامه مستقل ایران در دو دهه اول انقلاب، شاهد زنده ربایش و آزار در دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی است. او را پس از چند دستگیری موقت و هنگام سفر به آلمان، در فرودگاه ربودند و ادعا کردند که در اروپاست. پس از افشای ماجرا و ورود مجامع بینالمللی به این مسئله، سرکوهی به اتهام تبلیغ علیه جمهوری اسلامی به یک سال و نیم زندان محکوم شد.
عکس: privat
یوسف عزیزی بنیطرف
نویسنده و پژوهشگر عرب به اتهام دامن زدن به تظاهرات سال ۸۴ در اهواز و تحریک مردم به پنج سال زندان محکوم شد. این عضو کانون نویسندگان ایران پس از سخنرانی در کانون مدافعان حقوق بشر و اعتراض به سرکوب خشونتبار ناارامیهای خوزستان، دستگیر شده و با وثیقه ۱۰۰میلیون تومانی آزاد بود. او سرانجام و پس از چند بار احضار و تهدید به بازداشت، ایران را ترک گفت.
عکس: privat
علیاکبر سعیدی سیرجانی
سیرجانی از نخستین نویسندگانی است که به زندان جمهوری اسلامی رفتند و برنگشتند. این پژوهشگر که از همکاران بنیاد فرهنگ ایران بود، پس از مقالات و نامههایی سرگشاده در نقد خامنهای و حاکمیت، در اسفند ۱۳۷۲ بازداشت شد. عضو کانون نویسندگان را به "جاسوسی"، "لواط" و "اقدام علیه امنیت ملی" متهم کردند و ده ماه بعد، جسدش را تحویل خانواده دادند. مرگی بر اثر کپسول پتاسیم، نه سکته قلبی که رسما اعلام شد.
عکس: khaandaniha.com
محمد مختاری - جعفر پوینده
دو عضو کانون نویسندگان ایران در جریان "قتلهای زنجیرهای" در سال ۱۳۷۷ ربوده و کشته شدند. وزارت اطلاعات آنها را پیشتر چند بار احضار و بازجویی کرده بود. جسد محمد مختاری، شاعر و نویسنده در بیابانهای امینآباد تهران پیدا شد و جنازه جعفر پوینده، جامعهشناس و مترجم آثار فلسفی و ادبی، در روستای بادامک در شهریار. هر دو را خفه کرده بودند.