اعتراض‌ها به نقایص نخستین گزارش احمد شهید
۱۳۹۰ آبان ۳, سه‌شنبه
نخستین واکنش به نقایص گزارش احمد شهید از سوی خانواده‌های قربانیان حوادث تابستان سال ۱۳۸۸ مطرح شد. آنها می‌گویند نام هیچ‌یک از کشته‌شدگان حوادث تابستان ۸۸ و پس آن، در گزارش آقای شهید نیامده است.
به گفته‌ی فعالان حقوق بشر، قتل بیش از ۷۰ نفر در اعتراض‌های مسالمت‌آمیز خیابانی، از شدیدترین موارد نقض حقوق در دو سال اخیر در ایران بوده، اما در گزارش آقای احمد شهید بازتاب نیافته است. گزارش آقای احمد شهید با عنوان «وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران» در تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۱ منتشر شد.
«ما را فراموش کرده‌اند»
خانم پروین فهیمی، مادر سهراب اعرابی، جوان ۱۹ ساله‌ای که در روز ۲۵ خرداد ۸۸ هدف گلوله قرار گرفت، در گفت‌وگویی با مسیح علی‌نژاد خبرنگار ایرانی گفته است: «من اولین کسی بودم که در مورد کشته‌شدن بچه‌ام اعتراض کردم و تعجب می‌کنم همه ما را فراموش کرده‌اند. ما مستنداتی را به ایشان ارسال می‌کنیم تا در گزارش‌شان، کشته شدن بچه‌هایمان را هم قید کنند... به خاطر اینکه اینجا ما را تحت فشار قرار ندهند خیلی چیزها را رسانه‌ای نکردم… چطور آقای احمد شهید ما را فراموش کردند، ما مادرها هرگز فراموش نمی‌کنیم که خون بچه‌های بی‌گناه ما برای چه ریخته شد… من شخصا به هیچ‌وجه کوتاه نخواهم آمد.»
"مادران پارک لاله" که جمعی از مادران و خانواده‌های کشته‌شدگان و آسیب‌دیدگان حوادث دو سال گذشته هستند، در بیانیه‌ای نوشته‌اند: «آیا این عادلانه است که فقط در دو سال گذشته، تعداد زیادی انسان به جرم اعتراض به نقض اولیه‌ترین حقوق خود کشته، مجروح یا بیمار شده‌اند؛ تعدادی دست به خودکشی زده‌اند؛ تعداد زیادی به زندان افتاده و تحت بازجویی‌های پیاپی قرار گرفته و یا برای اعتراف‌گیری شکنجه شده و یا مورد تجاوز قرار گرفته‌اند و هیچ اشاره‌ای به آنها نشود؟»
«آیا این عادلانه است که مادران و خانواده‌های کشته شده‌ها حتی اجازه برگزاری مراسم یادبود فرزندان‌شان را ندارند و باز هیچ اشاره‌ای به آنها نشود؟»
"مادران پاک لاله" در بیانیه خود پرسیده‌اند، «آیا این عادلانه است که حامیان مادران داغدار تنها به جرم حمایت از انسانیت و حقوق بشر دایم تحت فشار نیروهای امنیتی قرار گیرند، زندانی شوند و تحت بازجویی و احضارهای مکرر قرار گیرند و هم اکنون نیز دو تن از آنها، خانم‌ها لیلا سیف‌اللهی و ژیلا کرم‌زاده مکوندی در دادگاه بدوی به چهار سال زندان محکوم شوند ولی هیچ جایگاهی در گزارش آقای شهید نداشته باشند؟»
احمد شهید پس از پایان ارائه گزارش خود به مجمع عمومی سازمان ملل، در یک کنفرانس مطبوعاتی در نیویورک گفت، «گزارش اخیر او یک گزارش مقطعی بوده و وقت کمی برای تنظیم آن داشته است.»
گزارشگر ویژه سازمان ملل افزود: «در گزارش کلی موضوع کشته‌شدگان حوادث پس از انتخابات سال۸۸ مطرح شد، اگر چه مطمئن نیست که اسامی زیادی را مطرح کرده، اما این موضوع را مد نظر دارد و بیشتر روی آن توجه خواهد کرد.»
اعتراض فعالان مدنی
گزارش نخست احمد شهید از سوی فعالان مدنی نیز مورد انتقاد قرار گرفته است. "مدرسه عرصه سوم" که یک نهاد غیردولتی و فعال در عرصه مدنی است، در بیانیه‌ای نپرداختن به نقض حقوق کارگران و معلمان و سازمان‌های جامعه مدنی در ایران را یکی از نقایص جدی گزارش آقای احمد شهید اعلام کرده است.
در بیانیه‌ی "مدرسه عرصه سوم" آمده است: «نادیده گرفتن نقض گسترده و نظام‌مند حقوق کارگران و معلمان در ایران، تهاجم گسترده و همه جانبه به سازمان‌های جامعه مدنی از جمله سازمان‌های حقوق بشر، وعدم اشاره به حق تاسیس و فعالیت انجمن‌ها و محدود کردن نقض حق تجمع مسالمت‌آمیز به تجمع‌های سیاسی، انحلال اجباری احزاب سیاسی و از بین بردن حق نمایندگی مردم در حکومت، نقض گسترده حق آزادی علمی، بی‌توجهی به حق توسعه، اشاره نکردن به پدیده سانسور و قوانین ضد حقوق بشری در حال تصویب از بارزترین مواردی است که در گزارش گزارشگر ویژه به آنها پرداخته نشده است.»
"مدرسه عرصه سوم" نوشته است: «پدیده سانسور در ایران و توقیف روزنامه‌ها و منع چاپ کتاب‌ها و عدم صدور مجوز برای پخش فیلم‌های حتی مجوزدار از حوزه‌هایی است که نپرداختن به آنها به معنی نادیده گرفتن نابودی نیروهای انسانی خلاق در ایران است. نقض آزادی اطلاعات، جریان‌سازی و دسترسی به اطلاعات از طریق فیلترینگ وسیع و کنترل اطلاعات را باید پدیده‌ای جدی دانست و خواستار رفع آنها شد.»
به نظر نویسندگان این بیانیه، «نقض گسترده و نظام‌مند آزادی علمی در ایران که نه تنها نابودی علوم انسانی را هدف قرار داده است، بلکه سالیان سال است که دانشجویان و اساتید فاقد هر گونه امنیت جانی، شغلی و تحصیلی در تحصیل، تحقیق و تدریس هستند.»
"مدرسه عرصه سوم" همچنین اعتقاد دارد که تصویب «قانون نظارت بر نمایندگان» و قوانینی دیگر که در فهرست تصویب هستند از جمله «قانون ناظر بر تاسیس و نظارت بر سازمان‌های مردم‌نهاد»، «اصلاحیه قانون احزاب»، «اصلاحیه قانون کار» و «لایحه حقوق کودک» باید بشدت مورد نقد دکتر احمد شهید قرار بگیرد.
"مدرسه عرصه سوم" پیشنهاد کرده، با توجه به شرایط بسیار حساس ایران و گستردگی نقض حقوق بشر در ایران، آقای احمد شهید سازوکاری مناسب برای مشارکت جامعه مدنی واقعی ایران در تهیه‌ی این گزارش طراحی کند تا نقض گسترده حقوق بشر در ایران بدون هیچ‌گونه اغماضی و به‌طور واقع‌بینانه گزارش شود.
MM/DK