بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسراییل روز یک‌شنبه (۲۲ اوت / ۳۱ مرداد) گفت که دستیابی به توافق صلح با فلسطینیان «بسیار سخت، ولی ممکن» است. وی اعتراف کرد که تردیدهایی نسبت به موفقیت مذاکرات صلح دارد. این مذاکرات قرار است ماه آینده میلادی آغاز شود.

نخست‌وزیر اسراییل که برای نخستین بار پس از تصویب شروع مذاکرات مستقیم در روز جمعه در برابر خبرنگاران سخن می‌گفت، افزود: «ما علیرغم همه سختی‌ها قصد داریم افراد بدبین را غافلگیر کنیم؛ اما برای اینکه چنین کاری کنیم نیاز داریم تا در مقابلمان و در طرف فلسطینی، شریکی واقعی برای صلح داشته باشیم».

نتانیاهو در جلسه هفتگی کابینه اسراییل با اشاره به اینکه نکته که هفده سال از پیمان صلح اسلو می‌گذرد، اذعان کرد که تردیدهایی جدی نسبت به دستیابی به صلح وجود دارد.

از نظر اسراییل مانع قابل توجهی در برابر شروع مذاکرات صلح در دوم ماه سپتامبر در واشنگتن وجود ندارد و اسراییل بر آن است روند شهرک‌سازی در کرانه باختری را به مدت ده ماه به تعلیق درآورد.

«شروع شهرک‌سازی، مذاکرات صلح را متوقف می‌کند»

این در حالی است که صائب عریقات مذاکره‌کننده ارشد فلسطینی روز جمعه گفته بود که اگر دولت نتانیاهو که زیر سلطه تندروها و موافقان شهرک‌سازی قرار دارد، حتی یک واحد مسکونی نیز در کرانه باختری بسازد، آنگاه فلسطینیان از مذاکرات صلح خارج می‌شوند.

عریقات افزوده بود که محمود عباس رییس تشکیلات خودگردان فلسطین در پیامی که روز یک‌شنبه برای کمیته چهارجانبه (آمریکا، روسیه، اتحادیه اروپا و سازمان ملل) ارسال کرده تاکید نموده که شروع شهرک‌سازی تحت هر شرایطی باعث توقف مذاکرات صلح می‌شود.

در همین حال دانی دیان یکی از مسئولین اسراییلی در امر شهرک‌سازی گفته که اگر نتانیاهو بخواهد واقعا مانع شهرک‌سازی شود؛ آنگاه باید انتظار فشارهای سیاسی زیادی را در داخل اسراییل داشته باشد.

دیان گفت که اگر نخست‌وزیر اسراییل بخواهد به شکل رسمی یا غیر رسمی، مدت تعلیق شهرک‌سازی را افزایش دهد، آنگاه از تمام قدرت سیاسی خود در پارلمان و جامعه اسراییل استفاده خواهد کرد و دولت را زیر فشار شدیدی قرار می‌دهد.

فلسطینی‌ها می‌گویند که شهرک‌سازی اسراییل در زمین‌های اشغالی سال 1967 باعث می‌شود که دیگر امکانی برای برپایی دولت فلسطین در نوار غزه، کرانه باختری و قدس شرقی وجود نداشته باشد.

شروع مذاکرات صلح مستقیم که بین اسراییل و فلسطینیان به تصویب رسیده، جدیدترین تصمیم در این زمینه پس از سال‌ها خشونت است. پیش از این در مذاکرات صلح پیشین به فلسطینی‌ها اجازه برپایی تشکیلات خودگردان بدون تبدیل آن به دولت مستقل داده شده بود و اکنون مذاکرات قرار است در راستای یافتن راه‌حلی برای برپایی دولت مستقل فلسطینی شروع شود.

سه سرفصل مشکل برای مذاکرات صلح

از جمله مهم‌ترین مسائلی که در مذاکرات مستقیم قرار است مورد بررسی قرار گیرد، مرزهای دولت فلسطین، سرنوشت شهرک‌های یهودی‌نشین و آینده قدس است. اختلاف نظر شدید بر سر همین سه موضوع باعث شکست مذاکرات پیشین شده بود.

نتانیاهو پیش از این پیشنهاد داده بود تا یک دولت فلسطینی غیر مسلح تاسیس شود، به شرطی که نیروهای اسراییلی در مرزهای شرقی آن مستقر شوند. وی گفته بود که ممکن است بتوان آینده شهرک‌ها و دیگر مسائل مورد اختلاف را در مذاکرات مستقیم حل و فصل کرد و بدین ترتیب به مرحله مذاکرات غیرمستقیم که از ماه مه گذشته شروع شده بود، خاتمه داد، اما برای این منظور نباید هیچکدام از طرفین شرط و شروطی را مطرح کنند.

نتانیاهو گفته بود که دستیابی به توافق صلح نیاز دارد که هر دو طرف مذاکره اقدامات لازم را انجام دهند.

وی تاکنون مشخص نکرده که منظورش از اقدامات لازم که در دوران نخست‌وزیری ایهود اولمرت از آن به عنوان «تصمیمات دردناک» یاد می‌شد، چیست. اولمرت در مذاکرات صلح آناپولیس در سال 2007 گفته بود که هر دو طرف اسراییلی و فلسطینی باید تصمیماتی دردناک اتخاذ کنند. با این حال مذاکرات آناپولیس به نتیجه‌ای نرسید و با حمله نظامی اسراییل به نوار غزه در سال 2008، مذاکرات صلح نیز متوقف شد.

نتانیاهو:‌با اراده‌ای واقعی به مذاکرات می‌رویم

نخست‌وزیر اسراییل در سخنان روز یک‌شنبه خود تاکید کرد که با تصمیم و اراده‌ای واقعی برای دستیابی به صلح به واشنگتن خواهد رفت، اما در هر صورت منافع یهودیان و در راس آنها موضوع امنیت را در راس اولویت‌های خود قرار می‌دهد.

نتانیاهو افزود که اگر طرف فلسطینی ثابت کند که شریک خوبی در عملیات صلح است، آنگاه به سرعت می‌توان به توافق صلحی تاریخی بین دو ملت دست یافت.

این در حالیست که صائب عریقات در پاسخ به اظهارات نتانیاهو و در مصاحبه با رادیو اسراییل گفت که اثبات تمایل به دستیابی به صلح، موضوعی مربوط به نخست‌وزیر اسراییل است.

به گفته عریقات، اگر نتانیاهو بر اساس گمانه‌زنی‌ها تصمیم بگیرد که شهرک‌سازی را در 26 سپتامبر مجددا شروع کند، آنگاه هیچ راهی برای ادامه مذاکرات باقی نخواهد ماند.

AM/RN