بنا بر داده‌های وزارت دفاع روسیه، ۶ بمب‌افکن این کشور از نوع Tu-22M3 روز پنجشنبه (۲ نوامبر/ ۱۱ آبان) با عبور از قلمرو هوایی ایران اهدافی را در خاک سوریه مورد حمله قرار داده‌اند. حملات در منطقه ابوکمال انجام شده که گروه "دولت اسلامی" (داعش) هنوز در آنجا دارای مقرهای فرماندهی و امکانات نظامی و لجستیکی است. هدف از این حملات کمک به نیروهای دولت سوریه در "نابودسازی تروریستـ‌ها در  شرق سوریه" اعلام شده است.

۶ بمب‌افکن دورپرواز روسیه با عبور از آسمان ایران و عراق خود را به روسیه رسانده‌اند و اهداف تعیین‌شده را مورد حمله قرار داده‌اند. داده‌های وزارت دفاع روسیه همچنین حاکی است که این بمب‌افکن‌ها در قلمرو سوریه توسط جت‌های جنگنده روسی که در پایگاه حمیمیم در لاذقیه سوریه مستقر هستند همراهی و پشتیبانی شده‌اند.

روز چهارشنبه نیز ۶ هواپیمای مشابه روسی اهدافی را در دیرالزور مورد حمله قرار دادند. درباره جزئیات مسیر این هواپیماها و احتمال استفاده آنها از قلمرو هوایی ایران خبری منتشر نشده است.

یک روز پیش از انتشار بیانیه وزارت دفاع روسیه، احمدرضا پوردستان جانشین فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران گفت که سال گذشته در جریان استفاده روسیه از پایگاه هوایی همدان برای حمله به مواضعی در سوریه، جنگنده‌های روسی با اخذ مجوز از مقام‌های ایران، چند موشک کروز به سوی اهدافی در سوریه شلیک کردند.

گرچه پیش از این خبرهایی دال بر استفاده هواپیماهای نظامی روسیه از پایگاه نوژه همدان برای حمله به اهدافی در سوریه منتشر شده بود، ولی این اولین بار است که استفاده روس‌ها برای پرتاب موشک کروز از این پایگاه نیز منتشر می‌شود. معلوم نیست که هواپیماهای روسی که از این پایگاه استفاده می‌کرده‌اند موشک کروز با خود داشته‌اند یا موشک از درون پایگاه به سوی سوریه شلیک شده است.

خبر استفاده روس‌ها از تاسیسات نظامی ایران برای حمله به مواضع مخالفان در سوریه را مردادماه سال گذشته روس‌ها فاش کردند که با رنجش ایران مواجه شد. خبرگزاری راشا تودی روسیه نوشت: «ایران به نیروی هوایی روسیه اجازه داده تا هر زمان که مسکو لازم می‌داند از پایگاه هوایی همدان استفاده کند.»

"بی‌معرفتی روس‌ها" و "شخصیت قوی آقای پوتین"

حسین دهقان، وزیر وقت دفاع ایران، انتشار خبر از سوی روس‌ها را نشانه "بی‌معرفتی" آنها توصیف کرد. به دنبال افشای این ماجرا طیف‌های متفاوتی از نیروهای درون جمهوری اسلامی به آن واکنش نشان دادند و آن را مغایر قانون اساسی دانستند و در تاریخ معاصر ایران بی‌سابقه خواندند.

بیشتر بخوانید: نماینده مجلس: استقرار جنگند‌های روسی در همدان خلاف قانون اساسی است

گرچه در آن زمان از پایان استفاده روس‌ها از پایگاه نوژه در همدان سخن به میان آمد، ولی آذرماه سال گذشته علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، تایید کرد که این استفاده همچنان ادامه دارد.

بیشتر بخوانید: روسیه قصد دارد دوباره از پایگاه هوایی نوژه استفاده کند

مذاکره درباره وضعیت سوریه و ادامه همکاری‌های فنی و نظامی ایران و روسیه در دیدار اخیر رئیس ستاد ارتش روسیه با رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران نیز از موضوعات محوری بود.

ژنرال والری گراسیموف رئیس ستاد ارتش روسیه که همراه ولادیمیر پوتین به تهران رفته بود، روز چهارشنبه در حاشیه دیدار با سرلشکر محمدحسین باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، ضمن ابراز خرسندی از سطح همکاری‌های دفاعی- نظامی دو کشور گفت: «در سفر خود به ایران مایل هستم درباره دو موضوع با یکدیگر مذاکره کنیم که وضعیت فعلی سوریه و همچنین همکاری‌های فنی و نظامی ایران و روسیه، این موضوعات را شامل می‌شود.»

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز در دیدار با ولادیمیر پوتین همکاری میان ایران و روسیه را در خدمت "مقابله با آمریکا" توصیف کرد. او ضمن مفید دانستن مقابله‌ی مشترک با تحریم‌های آمریکا بر ضد ایران و روسیه، افزود: «بدون توجه به تبلیغات منفی دشمنان برای تضعیف روابط کشورها، می‌توانیم تحریم‌های آمریکایی‌ها را با روش‌هایی از جمله حذف دلار و جایگزین کردن پول ملی در معاملات اقتصادیِ دو یا چندجانبه، بی‌اثر و آمریکا را منزوی کنیم.».

خامنه‌ای پوتین را دارای شخصیتی قوی و اهل تصمیم و عمل خواند و گفت: «به همین علت می‌توان با روسیه به‌عنوان یک قدرت بزرگ درباره‌ کارهای بزرگ و نیازمند عزم و تلاش، صحبت و همکاریِ منطقی کرد.»