دولت اسرائیل روز یکشنبه (۸ آوریل/۲۰ فروردین) اعلام کرد که گونتر گراس‌، شاعر و نویسنده سرشناس آلمانی و برنده جایزه نوبل ادبیات دیگر اجازه ورود به اسرائیل را نخواهد داشت. الی ییشای، وزیر کشور اسرائیل، تازه‌ترین سروده‌ی این شاعر آلمانی را موجب دامن زدن به "آتش نفرت علیه اسرائیل و مردم این کشور" خواند.

سخنگوی وزارت کشور اسرائیل به نقل از آقای ییشای گفت که گونتر گراس "قصد گسترش ایده‌هایی را دارد که پیش‌تر با پوشیدن یونیفرم نازی‌ها از آنها به طور علنی حمایت کرده است."

گونتر گراس در تازه‌ترین شعر خود که روز چهارشنبه (۴ آوریل/ ۱۶ فروردین) در سه روزنامه نیویورک تایمز، رپوبلیکا و زوددويچه سايتونگ انتشار یافت، از سیاست اسرائیل نسبت به ایران و تهدیدهای این کشور برای حمله به تأسیسات اتمی ایران انتقاد کرده بود. این شعر گراس موجی از واکنش‌ها را در داخل و خارج از آلمان ایجاد کرد.

برنده نوبل ادبی سال ۱۹۹۹ در این شعر با عنوان "آنچه باید گفت" از سیاست‌های جنگ‌طلبانه اسرائیل در برابر جمهوری اسلامی ایران انتقاد می‌کند و خود را به‌خاطر سکوت در برابر خطرات این سیاست مورد سرزنش قرار می‌دهد.

به گفته‌ی وزیر کشور اسرائیل چنانچه گونتر گراس می‌خواهد همچنان "آثار دروغ‌پردازانه و لجبازانه خود را گسترش دهد بهتر است این کار را از درون ایران انجام دهد، زیرا مسلما در این کشور می‌تواند مخاطبان مشتاقی بیابد."

همزمان آویگدور لیبرمن، وزیر امور خارجه اسرائیل نیز با انتقاد شدید از سروده‌ی گونتر گراس در جریان دیدار با ماریو مونتی، نخست‌وزیر ایتالیا سخنان این شاعر آلمانی را "الفاظی تمسخرآمیز" توصیف کرد و افزود: «روشنفکرانی همچون او آماده قربانی کردن یهودیان در محراب یهودستیزی هستند.»

گونتر گراس در دوران جوانی مدتی در یکی از بازوهای مسلح حزب ناسیونال سوسیالیسم آلمان (اس اس‌های مسلح) خدمت کرده و این امر را تا چند سال پیش پنهان نگه داشته بود.

موضعگیری وزیر امور خارجه آلمان

گیدو وستروله‌، وزیر امور خارجه آلمان نیز در مقاله‌ای که یکشنبه (۸ آوریل) در روزنامه "بیلد آم زونتاگ" منتشر شد، قرار دادن ایران و اسرائیل در "یک سطح مشابه اخلاقی" را کاری "بی‌معنا" دانست.

به نوشته‌ی آقای وستروله آلمان در برابر مردم اسرائیل وظیفه‌ای تاریخی دارد اما فراتر از آن نکته‌ای که این کشور را با اسرائیل پیوند می‌دهد، "احترام طرفین به ارزش‌های هر دو کشور است."

وزیر امور خارجه آلمان در این مقاله ضمن اشاره به عدم همکاری چندین ساله‌‌ی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای خاطر نشان ساخته است که تهران حق استفاده صلح‌آمیز از انرژی اتمی و نه تولید سلاح‌های هسته‌ای را دارد و "کسانی که به دنبال بی‌خطر جلوه دادن این تهدید هستند، واقعیت را انکار می‌کنند."

نامه‌تقدیرآمیز شمقدری

در همین حال روز شنبه (۱۹ فروردین) جواد شمقدری، معاونت سینمایی وزارت ارشاد ایران، در نامه‌‌ای خطاب به این شاعر آلمانی از وی تقدیر کرد.

او در بخشی از این نامه بیان "این حقایق" از سوی گونتر گراس را باعث "بیداری وجدان‌های خفته و سکوت‌زده ‌دانسته و نوشته است: «امیدوارم باشکوه‌تر از صلابت و شجاعتی که باعث سرودن این ابیات شد، مورد تجلیل و احترام ملت‌ها به خصوص هنرمندان و فرهیختگان قرار گیرید.»

جواد شمقدری در حالی این نامه‌ی تقدیر آمیز را نوشته است که در این شعر از محمود‌احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران، با لفظ "پهلوان‌پنبه" یاد شده است.

گونتر گراس به تازگی در پی انتقادهای فراوان داخلی و خارجی در گفت‌وگویی با روزنامه "زوددویچه سایتونگ" اظهار داشت اگر بار دیگر قصد سرودن این شعر را می‌داشت، از ساختار دیگری استفاده می‌کرد و ترجیحا لفظ کلی "اسرائیل" را به کار نمی‌‌برد. او خاطر نشان ساخته که انتقادهایش در این شعر خطاب به دولت بنیامین نتانیاهو و نه کشور اسرائیل بوده است.

SN/SA