اطلاعات سری لو رفته پنتاگون؛ آغاز تحقیقات برای یافتن سرمنشأ
۱۴۰۲ فروردین ۲۱, دوشنبه
وزارت دادگستری آمریکا تحقیقات برای یافتن سرمنشأ نشت اطلاعات محرمانه پنتاگون در مورد جنگ اوکراین را آغاز کرده است. این احتمال مطرح است که با توجه به امکان دسترسی به این اطلاعات، یک آمریکایی این اسناد را منتشر کرده باشد.
تبلیغات
دو روز پس از درز اسناد محرمانه پنتاگون درباره اوکراین، بحث در مورد ماهیت حساس این اسناد شروع شده و طبق گزارشها دولت آمریکا تحقیقات جدی را برای یافتن سرمنشأ این نشت اطلاعاتی آغاز کرده است. بنا به گزارش رسانههای آمریکایی این اسناد اطلاعاتی شامل اطلاعاتی در مورد تحویل تسلیحات نظامی به اوکراین و مصرف مهمات هستند و همچنین جزئیاتی را در مورد نقاط ضعف و قدرت نیروهای اوکراینی و روسی در بر میگیرند.
روزنامه "نیویورک تایمز" نوشته این اسناد محرمانه، اطلاعاتی را درباره برنامههای ناتو و ایالات متحده برای کمک به اوکراین جهت آمادهسازی برای یک عملیات نظامی علیه روسیه در فصل بهار فاش میکنند.
روزنامه "واشنگتن پست" نیز گزارش داده این اسناد علاوه بر اوکراین، حاوی تحلیلهای محرمانه در مورد کشورهای دیگر مانند چین و اسرائیل بودهاند. اسناد لو رفته همچنین فاش میسازند که سرویسهای مخفی ایالات متحده از چه راههایی اطلاعات جمعآوری میکنند و برای این هدف به چه منابع مورد اطمینانی تکیه میکنند.
کارشناسان و تحلیلگران معتقدند اطلاعاتی که این اسناد در مورد شیوه عملکرد سرویسهای جاسوسی و مخفی آمریکا فاش میکنند، میتوانند اهمیت زیادی برای چین و روسیه داشته باشد. به گفته آنان مسکو میتواند از روی این اسناد میزان نفوذ جاسوسان آمریکایی به دستگاه امنیتی روسیه را بسنجد و اقداماتی را برای برطرف کردن نقاط ضعف خود انجام دهد. یک افسر اطلاعاتی برجسته آمریکایی در گفتوگو با نیویورک تایمز درز این اسناد محرمانه را یک "کابوس" خوانده است.
با این حال هنوز در صحت اسناد منتشر شده تردیدهایی وجود دارد. به گزارش شبکه خبری "سیانان" کارمندان دولت آمریکا صحت این اسناد را تأیید کردهاند، اما در مقابل برخی از مقامات به روزنامه واشنگتن پست گفتهاند که حداقل برخی از این اسناد فاششده دستکاری شدهاند.
"بلینگکت"، یک گروه مشهور در حوزه روزنامهنگاری تحقیقی، نیز به یافتههایی شبیه به واشنگتن پست رسیده است. کارشناسان این گروه تحقیقی توانستهاند ثابت کنند که دستکم برخی از این اسناد به طور واضح دستکاری شدهاند.
"دسترسی هزاران کارمند دولتی به اسناد لو رفته"
یکی از ابهامات اصلی در این ماجرا نامشخص بودن سرمنشاء این نشت اطلاعاتی است. این اسناد اوایل ماه مارس ابتدا در "دیسکورد"، یکی از پلتفرمهای محبوب گیمرها، منتشر شدند. پس از آن نیز در وبسایت "۴ چن" (4chan)، که وبگاهی برای به اشتراکگذاری تصاویر است، انتشار یافتند. در این وبگاه کاربران به طور ناشناس فعالیت دارند. اسناد لو رفته در نهایت در توییتر و همچنین در کانالهای روسی در تلگرام منتشر شدند. با این حال بخش بزرگی از این اسناد کوتاه زمانی پس از انتشار، به سرعت پاک شدند.
در این بین وزارت دادگستری آمریکا تحقیقات گستردهای را در این رابطه آغاز کرده است. گفته میشود این تحقیقات فعلا روی آمریکا متمرکز است زیرا آنطور که یکی از کارمندان پنتاگون به واشنگتن پست گفته، هزاران کارمند دولتی در نهادهای آمریکایی احتمالا به این اسناد دسترسی داشتهاند. یک مقام پیشین پنتاگون نیز با تأیید این نظر به خبرگزاری "رویترز" گفت: «در حال حاضر تمرکز بر این است که این نشت اطلاعاتی در ایالات متحده صورت گرفته، زیرا بسیاری از اسناد تنها در دست آمریکا بوده است.»
افشای اسناد محرمانه دولتی در آمریکا جرمی سنگین به شمار میرود، به ویژه اگر این اسناد امنیت ملی کشور را تهدید کنند.
انتشار این اطلاعات محرمانه نگرانیهای جدی را نیز در مورد روند جنگ اوکراین پدید آورده است. با این حال مقامات اوکراینی این نگرانیها را بیمورد دانسته و گفتهاند افشای این اسناد بخشی از "بازی معمول سرویسهای مخفی" است. به اعتقاد آنان روسیه این اسناد را با هدف ایجاد شکاف میان اوکراین و غرب منتشر کرده است.
در مقابل شماری از مقامات دولتی و اطلاعاتی در آمریکا نظری خلاف این داشته و بر این باورند اطلاعاتی که این اسناد فاش میسازند، میتواند پیامدهایی زیانبار به همراه داشته باشد.
سلاحهایی که غرب در اختیار اوکراین گذاشت به روایت تصویر
بدون کمکهای تسلیحاتی کشورهای غربی، اوکراین توان مقابله با تجاوز ارتش روسیه را نداشت. چه سلاحهایی برتری تسلیحاتی روسیه بر اوکراین را برهم زدند؟ در این گزارش تصویری ببینید:
تجاوز نظامی روسیه به اوکراین با ورود و پیشروی هزاران دستگاه تانک و زرهپوش به خاک این کشور آغاز شد. یکی از مهمترین سلاحهایی که بلای جان تانکهای روسی و مانع از پیشروی آنها شد موشک دوشانداز ضد تانک هدایت شونده جاولین (نیزه) است. طبق آمار رسمی فقط آمریکا ۴هزار و ۶۰۰ دستگاه از این موشکها را در اختیار اوکراین قرار داده و دیگر کشورهای غربی نیز شمار دیگری به اوکراین فرستادهاند.
آمریکا ۵ فروند هلیکوپتر ترابری نظامی میل ۱۷ ساخت روسیه که تاکنون ۱۵ هزار فروند از آن ساخته شده و در ۷۰ کشور مستقر هستند را در اختیار ارتش اوکراین قرار داده است. همچنین یکصد فروند پهپاد انتحاری نیز به ارتش اوکراین تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/Kacper Pempel
پایان برتری هوایی با اف آی ام-۹۲ استینگر
نیروی هوایی اوکراین عملا از چند هواپیما و هلیکوپتر قدیمی ساخت اتحاد شوروی سابق تشکیل شده بود. تجاوز نظامی روسیه به اوکراین با برتری مطلق هوایی این کشور همراه بود که ارسال موشکهای دوشانداز ضد هوایی استینگر با سیستم گرمایاب به این برتری هوایی پایان داد. آلمان ۵۰۰ دستگاه، آمریکا ۱۴۰۰ دستگاه و سایر کشورهای غربی نیز مقادیر دیگری استینگر به اوکراین کمک کردند.
عکس: picture-alliance/epa/C. Rehder
موشک ضد تانک NLAW
سلاح دوشپرتاب و یک بار مصرف "ضد تانک سبک نسل بعدی" (NLAW) در سوئد توسعه یافته و در بریتانیا تولید شده است. بریتانیا تا ماه مارس ۶ هزار راکت به اوکراین کمک کرده که ۳ هزار و ۶۱۵ قبضه آن "NLAW" بوده است.
عکس: Pavlo Palamarchuk/AP/dpa/picture alliance
خوردوهای زرهپوش و کمکهای دارویی
دولت آلمان تاکنون ۸۰ دستگاه خودرو زرهپوش به همراه ۵۰ دستگاه آمبولانس و کمکهای دارویی دیگر به اوکراین ارسال کرده است.
عکس: Daniel Karmann/dpa/picture alliance
ارسال استرالا ۲ انبار شده در آلمان
از دوران جنگ سرد در انبارهای تسلیحاتی آلمان دمکراتیک (آلمان شرقی) موشکهای دوشانداز ضد هوایی استرلا ۲ ساخت اتحاد شوروی که در ناتو به آن "سام ۷" گفته میشد، نگهداری میشدند. به دستور دولت آلمان ۲۷۰۰ قبضه از این موشکها برای کمک به اوکراین فرستاده شدند. دیگر کشورهای عضو پیمان ورشو سابق مانند لهستان و رومانی نیز از این موشکها به اوکراین فرستادهاند.
عکس: Michael Mandt/Bundeswehr/dpa/picture alliance
هاموی، رادار و قایقهای گشتزنی
در میان کمکهای آمریکا به اوکراین ۷۰ دستگاه خودرو "هاموی" (هامر اچ وان)، ۳ فروند قایق گشتزنی، ۸ دستگاه سیستم رادار، ۲۵ هزار کلاهخود و ۲۵ هزار جلیقه ضد گلوله دیده میشود.
عکس: AFP/Getty Images/S. Supinsky
سلاح ضد تانک، مسلسل و فشنگ و غذای سربازی
پانصد قبضه "سلاح ضد تانک ۳" به همراه یک هزار گلوله، ۱۰۰ قبضه تیربار "ام ژ۳"، ۱۶ میلیون فشنگ، ۲۳ هزار کلاهخود، ۱۳۰۰ جلیقه ضد گلوله، ۳۵۰ هزار پرس غذای سربازی از دیگر کمکهای آلمان تا ماه مارس به اوکراین بوده است.
عکس: Philipp Schulze/dpa/picture alliance
توپ، خمپاره و فشنگ
آمریکا همچنین تاکنون ۶۰ میلیون فشنگ، بیش از یک میلیون خمپاره و گلوله توپ، ۳۰۰ قبضه خمپارهانداز، یک هزار قبضه کلت کمری، ۵ هزار قبضه تفنگ و ۶۰۰ قبضه مسلسل به ارتش اوکراین کمک کرده است.
عکس: Sgt Paris/Capers /UPI Photo/imago
کمکهای هلند
هلند نیز کمکهای نظامی به اوکراین ارسال کرده است. این کمکها شامل ۴۰۰ قبضه سلاح ضد تانک، ۲۰۰ قبضه موشک ضد هوایی استینگر، ۱۰۰ قبضه سلاح تکتیرانداز، ۳۰ هزار فشنگ مربوطه و دستگاه مینیاب میشود.
عکس: Bundeswehr/Walter Wayman
دفاع ضد پهپاد
ارتش اوکراین همچنین چهار سیستم دفاعی ضد پهپاد از آلمان دریافت کرده است. افزون بر این ارتش اوکراین ۱۶ دوربین دید در شب و همچنین دوربینهای دیگر نیز تحویل گرفته است.
عکس: Nicolas Armer/dpa/picture alliance
ارسال بیامپی به اوکراین
دولت آلمان به جمهوری چک اجازه داده است تا ۵۸ دستگاه "PbV-501" که سابقا به آن "بی ام پی ۱" گفته میشد را در اختیار اوکراین قرار دهد. این زرهپوشها قبلا متعلق به جمهوری دمکراتیک آلمان (آلمان شرقی) بود که پس از وحدت دو آلمان در اختیار ارتش آلمان قرار گرفتند که بعدا در پایان دهه ۹۰ میلادی به سوئد و از آنجا به جمهوری چک تحویل داده شدند. استفاده از این خودروها منوط به اجازه آلمان است.
عکس: Stefan Sauer/dpa/picture alliance
هدیه موشک ضد هوایی اس ۳۰۰
دولت اسلواکی سیستم موشکهای پدافند هوایی اس ۳۰۰ خود که ساخته روسیه است را به اوکراین هدیه کرده است. برد این موشکها بالغ بر ۱۰۰ کیلومتر است و بدین ترتیب باز هم از برتری هوایی روسیه کاسته شده است.
عکس: picture-alliance/dpa
ارزش کمکها تا حال چقدر بوده است؟
اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۱۳ آوریل (۲۴ فروردین) یک بسته ۵۰۰ میلیون یورویی به اوکراین کمک کرد که در مجموع کمکهای این اتحادیه به یک و نیم میلیارد یورو رسید. متعاقب آن دولت بایدن نیز از تحویل تجهیزات نظامی به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار دیگر خبر داد که مجموع کمکهای ایالات متحده به اوکراین به ۲/ ۳ میلیارد دلار بالغ میشود. فرانسه نیز تاکنون ۱۰۰ میلیون یورو کمک نظامی کرده است.