استقبال از دعوت به تظاهراتی که روز دوشنبه ۲۵ بهمن در حمایت از جنبش اعتراضی مردم مصر و تونس، در تهران و دیگر شهرهای بزرگ ایران صورت گرفت، ظاهرا دور از انتظار مسئولان بوده است. حکومت جمهوری اسلامی جریان اعتراضی موسوم به "جنبش سبز" را که در اعتراض به نتایج اعلام شده‌ی انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ شکل گرفته، خاتمه یافته عنوان کرده بود. دعوت به تظاهرات روز دوشنبه به وسیله‌ی میرحسین موسوی و مهدی کروبی انجام شد و مورد حمایت تشکل‌های اصلاح‌طلب قرار گرفت.

نگرانی و خشم حکومت

در ادبیات رسمی حکومت جمهوری اسلامی تجمع‌کنندگان روز دوشنبه شمار اندکی از افرادی بوده‌اند که "فتنه‌گر"، "فریب‌خورده" و عوامل بیگانه" خوانده می‌شوند. به رغم این، بسیج سراسری نیروهای انتظامی و امنیتی و بستن تمام گذرگاه‌های مسیرهای اعلام شده‌ی تظاهرات، حکایت از برنامه‌ی حکومت برای در نطفه خفه کردن هر گونه اعتراض و تجمع اعتراضی داشت.

از سوی دیگر سخنرانی‌ها، بیانیه‌ها و حرکاتی که از شامگاه روز دوشنبه علیه معترضان به راه افتاده و همچنان ادامه دارد، می‌تواند بیانگر نگرانی و خشم حکومت از ناتوانی در خاموش کردن صدای اعتراض شهروندان ناراضی تلقی شود. در ۲۰ ماه گذشته حکومت از تمام توان خود استفاده کرده تا به اعتراض‌ها خاتمه دهد. این روند در حالی ادامه دارد که جامعه‌ی جهانی نیز همواره حمایت خود را از جنبش اعتراضی در ایران اعلام کرده است.

رویکرد متفاوت معترضان به حوادث مصر و تونس

روز چهارشنبه، (۲۷ بهمن ۸۹) سخنگوی دولت آلمان، اشتفان زایبرت در برلین گفت «آلمان با نگرانی شدید سرکوب خشن اعتراض‌های مسالمت‌آمیز در برخی از کشورها را دنبال می‌کند.» او در ادامه به حوادث اخیر ایران اشاره کرد و افزود، شدت عملی که در ایران علیه تظاهرکنندگان اعمال شده بسیار نگران کننده و "کاملا غیرقابل قبول" است. سخنگوی دولت آلمان سران جمهوری اسلامی را فراخواند "حقوقی را که برای دست یافتن به آن به ملت مصر تبریک می‌گوید از مردم ایران دریغ نکند."

رهبر جمهوری اسلامی علی خامنه‌ای و دیگر مسئولان ارشد این کشور تحولات تونس و مصر را الهام گرفته از انقلاب سال ۵۷ در ایران و نشانه‌ای از "بیداری اسلامی" در منطقه عنوان کرده‌اند. برخی از شعارهای معترضان در ایران رویکردی کاملا متفاوت به حوادث این دو کشور را نمایان کرد. شعار «مبارک، بن‌علی، نوبت سیدعلی» بیانگر درخواست سرنوشتی مشابه دو دیکتاتور برکنار شده‌ی تونس و مصر برای رهبر جمهوری اسلامی است.

واکنش‌های عصبی و خشم‌آلود

به اعتقاد ناظران هدف قرار گرفتن رهبر جمهوری اسلامی به عنوان مسئول اصلی سرکوب‌های ۲۰ ماه گذشته ابعادی کم‌سابقه داشته و حکومت و حامیانش را به واکنش‌های عصبی و خشم‌آلود کشانده است. در حرکت‌های اعتراضی سال گذشته تنها بخشی از شعارها، به ویژه هنگامی که خشونت ماموران اونیفورم پوش و لباس شخصی‌های حکومت به اوج می‌رسید، رهبر جمهوری اسلامی را هدف می‌گرفت.

در تظاهرات روز دوشنبه سویه‌ی انتقادی شعارها تقریبا از همان ابتدا متوجه علی خامنه‌ای بود و در مواردی به آتش کشیدن تصویرهای او انجامید. اکثریت اصولگرای مجلس شورای اسلامی روز سه شنبه صحن علنی مجلس را به صحنه‌ی تظاهرات علیه رهبران اصلاح‌طلب تبدیل کردند و با سردادن شعارهایی خواستار اعدام محمد خاتمی، مهدی کروبی و میرحسین موسوی شدند.

اعتراض به تهدید رهبران اپوزیسیون

سخنگوی دولت آلمان ضمن انتقاد از درخواست اعدام میرحسین موسوی و مهدی کروبی که روز گذشته از سوی شماری از نمایندگان مجلس مطرح شد اعلام کرد، دولت آلمان انتظار دارد "تهدید رهبران اپوزیسیون در ایران خاتمه یابد." او تاکید می‌کند صدراعظم آلمان آنگلا مرکل از مطالبات معترضان در ایران پشتیبانی می‌کند.

روز گذشته احمد خاتمی عضو هیات رئیسه مجلس خبرگان و امام جمعه موقت تهران نیز رهبران اصلاح‌طلبان را "مصداق بارز باغی و محارب" خواند و تاکید کرد فقه اسلامی حکم این‌گونه افراد را مشخص کرده است. در قوانین شرع برای کسانی که علیه حاکم و حکومت اسلامی قیام کنند مجازات اعدام پیش بینی شده است.

نمایندگان تظاهرکننده نیز در بیانیه‌ای دعوت کنندگان به تظاهرات را "مفسد فی‌الارض" خوانده‌اند که مطابق فقه شیعه مجازات آن‌ها نیز اعدام است.

برخورد با نهادهای روحانیان اصلاح‌طلب؟

احمد خاتمی روز چهارشنبه بار دیگر نسبت به اعتراض‌های ۲۵ بهمن واکنش نشان داد. به گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، او که در مدرسه فیضیه قم سخن می‌گفت، ادعا کرد مطابق "اطلاعات موثق" مجرم اصلی در حوادث روز دوشنبه آمریکا و اسرائیل هستند. او پس از نام بردن از موسوی و کروبی به عنوان مجرمان ردیف دوم، دو نهاد مجمع روحانیون مبارز تهران و مجمع مدرسین قم را به‌عنوان "عقبه فتنه و مجرم سوم این وقایع" معرفی کرد.

همچنین شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی با انتشار بیانیه‌ای از مردم سراسر کشور خواسته است روز جمعه برای اعتراض به آنچه "تحرکات پلید سران فتنه و منافقین و سلطنت‌طلبان هم‌پیمانشان" خوانده شده دست به تظاهرات بزنند. دادستان کل کشور و سخنگوی قوه قضاییه، 'غلامحسین محسنی اژه ای دعوت‌کنندگان به تظاهرات روز دوشنبه را "سران فتنه" خواند و گفت:«این افراد حتما باید كیفر اقدامات مجرمانه و جنایتكارانه خود را ببینند.» به گزارش ایرنا محسنی‌اژه‌ای گفته است:«مردم درخواست اعدام این افراد را از قوه قضاییه دارند و این قوه به وظیفه خودش عمل خواهد كرد.»

در انتظار تصمیم رهبر جمهوری اسلامی

حسن فیروزآبادی، رئیس ستاد كل نیروهای مسلح در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اظهار داشت: «صبر مردم برای محاكمه سران فتنه تمام شده است.» او گفت:«این‌ها یك دور جرایمی مرتكب شده و اقداماتی كرده بودند كه خود آن‌ها قابل رسیدگی بود، منتها به‌دلایلی كه رئیس قوه قضائیه هم اعلام كرده بود، ملت ایران صبوری كرد به‌خاطر اینكه این‌ها شاید به سمت انقلاب و مردم برگردند، اما این بار به نظر می‌رسد مردم تحمل صبوری را ندارند.»

رئیس قوه قضاییه صادق لاریجانی بارها اعلام کرده که تصمیم در مورد نحوه برخورد با سران اصلاح‌طلب از عهده‌ی این قوه خارج و در حیطه‌ی اختیارات علی خامنه‌ای و تابع "مصلحت کل نظام" است. به گزارش خبر آنلاین عصر امروز جمعی از مردم آذربایجان پس از دیدار با رهبر جمهوری اسلامی مقابل منزل میرحسین موسوی تجمع کرده‌اند. در دو روز گذشته شماری از شخصیت‌های اصلاح‌طلب دستگیر شده‌اند و خانه کروبی و موسوی در محاصره کامل قرار دارد. به گزارش سایت جرس پس از انتشار بیانیه موسوی در تشکر از حضور مردم در راهپیمایی ۲۵ بهمن تمام ارتباط‌های او قطع شده است.

BK/JT