پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بر آن است که خود را در برابر حملات و تهدیدات سایبری مجهز سازد. روزنامه آلمانی "زود دویچه‌" به نقل از دبیر کل ناتو گزارش می‌دهد که از این پس پیمان ناتو نه تنها علیه حملات نظامی، بلکه در مقابل حملات اینترنتی نیز موظف به دفاع و مبارزه مشترک است.

آندرس فوگ راسموسن، دبیر کل ناتو به دلیل افزایش خطرات سایبری در "جهان مجازی" طرح و برنامه‌ای را آماده و به کشورهای عضو ارسال داشته است. بنا به خبرهای رسیده این برنامه اهمیتی استراتژیک دارد و قرار است در نشست آتی سران ناتو در لیسبون مورد تصویب قرار گیرد.

راسموسن در هفته گذشته برنامه‌ای را به ۲۸ کشور عضو ناتو ارسال داشته که به شدت محرمانه تلقی می‌شود. "زود دویچه تسایتونگ" مدعی است که از خطوط اصلی این برنامه از طریق منابع مختلفی آگاهی یافته است.

این برنامه در ۱۱ صحفه‌ تنظیم شده و دارای سه بخش عمده است. اهداف اصلی برنامه تدقیق استراتژی جدید ناتو در سده‌ی بیست ویکم است. سه هدف اصلی ناتو بدین گونه عنوان شده‌اند: نخست دفاع مشترک از سوی کشورهای عضو طبق ماده ۵ قرارداد ناتو، سپس برقراری ثبات در ابعاد جهانی و سرانجام مدیریت بحران‌های جهانی.

ماده پنجم قرارداد ناتو تصریح می‌کند، که حمله به یکی از کشورهای عضو، به معنای حمله به کل پیمان آتلانتیک شمالی است و هم‌پیمانان موظف به دفاع مشترک‌اند. در طول تاریخ ناتو تنها یک بار از این ماده استفاده شده است. دولت آمریکا در پی حملات تروریستی به این کشور در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ با استناد به همین ماده از کشورهای عضو ناتو تقاضای کمک کرد.

دبیرکل ناتو در برنامه‌ی پیشنهادی خود در کنار تهدیدات نظامی و تروریسم جهانی به خطرات دیگری اشاره می‌کند که دفاع و همکاری مشترک بر طبق ماده ۵ را برای همه اعضای ناتو ضروری می‌کند.

حملات سایبری، جنگ در "جهان مجازی"

یکی از مهمترین خطرات جدید به گفته راسموسن حملات سایبری است. این خطر به معنای ساده، حمله گسترده به سیستم‌های کامپیوتری در کشورهای عضو است. راسموسن دفاع از تاسیسات انرژی و شبکه توزیع آن را از جمله دیگر وظایف ناتو می‌‌داند. جلوگیری از حمله به زیرساخت‌‌های کشورهای عضو نیز بر اهداف اولیه ناتو افزوده شده است.

در روزهای گذشته حمله ویروس "استاکس‌نت" به سیستم‌های کامپیوتری سبب نگرانی در برخی کشورها شد. به گفته کارشناسان این ویروس بسیار خطرناک بوده و مقابله با آن آسان نیست. به گزارش خبرگزاری‌ها سیستم کامپیوتری نیروگاه اتمی بوشهر نیز به این ویروس آلوده شده و باعث اخلال در کار سیستم‌های کنترل این نیروگاه شده است.

مقامات رسمی ایران حمله سایبری به سیستم کامپیوتری نیروگاه را تکذیب کرده و تنها به وجود اشکالاتی در کامپیوترهای شخصی برخی کارکنان اذعان کرده‌اند.

ضرورت توان هسته‌ای

دبیرکل ناتو همچنان بر طرح استراتژیک گذشته‌ی ناتو مبنی بر استفاده از بازدارندگی قدرت اتمی پافشاری می‌کند. این استراتژی در سال ۱۹۹۹ به تصویب کشورهای عضو رسیده بود. با این وجود در برنامه استراتژیک جدید اشاره‌ای نیز به پیشنهاد باراک اوباما مبنی بر ایده خلع سلاح اتمی در مقیاس جهانی شده است.

اما دربرنامه جدید در باره تحقق ایده باراک اوباما تردیدهایی نیز ابراز شده است. در برنامه‌ی پیشنهادی راسموسن درباره کاهش و یا خروج تسلیحات اتمی از کشورهای عضو سخنی به میان نیامده است. گیدو وستروله، وزیر امورخارجه آلمان پیش از این از کاهش احتمالی جنگ‌افزارهای اتمی در خاک آلمان استقبال کرده بود.

همکاری نزدیک با روسیه

یکی دیگر از موارد مهم در استراتژی جدید ناتو همکاری نزدیک با کشور روسیه است. در برنامه تصریح شده که بدون همکاری روسیه برقراری صلح و ثبات جهانی ناممکن است. در مورد نقش روسیه بسیاری از دیپلمات‌های ناتو هم‌عقیده‌اند. در برنامه جدید به همکاری با روسیه در زمینه پدافند مشترک موشکی و مبارزه علیه تروریسم نیز اشاره شده است.

روزنامه "زود دویچه" به نقل از دیپلمات‌های غربی می‌نویسد که ناتو برای پذیرش اعضای جدید آمادگی داشته و بیش از همه به عضویت روسیه در ناتو می‌اندیشد. اعضای پیمان آتلانتیک شمالی تاکنون تنها از کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی بوده‌اند، اما ظاهراَ ناتو حاضر به قبول اعضای جدید از دیگر نقاط جهان است.

برنامه جدید، از جنگ در افغانستان نیز به عنوان یکی از چالش‌های مهم ناتو نام برده است. اما به عقب‌نشینی احتمالی نیروهای ناتو از افغانستان در این برنامه اشاره‌ای نشده و تنها بر ضرورت اقدامات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی در کنار عملیات نظامی تاکید شده است.

به نظر تحلیل‌گران سیاسی، بی‌شک درباره جزییات این برنامه استراتژیک بحث‌ها و گفت‌وگوهای بسیاری صورت خواهد گرفت، اما ظاهراَ راسموسن موفق شده ترکیبی از خواستهای کشورهای عضو ناتو در حاشیه دریای مدیترانه و اروپای شرقی را در برنامه جدید ارائه دهد. به گفته "زود دودیچه تسایتونگ" واکنش‌های اولیه محافل دولتی آلمان در قبال برنامه راسموسن مثبت بوده است.

SI/AA