بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز دوشنبه (۲۵ اردیبهشت/ ۱۵ مه) در نشست خبری خود در رابطه با قصد ترکیه برای احداث دیوار در مرز مشترک با ایران گفت: «مقامات ترک ما را در جریان این ایده قرار دادند و این دیوار در منطقه صفر مرزی نیست و در درون عمق خاک ترکیه است».

قاسمی همچنین ضمن تأکید بر اهمیت "ثبات و امنیت مرز" برای جمهوری اسلامی ایران، افزود: «از هر اقدامی که بتواند به ثبات مرزهای دو کشور کمک کند، استقبال می‌کنیم و امیدواریم نهایتا در یک چارچوب با هماهنگی بیشتر صحبت کنیم».

روز ۱۹ اردیبهشت نیز خبرگزاری دولتی ایرنا از قول یک "منبع آگاه" در وزارت خارجه ایران نقل کرده بود که جمهوری اسلامی ایران از قصد ترکیه برای ساخت دیوار مرزی مطلع است و از آن استقبال می‌کند، "ولی معتقد است هر اقدام مرزی از سوی آنها باید با اطلاع تهران باشد".

"مانعی" در برابر قاچاق؟

این مقام وزارت خارجه ایران گفته بود، ساخت دیوار مرزی می‌تواند مانعی در برابر قاچاق کالا از ترکیه به ایران باشد. به گفته او، با توجه به ورود سالانه دو میلیارد دلار منسوجات قاچاق از مرزهای ترکیه به ایران، "ما حتی تشویق می‌کنیم این اتفاق زودتر بیفتد".

البته این "منبع آگاه" اجرایی شدن چنین طرحی را "زمان‌بر" خوانده و افزوده بود که ایران "به صورت اصولی مشکلی" ندارد که "ترکیه برای تدابیر امنیتی خود در مرزهای مشترک بر اساس تفاهم، کار جدیدی انجام دهد".

ترکیه البته برای ساخت دیوار مرزی با ایران اهداف دیگری را دنبال می‌کند. مقابله با نیروهای مسلح حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) هدف اصلی ترکیه در احداث این دیوار مرزی است.

روزنامه ترکی "حریت" روز ۸ آوریل (۱۸ اردیبهشت) به نقل از یک مقام ارشد دولتی گزارش داده بود که این کشور قصد دارد مرزهای خود با ایران را از طریق احداث تأسیساتی مرزی از جمله دیوار، سیم ‌خاردار، برج‌های دیدبانی، نورافکن و دوربین‌های مداربسته کنترل کند.

در گزارش "حریت" آمده بود که دولت ترکیه قصد دارد برای مقابله با تحرکات "پ‌ک‌ک" دیواری به طول ۷۰ کیلومتر در مرز خود با ایران بسازد. "حریت" همچنین نوشته بود، بین ۸۰۰ تا هزار نیروی مسلح "پ‌ک‌ک" در مناطق مرزی با ایران مستقر هستند.

ساخت دیوار "آغاز شده است"

شنبه گذشته نیز خبرگزاری آناتولی ترکیه با استناد به سخنان ارگون توران، رئیس اداره تأسیسات مسکونی وابسته به نخست‌وزیری این کشور، از آغاز عملیات ساخت "دیوار ۱۴۴ کیلومتری" در مرز ترکیه با ایران خبر داده بود. به گفته این مقام ترکیه، قرار است مرحله اول ساخت این دیوار شهریور ماه سال جاری (۱۳۹۶) پایان یابد.

به گفته ارگون توران، در طول این دیوار حایل مرزی ۱۵ دروازه تردد با شیشه‌های ضد گلوله ساخته می‌شود. این مقام ترکیه عرض دیوارها را ۲ متر و ارتفاع آنها را ۳ متر عنوان کرده بود که با سیم خاردار نصب‌شده بر روی آن به چهار متر می‌رسد.

دیوار مرزی ۵۵۶ کیلومتری با سوریه

ترکیه حدود یک ماه پیش نیز کار ساخت دیوار مرزی با همسایه‌ی جنگ‌زده‌ی خود سوریه را به پایان رسانده بود. آنکارا اعلام کرده بود که این دیوار برای جلوگیری از ورود قاچاقچیان و کسانی ساخته شده که به شکل غیرقانونی می‌خواهند از مرز ترکیه عبور کنند.

این دیوار مرزی از بتون پیش‌ساخته، با قابلیت انتقال و جابه‌جایی ساخته شده بود. دیوار مرزی ترکیه با سوریه به طول ۵۵۶ کیلومتر، ۳ متر ارتفاع دارد؛ دیواری که با سیم خاردار احاطه شده و از برج‌های نگهبانی برخوردار است.

مدافعان حقوق بشر به ساخت این دیوار مرزی اعتراض کرده‌اند، زیرا معتقدند بدین‌شکل از ورود پناهجویان و آوارگانی که برای نجات جان خود از مناطق جنگی می‌گریزند، جلوگیری می‌شود.