اعتراض‌های صنفی به بازداشت بازیگران جوان زن
۱۳۹۰ تیر ۲۹, چهارشنبه
فرهاد توحیدی، رئیس هیات مدیره "خانه سینمای ایران" در گفتوگو با خبرگزاری داخلی ایلنا با اشاره به احضارها و دستگیری‌های اخیر زنان بازیگر، پیگیری حقوق سینماگران را وظیفه خانه سینما دانسته است. آقای توحیدی درباره هدف پیگیری خانه سینما گفته است: «هدف پیگیری ما این بود که اگر دستگیری و احضاری صورت می‌گیرد، مشخص باشد که این اقدام براساس چه موارد قانونی بوده است.»
بشنوید: گفتوگو با صدرا عبدالهی، تهیه‌کننده و کارگردان سینما
پگاه آهنگرانی، مهناز محمدی و مرضیه وفامهر، سه سینماگر جوان ایرانی هستند که به تازگی دستگیر شده‌اند. ناصر تقوایی کارگردان ایرانی و همسر مرضیه وفامهر در گفت‌و‌گویی با تلویزیون رسا گفته بود: «هجوم به بازیگران سینما مخصوصا بازیگران دختر سینمای ایران شروع شده و ما واقعا نمی‌دانیم چرا.»
رئیس هیات مدیره خانه سینمای ایران نیز مانند ناصر تقوایی، از نشنیدن جوابی قانع‌کننده در برابر پرسش و پیگیری‌های خانه سینما درباره دستگیری‌های اخیر چند بازیگر خبر می‌دهد. فرهاد توحیدی گفته است: «طبیعتا حمایت صنفی خانه سینما نه فقط الان بلکه باید از گذشته شروع می‌شد. حالا چرا بعضی وقت‌ها این حمایت‌ها نبوده، من نمی‌دانم. حتی یکی از وظایف معاونت سینمایی وزارت ارشاد نیز دفاع صنفی از سینماگرانی است که چنین اتفاقاتی برایشان پیش می‌آید.
۲۸ تیرماه ۱۳۹۰، عليرضا سجادپور، مدير اداره كل نظارت و ارزشيابی وزارت ارشاد جمهوری اسلامی، در گفتوگو با روزنامه شرق درباره دستگیری‌های اخیر سینماگران گفته بود: «پيگيری حقوق صنفی سينماگران در حيطه مسئوليت ماست اما درباره اين دستگيری‌ها اظهارنظری نمی‌‌كنم.»
عکس‌العمل جمعی سینماگران موثر است
صدرا عبدالهی، کارگردان و تهیه‌کننده سینما، درباره واکنش سینماگران ایرانی به خبر دستگیری پگاه آهنگرانی، مهناز محمدی و مرضیه وفامهر می‌گوید: «طبیعی است که اهالی این صنف نیز مثل همه صنف‌ها، یک‌بار هست که در خلوت خودشان موضعی شخصی دارند، یک بارهم هست که می‌خواهند موضوع نزاع خودشان را به عرصه‌ی عمومی بکشانند. اگر از این منظر نگاه کنیم، می‌تواند تاثیر بگذارد. حرف‌ها یا پرسش‌های دوستان سینماگر اگر جایی به‌صورت جمعی اتفاق بیافتد و پرسش‌ها جمعی مطرح شود طبیعی‌ست که امکان دارد منجر به جوابگویی شود. ولی این که من به تنهایی متأثر شوم یا به تنهایی حرف بزنم یا این‌که به تنهایی برای خودم فکر کنم درست نیست.»
برخورد با سینماگران چه فرقی با برخوردهای صورت گرفته با روزنامه‌نگاران یا فعالان حقوق‌بشر یا افراد سیاسی دارد؟ صدرا عبدالهی پاسخ می‌دهد: «برخوردی که درباره آن بحث می‌کنیم، نه فقط در ارتباط با هنرمندان و سینماگران که در ارتباط با قشر روشنفکر به دلایل مختلفی صورت گرفته است. حتی در مواردی می‌تواند موجه هم باشد. مثلا من سوپراستار یک خلاف عادی مرتکب شده‌ام. خیلی ساده مثلا مواد مخدر مصرف کرده‌ام. من را گرفته‌اند و چند شب هم زندان بوده‌ام. چون الان فضا ملتهب است و هیچ چیز شفاف نیست حتی اگر کسی جرم عادی هم مرتکب شود و دستگیر شود ذهن ما چیز دیگری را جست‌وجو می‌کند. جماعت سیاسی فعالیت سیاسی می‌کنند و با آن‌ها برخورد می‌شود، با روزنامه‌نگارها به شکل دیگری برخورد می‌شود ولی هنرمندان کالا تولید می‌کنند و آن هم کالای هنری است. این کالاها کجا تولید می‌شود که با آن‌ها برخورد شود؟ من که اصلا کالایی نمی‌بینم. پس دستگاهی که با هنرمندان برخورد می‌کند باید بتواند من را توجیه کند.»
با گذشت بیش از ده روز از دستگیری پگاه اهنگرانی، هنوز روشن نیست که این بازیگر سینما و وبلاگ‌نویس به چه دلیل دستگیر شده است. ناصر تقوایی همسر مرضیه وفامهر، دلیل واقعی بازداشت همسر خود را بازی او در فیلم "تهران من حراج" نمی‌داند که ۴ سال پیش و با مجوز ساخته شده است. پیش از این، شایعه شده بود علت دستگیری مرضیه وفامهر بازی در این فیلم است.
به‌گفته ناصر تقوایی، مرضیه وفامهر را برای "گفتوگو و حل مشکل با ریش‌سفیدی و با قول بازداشت نکردن" به دادگستری دعوت کرده ولی از ۲۰ روز پیش او را نگه داشته‌اند. مهناز محمدی، مستندساز نیز صبح یکشنبه ۵ تیر ۱۳۹۰ در خانه‌اش در تهران بازداشت شد، اما درباره علت دستگیری او خبری منتشر نشده است.
حسین کرمانی
تحریریه: علی امینی