اسرائيل: با لبنان بر سر ترسیم مرز دریایی به توافق رسیدیم
۱۴۰۱ مهر ۱۹, سهشنبه
نخستوزیر اسرائیل و رئیس جمهوری لبنان از توافق تاریخی بر سر مرزهای دریایی و بهرهبرداری از حوزههای گازی در مدیرانه شرقی خبر دادند. این توافق با میانجیگری آمریکا حاصل شد. حزبالله لبنان توافق با اسرائیل را تایید کرد.
تبلیغات
یائیر لاپید، نخستوزیر اسرائیل روز سهشنبه ۱۱ اکتبر گفت، لبنان و اسرائیل پس از سالها مذاکره با میانجیگری آمریکا موفق شدند به توافقی تاریخی برای تعیین مرز دریایی مورد مناقشه خود دست یابند.
خبرگزاری رویترز گزارش داده است این توافق نشان دهنده سازش قابل توجهی بین کشورهای دارای سابقه جنگ و خصومت است و راه را برای اکتشاف انرژی در شرق مدیترانه هموار میکند و منبع تنشها را نیز کاهش میدهد.
لاپید در بیانیهای تاکید کرد: «توافق حاصله یک دستاورد تاریخی است که امنیت اسرائیل را تقویت میکند، میلیاردها دلار به اقتصاد اسرائیل تزریق و ثبات مرزهای شمالی کشور را نیز تضمین میکند».
میشل عون، رئیسجمهورلبنان نیز ضمن تائید این توافق گفته است که شرایط پیشنهاد نهایی آمریکا رضایتبخش است و او امیدوار است که این توافق در اسرع وقت اعلام شود.
هدف از این توافق حل و فصل مناقشه مرزی در شرق مدیترانه در منطقهای است که لبنان قصد دارد گاز طبیعی اکتشاف کند. اسرائیل در حال حاضر گاز طبیعی را در میادین نزدیک این محل استخراج میکند.
خبرگزاری رویترز در گزارش خود یادآور شده است که برای نخستینبار مرز دریایی لبنان و اسرائیل ترسیم شده و مکانیزمی برای هر دو کشور ایجاد شده تا حق امتیاز از یک میدان گازی فراساحلی که در این مرز قرار دارد را دریافت کنند.
توافق حاصله بر مرز زمینی مشترک این دو کشور تأثیری نمیگذارد.
الیاس بو صعب، مذاکرهکننده ارشد لبنانی روز سهشنبه ۱۱ اکتبر پس از ارائه آخرین متن تنظیم شده به میشل عون گفت که پیشنویس توافق "همه الزامات لبنان را در نظر میگیرد و ما معتقدیم طرف مقابل نیز باید همین طور فکر کند."
به نوشته "تایمز اسرائیل"، آموس هوکشتاین، نماینده ویژه جو بایدن در مذاکرات میان اسرائیل و لبنان در دیدار و ملاقاتهای متعددی که در یک سال گذشته با مقامات لبنان و اسرائیل انجام داده توانسته است اختلافات باقیمانده میان طرفین را حل کند.
رویترز همچنین تاکید کرده است گروه شبهنظامی حزبالله لبنان که تحت حمایت ایران است، نیز مخالفتی با این قرارداد ندارد. اخیرا دو مقام ارشد حزبالله تهدید به حمله به نیروگاههای گازی اسرائیل کردهاند.
یک مقام ارشد دولت لبنان و یکی از مقامات نزدیک به حزبالله اکنون گفتهاند که این گروه با مفاد توافق حاصله موافقت کرده است. حزبالله لبنان هنوز بیانیه رسمی در این مورد صادر نکرده است.
کشف گاز برای لبنان که از سال ۲۰۱۹ در یک بحران مالی عمیق گرفتار شده یک دستاورد بزرگ به شمار میرود و شاید بتواند مشکل لبنان در تولید برق کافی برای مردمش را نیز برطرف کند.
یائير لاپید که در اول نوامبر ۲۰۲۲ با انتخابات روبرو است، قصد دارد روز چهارشنبه ۱۲ اکتبر نشست ویژهای در ارتباط با این توافقنامه برگزار کند اما اطلاعات دقیقی در مورد تاریخ تشکیل جلسه دولت برای تصویب این توافق وجود ندارد.
یک مقام اسرائیلی گفته است که انتظار میرود تا سه هفته آینده توافق با لبنان تائید نهایی شود.
لبنان و اسرائیل بر سر محدوده آبی به وسعت ۸۰۰ کیلومتر مربع که سرشار از منابع گازی و نفتی است با یکدیگر اختلاف دارند و در سال گذشته چند دوره مذاکرات غیرمستقیم با میانجیگری آمریکا و سازمان ملل برگزار کردهاند.
موسسه مطالعات امنیت ملی دانشگاه تلآویو در تحلیلی این توافق را "برد-برد" دانسته است. این اندیشکده بر این باور است که توافق ترسیم مرز دریایی بین اسرائیل و لبنان یک تغییر مثبت اساسی در روابط بین دو کشور ایجاد خواهد کرد.
در شرق دریای مدیترانه منابع بزرگ گازی وجود دارند. کنسرنهای انرژی زیادی وجود دارند که بر سر میادین گازی اسرائیل؛ تامار و لِویتان و نیز زُهر در آبهای مصر رقابت میکنند. خط لولهای که از دریای مدیترانه عبور کند انتقال گاز را تا حدی ارزانتر میسازد.
اعراب و اسرائیل؛ مناقشهای ریشهدار در قاب تصویر
مناقشه میان اسرائیل و فلسطینیها ریشهای قدیمی دارد، از نبردها و آوارگیها در دو سه جنگ در سده پیش تا قراردادهای ناکام صلح و انتفاضه و ... عکسهایی از آثار جنگ نقبی است به ریشهها و ابعاد این مناقشه.
عکس: Reuters/R. Zvulun
خانهای متروکه
این خانه متروکه در لفته از ریشه های خصومت در خاورمیانه نشان دارد. لفته روستایی است در جنوب اورشلیم که ساکنین عرب ـ فلسطینی آن در روند تاسیس دولت اسراییل (۱۹۴۸) ناگزیر به ترک آن شدند. یهودیان نیز همچون اعراب، با اتکاء به نشانههای تاریخی و مذهبی، این منطقه را حق خود میدانند. به نظر می رسد این درگیری در آینده نزدیک حل نخواهد شد.
عکس: Reuters/R. Zvulun
فرودگاه غزه؛ ویرانی یک پروژه معتبر
فردوگاه غزه نماد ویرانی یک پروژه معتبر یک میلیون دلاری است. یکی از تامین کنندگان مالی این پروژه آلمان بوده است. این فرودگاه در سال ۱۹۹۸ و در حضور بیل کلینتون، رییس جمهور وقت آمریکا، افتتاح و در اوایل سال ۲۰۰۰ توسط نیروی نظامی اسراییل بمباران و تخریب شد. علت تخریب آن آغاز انتفاضه دوم مردم فلسطین بود. این قیام مدتها ادامه داشت و با حملات تروریستی همراه بود.
عکس: Reuters/I. Abu Mustafa
بدون بالگرد
در هنگامه انتفاضه دوم هلیکوپتر یاسر عرفات، رییس جمهور خودگردان فلسطین و برنده جایزه صلح نوبل، نیز توسط نیروی نظامی اسراییل به آتش کشیده شد. باقیمانده این هلیکوپتر را بازسازی کردهاند در شهر غزه بر روی داربست بلندی به نمایش گذاشتهاند، به گونه ای که از فاصله بسیار دور نیز نمایان است.
عکس: Reuters/I. Abu Mustafa
ساحل زیکیم
ساحل زیکیم یکی از اماکن پرجاذبه برای گردشگران در اسراییل به شمار می آید. در یکسو تپه های ماسه ای با شکوه، در سوی دیگر چشم انداز دریای مدیترانه و در میان این دو برج نگهبانی متروکه اسراییل. اما حتی این منطقه زیبا و دیدنی به میدان جنگ خاورمیانه تبدیل شده است. ساحل زیکیم تقریبا در ۳ کیلومتری مرز شمالی نوارغزه قرار دارد.
عکس: Reuters/R. Zvulun
پسماندههای خطرناک
گاه در مسیر بازدید از دیگر اماکن محبوب گردشگری اسراییل، به تابلوهای هشداردهنده ای برمی خوریم که به منطقه مین گذاری شده پشت سیم های خاردار بلندی های جولان اشاره دارند. در جنگ ۶ روزه سال ۱۹۶۷ اسراییل منطقه شمال شرقی مرز سوریه را به اشغال خود درآورد و آن را بخشی از خاک اسراییل خواند. البته اکثر کشورها چنین ادعایی را به رسمیت نمی شناسند. سوریه همچنان بلندهای جولان ر از آن خود میداند.
عکس: Reuters/R. Zvulun
تانکی که زنگ میزند
تانک ارتش سوریه در رودخانه اردن به پشت افتاده است و می پوسد. اینجا منطقه حفاظت شده بانیاس است، واقع در حومه غربی ارتفاعات جولان. اختلاف بر سر این منطقه که توسط اسراییل اشغال شده، همچنان موضوع مجادله سوریه و اسراییل است. منطقه حائلی که سوریه و اسرائیل را از هم جدا میکند از سال ۱۹۷۴ زیر نظارت کلاه آبی ها است. اختلاف بر سر این منطقه مانع از پیشرفت مذاکرات صلح میان اسراییل و سوریه است.
عکس: Reuters/R. Zvulun
مسجدی که متروکه شده
این نیز یکی از پیامدهای جنگ ۶ روزه است: در ۵ کیلومتری غرب منطقه حائل روستایی بود که تا سال ۱۹۶۷ به سوریه تعلق داشت. حال این منطقه درتصرف اسراییل است. از این روستا تنها چیزی که به جا مانده است، یک مسجد متروکه است. حالا بانگ اذانی از این مسجد به گوش نمیرسد و تنها نقاشی های دیواری هستند که گاه و بی گاه توجهها را جلب میکنند.
عکس: Reuters/R. Zvulun
پیشروی طبیعت در سنگر
این پناهگاه پنهان و استتارشده، واقع در بلندی های جولان، بر نبردی شهادت می دهد که ۵۲ سال پیش در رشته کوههای این منطقه اتفاق افتاده بود. هنگام جنگ داخلی اخیر در سوریه بلندیهای جولان به شدت زیر حملات موشکی قرار داشت، هم از درون اسراییل و از درون سوریه.
عکس: Reuters/R. Zvulun
قیمومت بریتانیا بر فلسطین
ریشههای درگیریهای خاورمیانه اما به گذشته های دورتری بازمی گردند. براساس موافقتنامهای که سال ۱۹۱۶ میان قدرتهای بزرگ آن زمان، فرانسه و بریتانیا، شکل گرفت فلسطین نیز به قیمومت بریتانیا درآمد و نیروهای نظامی بریتانیا نیز رسما در فلسطین مستقر شدند. این نقاشی که بر دیوار یک پست نظامی قدیمی در اورشلیم کشیده است، سربازهای بریتانیایی را نشان می دهد.
عکس: Reuters/R. Zvulun
میدان جنگ، قرارگاه موزه
این به اصطلاح "تپه مهمات"، که در شرق اورشلیم واقع است، شاهد نبردهای بی شماری بوده است. از این تپه نیروهای بریتانیایی برای ذخیره سازی سلاح و مهمات نیروی انتظامی پلیس استفاده میکردهاند. اردن در سال ۱۹۴۸ این منطقه را به تصرف خود درآورد. اسراییل نیز در سال ۱۹۶۷ اردن را از آن بیرون کرد. برخی از سنگرهای قدیمی جنگ به یادگار ماندهاند. امروز بر روی این تپه موزه ای در ارتباط با جنگ شش روزه قرار دارد.