اسرائیل سامانه پدافندی برای موشک هایپرسونیک تولید میکند
۱۴۰۲ خرداد ۲۴, چهارشنبه
شرکت دفاعی دولتی اسرائیل از برنامه تولید سامانه پدافندی برای موشکهای هایپرسونیک خبر داد. این شرکت پیش از این سپرهای پدافندی متعددی تولید کرده است. مقامات آلمان بودجه خرید سامانههای پدافندی از اسرائیل را آزاد کردند.
تبلیغات
شرکت "رافائل"، پیمانکار دفاعی دولتی اسرائیل که پیش از این سپرهای هوایی گنبد آهنین و دیوید اسلینگ تولید کرده است، روز چهارشنبه ۱۴ ژوئن (۲۴ خرداد) از توسعه یک سامانه جدید برای مقابله با موشکهای مافوق صوت خبر داد.
یک هفته پیش جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد، اولین موشک هایپرسونیک خود را تولید کرده است.
یووال اشتاینیتس، رئیس بخش دفاع پیشرفته شرکت "رافائل" در یک نشست رسانهای به خبرگزاری رویترز گفت: «رهگیر "اسکایسونیک" ما را قادر میسازد تا انواع تهدیدات مافوق صوت، از جمله موشکهای بالستیک و موشکهای کروز مافوق صوت را رهگیری کنیم.»
رافائل گفته است که پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) را در جریان این تولید قرار داده است. این شرکت از بیان اینکه آیا ارتش اسرائیل ممکن است "اسکایسونیک" را مستقر کند یا نه، خودداری کرد. وزارت دفاع اسرائیل نیز هیچ اظهارنظری فوری در این رابطه نکرده است.
موشکهای مافوق صوت موسوم به هایپرسونیک میتوانند حداقل پنج برابر سریعتر از سرعت صوت و در مسیری پیچیده پرواز کنند و به همین دلیل سرنگونی آنها دشوار است.
یک ویدئوی انیمیشن از رهگیر "اسکایسونیک" که توسط رافائل منتشر شد، یک موشک پدافندی را نشان داد که به صورت عمودی از یک سکو پرتاب میشود. سپس سرجنگی موشک از آن جدا شده و با تقویتکننده خود به سمت یک موشک تهدیدکننده ورودی پرواز میکند.
رافائل گفته است، از این سامانه هفته آینده در نمایشگاه هوایی پاریس رونمایی خواهد شد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۶ ژوئن (۱۶ خرداد) با شلیک یک موشک موسوم به "فتاح" ادعا کرد، موفق به ساخت موشک بالستیک هایپرسونیک شده است.
سپاه پاسداران گفت که این موشک می تواند به سرعت ۱۵هزار کیلومتر در ساعت (۹۳۲۱ مایل در ساعت) برسد و از پدافند اسرائیل مانند گنبد آهنین کوتاهبرد فرار کند.
در پی آن یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل گفت: «در مقابل هر گونه تولیداتی از این دست، ما پاسخ بهتری خواهیم داشت.» او توضیح بیشتری نداد.
تصویب بودجه خرید پدافند هوایی آلمان از اسرائیل
آلمان میتواند خرید سپر دفاع موشکی از اسرائیل را آغاز کند. کمیسیون بودجه آلمان اولین قسط ۵۶۰ میلیون یورویی برای خرید سامانه پدافندی "پیکان۳" (Arrow3) از اسرائیل را روز چهارشنبه ۱۴ ژوئن (۲۴ خرداد) آزاد کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، کل هزینه این سپر محافظ حدود چهار میلیارد یورو است. این کمیسیون همچنین حدود ۹۵۰ میلیون یورو برای خرید ۶ سامانه پدافند هوایی "آیریس تی اسالام" ساخت آلمان را تصویب کرد.
دولت آلمان قصد دارد تا پایان سال ۲۰۲۳ یک قرارداد الزامآور با اسرائیل برای خرید سامانه پدافندی "پیکان۳" منعقد کند. این پروژه باید تا پایان سال ۲۰۲۵ در آلمان عملیاتی شود.
وزارت دارایی آلمان بر اساس سند ارائه شده خود به کمیسیون بودجه گفته است، مبلغ آزادشده ۵۶۰ میلیون یورویی را برای یک توافق پیشقراردادی برای خرید این سامانه در نظر گرفته است. این مبلغ قرار است برای راهاندازی خط تولید این سامانه در اسرائیل هزینه شود. وزارت دارایی آلمان کل هزینه این خرید را بر اساس آخرین دادهها ۳.۹۹ میلیارد یورو اعلام کرده است.
این وزارتخانه در گزارش خود تأکید کرده است در صورتی که قرارداد با اسرائیل منعقد نشود، آلمان باید ۵۶۰ میلیون یورو هزینه را به شرکای اسرائیلی پرداخت کند.
خرید سامانههای "پیکان۳" و "آیریس تی اسالام" قرار است از محل ۱۰۰ میلیارد یورو "صندوق ویژه ارتش آلمان" تأمین شود که دولت آلمان پس از تهاجم روسیه به اوکراین ایجاد کرده است.
سامانه پدافندی "پیکان" توسط شرکت صنایع هوافضای اسرائیل با همکاری شرکت هواپیماسازی بوئینگ آمریکا توسعه یافته و تولید شده است. پیکان۳ از سال ۲۰۱۷ در پایگاههای نیروی هوایی اسرائیل مورد استفاده قرار گرفته و برای دفاع در برابر موشکهای دوربرد طراحی شده است. اسرائیل از آن برای محافظت از خود در برابر حملات ایران یا سوریه استفاده میکند.
به گفته شرکت سازنده اسرائیلی آیاِیآی، این سامانه قادر است موشکهای بالستیک بالای جو را که از فاصله ۲۴۰۰ کیلومتری شلیک شدهاند، رهگیری کند. ظرفیت این سامانه در حدی است که در صورت استقرار آنها در آلمان، قادر است از همسایگان این کشور در اتحادیه اروپا نیز محافظت کند.
موشکهای پدافندی "پیکان" برد بسیار بالاتری نسبت به سامانههای پدافند هوایی "پاتریوت" و "آیریس-تی" دارند که پیش از این در آلمان استفاده میشد.
بنابراین سامانه "پیکان۳" بر توان پدافندی موشکی موجود در آلمان خواهد افزود. این سامانه از یک پایگاه فرماندهی و کنترل، دستگاههای رادار، پایگاههای پرتاب و موشکهای هدایتشونده تشکیل شده است. این سامانه میتواند سهمی تعیینکننده در پروژه دفاع هوایی اروپایی "اسکای شیلد" داشته باشد.
سامانه پدافند "گنبد آهنین" اسرائیل به روایت تصویر
بخش اعظم راکتهای شلیک شده حماس و جهاد اسلامی توسط سامانه پدافند "گنبد آهنین" اسرائیل رهگیری و منهدم شدهاند. این سیستم چگونه عمل میکند و قیمت هر موشک آن چقدر است؟ اطلاعاتی از "گنبد آهنین" در این گزارش تصویری:
عکس: Amir Cohen/REUTERS
گنبد آهنین بر فراز اسرائیل
در درگیریهای اخیر میان فلسطینیان و اسرائیل تاکنون چند هزار راکت توسط حماس و جهاد اسلامی از نوار غزه بسوی شهرهای اسرائیل پرتاب شدهاند. بخش اعظم این راکتها توسط سامانه پدافند هوایی "گنبد آهنین" اسرائیل، رهگیری و منهدم شدهاند.
عکس: Amir Cohen/REUTERS
سامانههای پدافند دوربرد
سامانههای پدافندی همچون اس ۳۰۰، اس ۴۰۰ (عکس)، اس ۵۰۰ روسی یا پاتریوت آمریکایی سامانههایی با برد بلند هستند و اصولا توانایی مقابله با تهدید از نوع "برد کوتاه" را ندارند. علاوه بر این موشکهای این سیستمها بسیار گران هستند و در صورت استفاده انبوه، بسیار گران تمام میشود. برای نمونه یک موشک ضد هوایی "RIM-162 Evolved Sea Sparrow" ساخت کارخانه رتیان میان ۶۴۰ تا ۸۰۰ هزار دلار قیمت دارد.
عکس: Vitaliy Ankov/Sputnik/dpa/picture alliance
فلاخن داود
سامانه پدافند هوایی اسرائیل از دو بخش "گنبد آهنین" (کوتاه برد) و فلاخن داود (David's Sling) تشکیل شده است. طراحی این سامانه در سال ۲۰۰۹ با مشارکت شرکت اسرائیلی رافائل و شرکت آمریکایی ریتیون آغاز و از سال ۲۰۱۶ عملیاتی شد. فلاخن داود برای رهگیری موشکهای بالستیک تاکتیکی، راکتهای میانبرد، دوربرد و موشکهای کروز طراحی و جانشین سامانه پدافند هوایی هاوک و پاتریوت شد.
عکس: Reuters/A. Cohen
دلیل ساخت گنبد آهنین
پیشینه ساخت پدافند موشکی اسرائیل موسوم به گنبد آهنین (iron dome) به جنگ ۳۳ روزه میان ارتش اسرائیل و حزبالله لبنان برمیگردد که طی آن حزبالله لبنان با پرتاب حدود ۴ هزار راکت کاتیوشا به سوی شمال اسرائیل جان ۴۴ شهروند غیرنظامی را گرفت و ۲۵هزار نفر را مجبور به ترک خانههای خود کرد.
عکس: picture alliance/landov
گنبد آهنین برد کوتاه
بخش برد کوتاه گنبد آهنین فقط برای شرایط اسرائیل طراحی شده است. گرچه برد موشکهای این سامانه ۷۰ کیلومتر است، اما یک واحد پدافندی عملا میتواند بطور موثر تا شعاع ۷ کیلومتری را پوشش دهد و بدین ترتیب محدوده عمل هر واحد ۱۵۰ کیلومترمربع است.
عکس: Ahmad Gharabli/AFP/Getty Images
مقابله با تهدید انبوه
سامانه پدافند گنبد آهنین اسرائیل از همان آغاز برای مقابله با تهدید انبوه طراحی شد. هر واحد پدافندی شامل ۴ "لانچر" و هر سکو مجهز به ۲۰ موشک است. هر واحد دارای یک مرکز کنترل و یک رادار (EL/M-2084-Multi-Mode-Radar) است که میتواند یک هزار جسم پرنده را همزمان تشخیص دهد.
عکس: AFP/J. Marey
سامانه هوشمند
سامانه پدافند گنبد آهنین میتواند همزمان به ۶ هدف حمله کند. این سیستم استارت موشک دشمن را ثبت، مسیر پرواز و محل اصابت احتمالی را محاسبه و به سوی هدف شلیک میکند. جالب اینکه سامانه میداند محل اصابت موشک دشمن منطقه مسکونی است یا بیابان و در صورت عدم احساس خطر از شلیک خودداری میکند.
عکس: Getty Images/AFP/J. Guez
قیمت و دقت عمل هر موشک
قیمت هر موشک سامانه پدافند گنبد آهنین ۲۰ هزار دلار اعلام شده است. ارتش اسرائیل "دقت عمل" (Killrate) این سیستم را ۹۰ درصد اعلام کرده، اما واحدهای پدافندی برای بالابردن درصد دقت عمل معمولا دو موشک به سوی هدف شلیک میکنند که هزینه نابودی اهداف پرنده را به ۴۰ هزار دلار میرساند.
عکس: Amir Cohen/REUTERS
دلیل ویرانیها
شمار بالای راکتهای پرتاب شده از سوی حماس و جهاد اسلامی و اصابت برخی از راکتها به مناطق شهری اسرائیل نشان میدهد که سامانه پدافند برای خالی نشدن کامل "لانچرها" به سوی اهداف مهاجم تنها یک راکت شلیک کردهاند و بدین گونه دقت رهگیری کاهش یافته و شماری از راکتها نیز موفق به عبور از شبکه پدافند شدهاند.
عکس: Gideon Markowicz/AFP/Getty Images
راکتهایی برای ترور؟
سردار سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از حماس و جهاد اسلامی پشتیبانی میکند، میگوید جنبش مقاومت فلسطین از پرتاب سنگ به پرتاب موشک رسیده است. اما واقعیت این است که این راکتها ارزش نظامی ندارند، زیرا توانایی حمل فقط ۵ کیلو مواد منفجره را دارند و دارای سیستم هدایت شونده و هدف یاب هم نیستند. آنها شلیک میشوند تا به جایی اصابت کنند که معمولا مناطق مسکونی است.
عکس: Said Khatib/AFP
اصابت راکت؟ یا پهپاد انتحاری؟
در اولین شب حمله به اسرائیل تاسیسات نفتی در جنوب اشکلون مورد حمله قرار گرفت. گفته شد انفجار بر اثر اصابت راکت نبوده، بلکه همزمان درحالی که سامانه پدافند گنبد آهنین مشغول رهگیری راکتها بود، یک پهپاد انتحاری با پرواز در ارتفاع پائین به تاسیسات اصابت کرده است. پس از آن نیروی هوایی اسرائیل سریعا واکنش نشان داد و یک پهپاد انتحاری دیگر را منهدم کرد.
عکس: Ilan Rosenberg/REUTERS
بهینه سازی
سامانه پدافند گنبد آهنین بطور مداوم بهینه سازی میشود که بزرگترین آن در ژانویه سال ۲۰۲۰ بود. در پی این بهینهسازی، این سامانه توانایی رهگیری موشکهای کروز و پهپادهایی که در ارتفاع کم پرواز میکنند را نیز دارند.
عکس: picture alliance/landov
۹۰ درصد رهگیری
براساس شمارش منابع اسرائیلی از روز بیستم تا روز پنجشنبه ۳۰ اردیبهشت (۲۰ مه) تعداد ۴ هزار و ۷۰ راکت به سوی اسرائیل شلیک شده که ۴۷۰ فروند آن دارای نقص فنی بوده و در نوار غزه سقوط کردهاند. ۹۰ درصد بقیه راکتها رهگیری و منهدم شدهاند.