اسناد پاناما؛ وقتی رامون فونسِکا به جای دفاع حمله میکند
MDM۱۳۹۵ فروردین ۱۸, چهارشنبه
وکیل، بازرگان، سیاستمدار و نویسنده پانامایی، در واکنش به رسوایی "اسناد پاناما" دست به حمله متقابل زده و خود را قربانی "رقابت و جنگ افسونگران" میداند. رامون فونسِکا میگوید پولشویی بخشی از سازوکار سرمایهداری است.
تبلیغات
عوامل مؤسسات مشاوره مالی به طور معمول بدون سر و صدا در جهان مرموز بانکدارها و محافل مالی آمد و رفت دارند. رسوایی "اسناد پاناما" اینک تحرکات دفتر حقوقی فونسِکا را از سایه بیرون آورده و در معرض دید افکار عمومی قرار داده است.
اما رامون فونسکا مورای ۶۳ ساله تصمیم گرفته جنجال ایجاد شده را با حمله متقابل پاسخ دهد. این بازرگان، سیاستمدار پرنفوذ و نویسنده موفق را میتوان شخصیتی چندوجهی و رنگارنگ توصیف کرد.
او همان کسی است که در حساب کاربری توئیتر، خود را «وکیل، نویسنده و خیالپرداز» معرفی کرده است. این توصیف کسی از خودش است که تا همین چند روز قبل، متنفذترین نزدیکان خوان کارلوس وارلا، رئیس جمهور پاناما بود، اما اینک خود را قربانی "جنگ و گریزی افسونگرانه» میداند.
او روز دوشنبه (۴ آوریل / ۱۶ فروردین) در استودیوی شبکه تلویزیونی "تله مترو" با اطمینان همه چیزهایی را که ادعا میشوند، نادرست خواند: «آن چه ما انجام دادهایم، کاملا قانونی بود.» او اضافه کرد "پولشویی، بخشی از ساز و کار مبادلات مالی کلان در جهان سرمایهداری است' دنیا نیز به جوامع سرمایهداری نیاز دارد".
فونسِکا از سردبیر بزرگترین روزنامه پاناما یعنی "لا پرنسا" دعوت کرده که برای بحث و گفتوگو در باره چند و چون ماجرا به دیدارش برود. پیام او به جامعه جهانی روشن است: «ما مثل تولیدکندگان چاقو هستیم. اگر چاقوی تولیدی ما کسی را به کشتن بدهد، گناه کارخانه ما چیست؟»
فونسِکا مورا با ارائه چنین تصویری میکوشد، این نکته را القا کند که کارش در چارچوب امور یک دفتر وکالت معمولی بوده است: مشاورههای حقوقی به بانکها و پولدارها و مشتریان آنها... این که آنها چه کردهاند و پولها را به چه مصرفی رسانده یا تبادلات کثیف داشتهاند، به او و دفترش مربوط نیست...
فونسکا مورا از جمله گفته که تا کنون بیش از ۲۴۰ هزار دفتر تاسیس کرده است: «طبعا همیشه در این میزان مبادله و معامله، مشتریان دردسرآفرینی هم پیدا میشوند.»
فونسکا مدعی است که هیاهو و جنجال کنونی بر سر اقدامات این شرکت در پولشویی، بخشی از کارزاری است که رقبا برایش به راه انداختهاند و او در این میانه یک قربانی بیش نیست. او معتقد است که نامگذاری ماجرا به عنوان "اسناد پاناما" گمراه کننده است، زیرا آنها قربانی تبهکاری هکرها هستند.
مروری بر زندگی فونسکا
فونسکا در روز ۱۴ ژوئیه ۱۹۵۲ در پاناما سیتی متولد شده و مانند همه نخبگان پاناما، به مدرسه "کولگیولاساله" رفته و پس از تحصیل در رشته حقوق در کشورش، از مدرسه علوم اقتصادی لندن مدرک گرفته است.
او شش سال نیز برای سازمان ملل در ژنو کار کرده و در سال ۱۹۸۶ با همکاری وکیل آلمانیتبار، یورگن موساک، دفتر وکالت موساک فونسکا را بنیاد نهاده است.
فونسکا در پاناما شبکه ارتباطی وسیعی دارد. تا همین چندی پیش او قائممقام حزب حاکم دولتی بود. برادرش آلفردو نیز رئیس اداره حمل و نقل هوایی پاناماست و پسرش ادواردو، کنسول پاناما در امارات متحده عربی. او به عنوان نویسنده، دو بار جایزه ملی ادبیات کشورش را هم دریافت کرده است. فونسکا همچنین با کمیته حقیقتیاب کشورش برای رسیدگی به جنایات رژیم نظامی پاناما همکاری میکند.
دفتر وکالت و مشاوره فونسکا بخش بزرگی از معاملات خود را در مناطق دیگر از جمله در جزایر بریتانیایی و باهاما انجام میداده است. او میگوید بیشتر سرمایهگذاریها و پولشوییها در بریتانیا و در آمریکا صورت میگیرند.
فونسکا اعلام کرده که ایالات متحده، بزرگترین بهشت و مفر مالیاتی دنیاست. او اضافه کرده که قاچاقچیان مواد مخدر و عاملان پولشویی داراییهای خود را در لندن، نیویورک و میامی نگهداری میکنند، نه در پاناما.
اسناد پاناما و سیاستمدارانی که پولهایشان را خارج کردند
اسناد ۲۱۴هزار شرکت صوری که توسط یک دفتر وکالت در پاناما تاسیس شدهاند، رو شد. تاسیس شرکت در آن سوی مرزها خلاف قانون نیست، اما در اینجا کسانی را ببینید که پولهاشان را در این شرکتها "پارک" کردهاند:
عکس: picture-alliance/dpa/J.F.Frey
تقریبا ۶ /۲ ترابایت سند (برای مقایسه: ویکی لیکس ۷ / ۱ گیگا بایت سند بود) مربوط به تاسیس ۲۱۴ هزار شرکت فرامرزی از سال ۱۹۷۷ تا ۲۰۱۵ توسط فردی ناشناس فاش شدهاند. این شرکتها در دفتر وکالت "Mossack Fonseca" در پاناما (در این ساختمان شیشهای) به ثبت رسیدهاند.
عکس: picture alliance/AP Photo/A. Franco
حجم اسناد افشاشده به قدری زیاد است که روزنامه "زوددویچه" از سازمان بینالمللی خبرنگاران برای بررسی اسناد کمک خواسته است. در حال حاضر ۴۰۰ روزنامهنگار از ۱۰۰ روزنامه و شبکه رسانهای از ۸۰ کشور جهان در حال بررسی "اسناد پاناما" هستند که نتایج آن بهمرور منتشر خواهد شد.
اغلب شرکتهای ایرانی ذکرشده در "اسناد پاناما" متعلق به دولت ایران بودهاند. روزنامه آلمانی زوددویچه مینویسد: یکی از مسئولان دفتر وکالت "موساک فونسکا" برای اطلاع از صاحبان اصلی شرکتهای ایرانی پرسوجویی داشته که سرانجام یکی از همکاراناش در لندن در یک ایمیل مینویسد: "صاحب این شرکتها محمود احمدینژاد است".
عکس: AP
شرکتهایی با سرمایههای میلیونی که صاحبان آنها بسیار نزدیک به ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه هستند توسط دفتر وکالت "موساک فونسکا" در پاناما به ثبت رسیدهاند. یکیاز آنها سرگئی رولدوگین (نفر سمت چپ) است. او موزیسینی است که در سال ۱۹۸۵ سمت پدرخواندگی دختر پوتین را در مراسم غسل تعمید بر عهده گرفته بود.
عکس: Imago/Itar-Tass
دو ماه پس از انتخاب به عنوان رئیس جمهور اوکراین در سال ۲۰۱۴، پترو پروشنکو، شرکت فرامرزی خود را به وسیله دفتر وکالت "موساک فونسکا" به ثبت میرساند. بر اساس گزارش مجله فوربس ثروت پروشنکو برابر ۸۵۸ میلیون دلار است. او ماهانه بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار دلار به حساب شرکت واریز کرده و از آنجا پولها روانه اتریش و لتوانی شدهاند.
عکس: Reuters/M. Dalder
نام تعدادی از شرکتهایی که در آن سوی مرزهای آذربایجان تاسیس شدهاند با اعضای خانواده الهام علیاف، رئیس جمهور کشور پیوند خورده است. بیشتر این شرکتها در تجارت طلا فعال هستند. دفتر وکالت "موساک فونسکا" در پاناما که به "بهشت مالیاتی" شهرت دارد این شرکتها را به ثبت رسانده است.
عکس: picture-alliance/dpa
نام ماریسیو ماکری، رئیس جمهور آرژانتین در میان "اسناد پاناما" دیده میشود. دفتر ریاست جمهوری آرژانتین اعلام کرده که "شرکت فرامرزی" تاسیس شده، شرکتی خانوادگی بوده است و آقای رئیس جمهور سرمایهای در این شرکت ندارند.
عکس: Reuters/Argentine Presidency/Handout via Reuters
اسامی نخستوزیر، وزیر اقتصاد و کشور ایسلند در "اسناد پاناما" دیده میشود. شرکت فرامرزی زیگموندور داوید گونلاگسون، نخست وزیر ایسلند، صاحب اوراق قرضه یک بانک است که در دوران بحران اقتصادی به سوی ورشکستگی کشیده شد و با "کمک مالی دولت" از بحران خارج شد. ارزش این اوراق قرضه اکنون بسیار بالا رفته و ثروت هنگفتی برای نخست وزیر به همراه آورده است.
عکس: Reuters
شرکت وابسته به ملک سلمان، پادشاه عربستان در "اسناد پاناما" نیز وجود دارد. وظیفه این شرکت تامین مالی خرید مسکن لوکس در لندن است.
عکس: Getty Images/AFP/S.Loeb
وکیل شیخ "حمد بن جاسم بن جبر آل ثانی" نخست وزیر قطر(نفر وسط) اعلام کرده است که "اجازه ندارد در این زمینه اظهار نظر کند".
عکس: picture alliance/dpa
"مگا استار اینترپرایز" نام شرکتی صوری است که نیمی از آن در تملک لیونل مسی، ستاره جهانی فوتبال است. خورخه هورایکو، پدر مسی نیز در این شرکت شریک است. این شرکت فرامرزی حتی تا چند هفته پیش نیز فعال بوده است.
عکس: Getty Images/D. Ramos
ایان کامرون، پدر دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا شرکتهایی را در آن سوی مرزهای کشورش به ثبت رسانده بود تا بتواند مالیات کمتری در بریتانیا بپردازد. ایان کامرون روز ۸ دسامبر سال ۲۰۱۰ درگذشت. دیوید کامرون هنوز به سئوالات خبرنگاران گاردین در این زمینه پاسخ نداده است. اسامی ۶ تن از اعضای مجلس اعیان بریتانیا نیز در "اسناد پاناما" دیده میشود.
عکس: Getty Images/AFP/S. de Sakutin
جمال و علاء مبارک (نفر سمت چپ) پسران حسنی مبارک، رئیس جمهور اسبق مصر. یکی از شرکتهای علا مبارک که در خارج از کشور ثبت شده به موضوع تحقیقات ماموران اداره دارایی مصر تبدیل شده است.
عکس: AFP/Getty Images/K. Desouki
حافظ و رامی مخلوف (عکس از رامی مخلوف) دو پسر خاله بشار اسد هستند که نام آنها در چند شرکتی که در پاناما به ثبت رسیده، دیده میشود. شرکتی نیز با نام ایاد علاوی، سیاستمدار عراقی به ثبت رسیده است.
عکس: picture alliance/dpa
بررسیهای اولیهی این اسناد نشان میدهند که حدود ۱۴۰ سیاستمدار و مدیر برجسته از سراسر جهان در مظان اتهام پولشویی قرار دارند. در این میان نام ۱۲ رئیسجمهور یا نخستوزیر کشورهای جهان دیده میشود که برخی از آنان دیگر مسئولیتهای دولتی ندارند. شرکت برونمرزی متعلق به خلیفه بن زیاد آل نهیان، نخست وزیر و خلیفه ابو ظبی اعلام کرده است که "قادر به توضیح و تفسیر اتهامات نیست".