قرار است شیمون پرز در سومین اجلاس رهبران ادیان جهانی و سنتی شرکت کند که در روزهای دهم و یازدهم تیر در شهر آستانه، پایتخت جمهوری قزاقستان، برگزار می‌شود، . اعلام شده است که از ایران نیز مهدی مصطفوی، مشاور احمدی نژاد و رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در این اجلاس سخنرانی خواهد کرد.

فراخوانی سفیر ایران از باکو

خبر فراخواندن سفیر ایران در باکو بوسیله‌ی "سیمای آذری شبکه جهانی خبر" منتشر شده است. این شبکه‌ی تلویزیونی گزارش داد که محمدباقر بهرامی، سفیر ایران در باکو، در اعتراض به سفر شیمون پرز به جمهوری آذربایجان به ایران فراخوانده شده است. عباس اسکندری، سخنگوی مطبوعاتی سفارت ایران در آذربایجان، در گفتگو با خبرنگار صدا و سیما در باکو از ابراز نظر درباره‌ی این خبر خودداری کرده و گفته است: «پس از هماهنگی با سفیر و وزارت امور خارجه، به زودی درباره‌ی این موضوع توضیحاتی ارائه خواهد داد.»

پنهان نگاهداشتن خبر احضار

وزارت امور خارجه‌ی ایران رسما خبر احضار سفیر ایران به تهران را تابحال تائید نکرده است. در تارنمای وزارت امور خارجه‌ی ایران نیز دراینباره هیچگونه خبری منتشر نشده است. ولی رسانه‌های جمهوری آذربایجان درباره‌ی اقدام ایران گزارش‌ها و تحلیل‌های زیادی نوشته‌اند." ترند نیوز"، خبرگزاری جمهوری آذربایجان، درخصوص احضار سفیر ایران به تهران می‌نویسد: «به گزارش سفارت ایران در آذربایجان، محمد باقر بهرامی سفیر ایران در آذربایجان در رابطه با رایزنی در مورد "مسائل روز" عازم تهران شده است. عباس اسکندری سخنگوی مطبوعاتی سفارت ایران در باکو در مصاحبه با ترند نیوز گفته است بهرامی هم اکنون در تهران می‌باشد و امیدوارم که وی برای انجام وظایف خود هر چه زودتر به باکو برگردد.»

دعوت آمریکا از سفیر ایران در باکو

پیش از این سفارتخانه‌ی آمریکا در باکو از سفیر جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان برای شرکت در مراسم جشن سالروز استقلال آمریکا دعوت به عمل آورده بود. خانم آن درسی سفیر آمریکا در باکو پیش از این اعلام کرده بود که دولت آمریکا برای برقراری روابط مستقیم با جمهوری اسلامی ایران این اقدام را کرده است. روز چهارم ژوئیه (سیزدهم تیر ماه) سالروز اعلام استقلال آمریکاست.

لازم به یادآوری است بدنبال اعتراضات علیه نتایج انتخابات ریاست جمهوری و سرکوب تظاهرکنندگان در تهران ودیگر نقاط کشور، آمریکا دعوتی را که از دیپلماتهای ایرانی برای شرکت در جشن‌های سالروز استقلال خود کرده بود، پس گرفت.

فشار ایران به همسایه ها

بنظر کارشناس آلمانی میشاییل لاوبش، رئیس "بنیاد مدافع آزادی و حقوق شهروندی در آسیای میانه"، در زمان دیدار شیمون پرز از آذربایجان و قزاقستان پیش بینی می‌شد که ایران سفیر خود را به تهران فرابخواند. لاوبش در گفتگو با دویچه وله گفت: «موقعیت احمدی‌نژاد در داخل و همچنین در منطقه مستحکم نیست، در چنین وضعیتی پیش‌بینی می‌شد که اعتراض‌هائی علیه آذربایجان و قزاقستان صورت گیرد. ایران تلاش می‌کند که فشارش را به باکو و آستانه بیافزاید، ولی هم علی‌اف و هم نظربایف به دنبال منافع اقتصادی خودشان هستند و زیر بار فشار ایران نخواهند رفت، زیرا این منافع اهمیتش بیشتر از فشاری است که ایران به این کشورها وارد می‌آورد.»

احضار سفیر مصرف داخلی دارد

میشاییل لاوبش در ادامه‌ی صحبت هایش احضار سفیر ایران از باکو را در ارتباط با مسائل داخل کشور می‌داند و چنین توضیح می‌دهد: «مخالفت با اسرائیل بخشی از سیاست خارجی احمدی‌نژاد به حساب می‌آید. حال همسایگان ایران از رئیس جمهوری اسرائیل استقبال کرده‌اند و این نشان می‌دهد که سیاست خارجی احمدی‌نژاد حتی ضعیفتر از موقعیت او در داخل کشور است.»

جمهوری آذربایجان به اظهارات برخی از مقامات سیاسی و نظامی ایرانی واکنش نشان داده و به آن اعتراض کرده است. المار محمدیاراف، وزیر امور خارجه‌ی آذربایجان، گفت که این مسئله مورد قبول کشورش نیست.

برخی از کارشناسان گفته‌اند که حضور اسرائیل در کشورهای همسایه‌ی شمالی ایران پس از فروپاشی شوروی در سالهای گذشته افزایش داشته و ایران تابحال دراین باره سکوت اختیار کرده بود. اما این بار اعتراض ایران و فراخوانی سفیر خود از باکو همزمان بوده است با تائید ریاست جمهوری احمدی نژاد از سوی شورای نگهبان.

نویسنده: طاهر شیرمحمدی

تحریریه: کیواندخت قهاری