"اسرائیل با رفتن ترامپ پشتیبان کلیدی خود را از دست می‌دهد"
۱۳۹۹ آبان ۱۹, دوشنبه
چرخش و دگرگونی‌های ممکن در سیاست‌های خارجی آمریکا در پی رفتن دونالد ترامپ از جمله موضوعاتی است که ذهن ناظران و تحلیلگران را به خود مشغول کرده است.
نشریه آلمانی زوددویچه سایتونگ در تحلیلی که روز دوشنبه ۱۹ آبان (۹ نوامبر) منتشر کرده، به چشم‌انداز مناسبات آمریکا و اسرائیل در پی انتخاب جو بایدن و رفتن دونالد ترامپ پرداخته است.
زوددویچه در تحلیل خود از جمله به بی‌ثمر بودن مناجات شماری از شهرک‌نشینان هبرون (الخلیل) اشاره کرده که برای قدردانی از تلاش‌های ترامپ گردهم آمده و برای ابقای او در مقام ریاست جمهوری آمریکا دست به دعا برده بودند.
خداحافظی با "رفیق جان‌جانی"
در تحلیل این نشریه آلمانی همچنین آمده است: «بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و ساکن درازمدت کاخ نخست‌وزیری هم به احتمال قوی تا لحظه آخر دعا می‌کرده که "رفیق جان‌جانی" او، دونالد ترامپ آرای بیشتری به دست آورد. اما امید نتانیاهو نیز محقق نشد و در نهایت چاره‌ای جز آن نداشت که با انتشار پیامی در توئیتر پیروزی جو بایدن را به او تبریک بگوید، آنهم تا جایی که ممکن است با لحنی گرم.»
نتانیاهو در توییت خود نوشته بود: «جو، ما ۴۰ سال است که رابطه‌ای طولانی و صمیمانه داریم و من تو را به عنوان دوست بزرگ اسرائیل می‌شناسم». او در پیام خود همچنین از همکاری آتی با بایدن در راستای "پیمان ویژه" میان اسرائیل و آمریکا ابراز خوشحالی کرده بود.
به باور تحلیلگر زوددویچه، اسرائیل بی‌تردید از پشتیبانی جو بایدن برخوردار خواهد بود، اما "دوران طلایی" روابط دو کشور به سر رسیده است. نتانیاهو نه تنها تا بامداد یکشنبه صبر کرد تا پیروزی بایدن را به او تبریک بگوید، بلکه پس از تبریک به رئیس‌جمهور تازه‌منتخب آمریکا پیامی دیگر در توئیتر منتشر کرد تا یک بار دیگر دوستی خود با ترامپ را بستاید.
زوددویچه در تحلیل خود همچنین می‌نویسد: «اما فراسوی خرابی‌هایی که ترامپ در کشور خود و در سراسر جهان به باور آورد، شکی نیست که او در ذهن اسرائیلیان خاطرات خوشی حک کرده است، آنهم نه تنها در ذهن ساکنان یک شهرک جدید در بلندی‌های جولان که اکنون از خود می‌پرسند، چه چیزی‌هایی از تلاش‌های این دوره کوتاه و فشرده را می‌توانند نجات دهند، هر چه باشد قرار است که این شهرک جدید "بلندی‌های ترامپ" نام گذارده شود».
به اعتقاد تحلیلگر زوددویچه، جو بایدن مطمئنا نخواهد خواست یا نخواهد توانست تمامی تصمیم‌های ترامپ را مورد تجدیدنظر قرار دهد، برای نمونه انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به اورشلیم (بیت‌المقدس) و ادامه تلاش‌ها برای عادی‌سازی مناسبات اسرائیل با کشورهای عربی بنا بر الگوی توافق‌ها با امارات متحده عربی، بحرین و سودان. در عین حال انتظار می‌رود که رویکرد آمریکا در مورد اسرائیل و خاورمیانه بر اساس الگوهای پیشین شکل گیرد؛ دورانی که جو بایدن معاون باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا بود.
نگرانی اسرائیل از بازگشت آمریکا به برجام
زوددویچه در بخشی از تحلیل خود به مسئله ایران پرداخته و از جمله می‌نویسد: «بزرگ‌ترین نگرانی دولت اسرائیل این است که بایدن خروج آمریکا از برجام را که از اقدامات ترامپ بود، بازپس‌گیرد. تزاشی هانگبی، وزیر شهرک‌های یهودی‌نشین و بلندگوی نتانیاهو محض اطمینان از هم‌اکنون هشدار داده است که چنین گامی به رویارویی خشونت‌آمیز ایران و اسرائیل خواهد انجامید».
یکی دیگر از نگرانی‌ها به مسئله شهرک‌سازی برمی‌گردد، موضوعی که اسرائیل در دوران ریاست جمهوری ترامپ آن را با جدیت تمام پیش برده بود. شکی نیست که بایدن مانند گذشته بر این نکته تأکید خواهد داشت که شهرک‌سازی [در مناطق فلسطینی‌نشین] مغایر با حقوق بین‌الملل و حقوق اقوام است.
بسته‌شدن پرونده "معامله قرن"
در تحلیل زوددویچه همچنین آمده است: «طرحی که پرونده آن بی‌تردید بسته خواهد شد، نقشه‌ای است که ترامپ در ژانویه سال جاری میلادی تحت عنوان "معامله قرن" ارائه کرده بود؛ طرحی که به اسرائیل این امکان را می‌داد، ۳۰ درصد از اراضی کرانه باختری رود اردن را ضمیمه خاک خود کند. انتظار می‌رود که دولت آتی آمریکا فعالیت‌های خود را بر محور مذاکرات کلاسیک برای ایجاد دو کشور مستقل اسرائیل و فلسطین متمرکز کند.»
به باور تحلیلگر زوددویچه با انتخاب بایدن به عنوان ریاست جمهوری جدید آمریکا فلسطینیان بار دیگر قدم به صحنه بازی خواهند گذاشت. بازگشایی نمایندگی سازمان آزادی‌بخش فلسطین در واشنگتن، از سرگیری کمک‌های مالی برای تشکیلات خودگردان فلسطین و پروژه‌های سازمان ملل در مناطق فلسطینی‌نشین از جمله گام‌هایی است که دولت جدید امریکا برخواهد داشت.
محمود عباس، رئیس‌جمهور تشکیلات خودگردان فلسطین نسبت به پیروزی بایدن واکنش نشان داده و خوشحالی خود را از همکاری آتی با او ابراز داشت تا به گفته او "مناسبات آمریکا و فلسطینیان بهبود یابد و آزادی، استقلال و حرمت فلسطینیان محقق شود".
در پایان تحلیل زوددویچه آماده است: «البته باید دید که انتظارات فلسطینیان در پی تغییر و تحولات صحنه سیاسی آمریکا تا چه اندازه برآورده خواهد شد. سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات ترامپ در چهار سال اخیر را نمی‌توان به همین سادگی برگرداند. اکنون تمامی بازیگران از ایران گرفته تا کشورهای حوزه خلیج فارس با خواست‌های تازه خود قدم به میدان بازی گذاشته‌اند».