از سرگیری مذاکرات ایران و آژانس اتمی در وین
۱۳۹۱ اردیبهشت ۹, شنبه علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز جمعه (۸ اردیبهشت /۲۷ آوریل) به خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) گفت که این کشور برای نشان دادن "حسن نظر و عزم سیاسی" در همکاری با آژانس انرژی اتمی و همچنین برای اثبات "بی اساس بودن برخی ادعاها" درباره برنامه هستهای ایران، بزودی با آژانس مذاکره خواهد کرد.
آقای سلطانیه تصریح کرد که دور تازهای از مذاکرات در روزهای ۲۴ و ۲۵ اردیبهشت (۱۳ و ۱۴ می) در وین برگزار خواهد شد. پیشتر نمایندگان ایران و کشورهای ۵+۱ (پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل به علاوهی آلمان) روز ۲۷ فروردین (۱۵ آوریل) در استانبول ترکیه با هم دیدار کردند.
جمهوری اسلامی و کشورهای غربی این مذاکرات را "سازنده و مثبت" خواندند و اعلام کردند که دور بعدی مذاکرات سوم خردادماه (۲۳ مه) در بغداد برگزار خواهد شد.
در این شرایط به نظر میرسد ایران با پیشنهاد دور دیگری از گفتوگوها در وین، در تلاش است پایبندی خود به مذاکرات و تلاش برای شفافسازی در مورد فعالیتهای هستهایاش را به نمایش بگذارد.
خط قرمزی به نام پارچین
همزمان با انتشار خبر دور جدید مذاکرات در وین خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران متن بیانیهی نمایندگی ایران در آژانس انرژی اتمی را منتشر کرد. بر اساس این بیانیه، ایران و آژانس از اواخر سال گذشته شمسی (فوریه ۲۰۱۲) چندین بار باهم مذاکره داشتهاند.
در این بیانیه تصریح شده است که «در فاصله دو دور مذاکرات ایران و آژانس در تهران، سه ملاقات نیز در وین صورت گرفته و تفاهم هایی بدست آمده است».
یکی از بخشهای بیانیه نمایندگی ایران در آژانس اختلافنظر طرفهای مذاکرهکننده در مورد سایت نظامی پارچین است. آژانس میگوید این احتمال وجود دارد که ایران در این سایت نظامی، فعالیتهای هستهای نظامی انجام دهد.
در بیانیه ایران دراینباره آمده است: «پارچین در سال ۲۰۰۵ دو بار توسط آژانس بازدید شده است و متعاقب آن، معاون سابق مدیرکل اعلام کرده بود موضوع خاتمه یافت و بخشی از تاریخ خواهد شد و مدیرکل سابق نیز آن را به شورای حکام گزارش کرد.»
اما آژانس سال گذشته تصاویری ماهوارهای را منتشر کرد که حاکی از برخی فعالیتهای "مشکوک" صورت گرفته در سایت نظامی پارچین بود. بر این اساس نمایندگان آژانس در مذاکرات اسفندماه سال گذشته در تهران درخواست بازدید از پارچین را کردند که مورد موافقت طرف ایرانی واقع نشد.
اما نمایندگی ایران در آژانس مدعی است: «با توجه به این واقعیت که پارچین یک سایت نظامی است و دسترسی به سایت یک فرآیند زمان بر میباشد و نمیتوان مکرر این اجازه را داد.»
در همین حال این بیانیه از امکان دسترسی بازرسان به پارچین در آینده خبر میدهد: «بر اساس اینکه از آژانس خواسته شده همه مسائل مربوطه همچون آزمایشات هیدرو دینامیک را با هم یکی نماید، متعاقبا یکبار دیگر اجازه دسترسی داده خواهد شد، این فرآیند میتواند آشکارا زمانی که توافق بر روی مدالیته حاصل شود، شروع گردد.»
اما این فرایند زمانبر، برخی از اعضای آژانس و همچنین دبیرکل این سازمان بینالمللی را نگران کردهاست.آانها این ادعا را مطرح میکنند که این ایران ممکن است برای محو کردن آثار فعالیتهای هستهای خود، تاکنون اجازه بازدید از پارچین را نداده است.
ایران در تلاش برای لغو تحریمها
در شرایطی که دور تازهای از گفتوگوها بزودی در بغداد برگزار خواهد شد، ایران از کشورهای اروپایی خواسته است که به تحریمهای اعمال شده علیه این کشور پایان داده شود.
سخنگوی وزارت امورخارجه ایران، روز شنبه ۹ اردیبهشت (۲۸ آوریل) از کشورهای غربی خواست برای ادامهی همکاریها و گفتوگوها در نشستهای بعدی، "تحریمهای غیرقانونی" کنار گذاشته شود.
وی تصریح کرد: «اگر کشورهای غربی و اروپایی چنین تصمیمی را اتخاذ کنند، نشان میدهد که در مسیر درستی گام برمیدارند و میخواهند در صدد رفع اقداماتی که غیرقانونی و غیرمنطقی علیه ملت ما انجام شده، بربیایند.»
این در حالی است که ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا معتقدند تحریمهای صورت گرفته برای متقاعد کردن ایران به بازگشت بر سر میز مذاکره ضروری بود.
به باور این کشورها، تحریم به عنوان بخشی از دیپلماسی فعال میتواند از اتخاذ رویکرد نظامی جلوگیری کند و در عین حال مانع تحقق مقاصد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران شود.
ایران با بی اثر خواندن تحریمها، ادعای کشورهای غربی را رد میکند و میگوید برنامه اتمیاش غیرنظامی است و مقاصد صلحآمیز را دنبال میکند.