اعتراف یک جاسوس سیا به کمک در دستگیری نلسون ماندلا
KG۱۳۹۵ اردیبهشت ۲۷, دوشنبه
نلسون ماندلا ۲۷ سال از عمر خود را در زندان گذراند. حال گزارشی از گفته‌های یک جاسوس سازمان سیا منتشر شده که نشان می‌دهد آمریکا فعالانه در دستگیری رهبر جنبش آزادیخواهی و ضدآپارتاید آفریقای جنوبی نقش داشته است
عکس: J. Schadeberg
تبلیغات
"اشپیگل آنلاین" در گزارشی با استناد به روزنامه‌های "گاردین"، "ساندی تایمز" و فرستنده "بی‌بی‌سی" درباره "راهنمایی کلیدی" یک دیپلمات آمریکایی و جاسوس سازمان سیا در سال ۱۹۶۲ برای دستگیری نلسون ماندلا، مبارز آزادیخواه آفریقای جنوبی، نوشته است.
جان ایروینگ، فیلمساز بریتانیایی، حین تحقیقات خود برای ساختن فیلمی مستند درباره زندگی ماندلا با دونالد ریکارد، معاون وقت کنسول آمریکا در آفریقای جنوبی، گفتگو کرده و نکته یاد شده را از او شنیده است.
فیلم جان ایروینگ قرار است در هفته جاری در جشنواره فیلم کن نمایش داده شود.
ریکارد به ایروینگ گفته است که آمریکایی‌ها در آن زمان می‌پنداشتند که ماندلا "کاملا تحت کنترل شوروی است". این دیپلمات آمریکایی که در ماه مارس سال جاری میلادی ۲۰۱۶ درگذشت، در اواخر دهه ۱۹۷۰ بازنشسته شد. او به فیلمساز بریتانیایی گفته است که آمریکایی‌ها می‌خواستند مانع جنگی شوند که گمان می‌کردند ماندلا می‌خواهد برپا کند.
پیش از این نیز گزارش‌هایی درباره اینکه سازمان جاسوسی آمریکا در دستگیری نلسون ماندلا در سال ۱۹۶۲ نقش داشته، منتشر شده بود. اما به نظر زی‌زی کودوا، سخنگوی جبهه سیاسی "کنگره ملی آفریقا" (ANC) در آفریقای جنوبی، گزارش ریکارد "گونه‌ای انتقاد از خود است که باید جدی گرفته شود".
نلسون ماندلا در سال ۱۹۵۸عکس: J. Schadeberg
بی‌بی‌سی می‌نویسد که ممکن است این گزارش موجب افزایش فشار بر سازمان سیا شود تا هر چه زودتر اسناد مربوط به دستگیری و حبس ماندلا را منتشر کند.
نلسون ماندلا در دهه ۱۹۴۰ در کنگره ملی آفریقا فعالیت داشت و بارها توسط رژیم تبعیض‌نژادی آفریقای جنوبی بازداشت و زندانی شد. او در آغاز دهه ۱۹۶۰ زندگی مخفی را شروع کرد و در ژانویه ۱۹۶۲ به طور غیرقانونی از آفریقای جنوبی خارج شد و از چند کشور آفریقایی دیدن کرد.
او اندک زمانی پس از بازگشت به وطنش دستگیر و کمی بعد محکوم به حبس ابد شد.
ماندلا در سال ۱۹۹۰ از زندان آزاد شد. آزادی او همراه با پایان یافتن رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی بود. او در سال ۱۹۹۴ به ریاست جمهوری آفریقای جنوبی انتخاب شد و در سال ۲۰۱۳ در سن ۹۵ سالگی درگذشت.
فرازهایی از زندگی نلسون ماندلا، صدای آزادی
نلسون ماندلا٬ رهبر جنبش آزادی‌بخش آفریقای جنوبی درگذشت. تصاویر زیر فرازهایی از زندگی این فرزند بزرگ قاره سیاه است. هیچ کس همچون "مادیبا" این‌گونه بر تاریخ نوین آفریقای جنوبی تاثیر نداشت.
عکس: Getty Images
تولد یک مبارز
چهره خندان نلسون ماندلا تصویری است که در ذهن جهانیان نقش بسته است. او در روز ۱۸ ژوئیه ۱۹۱۸ در یک خانواده تمبو در روستای کوچک موزو در آفریقای جنوبی به دنیا آمد. ماندلا پس از تحمل تقریبا ۳۰ سال حبس بالاخره در سال ۱۹۹۴ به عنوان اولین رئیس جمهور سیاه پوست کشورش انتخاب شد.
عکس: Getty Images
وکیل سیاه پوستان
ماندلا پس از طی دوران مدرسه، تحصیلات خود را در رشته علوم قضایی آغاز کرد و در دوره‌ی دانشجویی از فعالان سیاسی علیه نظام تبعیض‌نژادی بود. وی ددر سال ۱۹۵۲ در اولین دفتر وکالتی که مختص سیاه‌پوستان بود، آغاز به‌کار کرد.
عکس: AP
آپارتاید
دوران کودکی و جوانی نلسون ماندلا تحت تاثیر نظام تبعیض‌نژادی بین سفید‌پوستان و سیاه‌پوستان قرار گرفت.
عکس: AP
ماندلای بوکسور
ماندلا در دوران جوانی عاشق بوکس بود. او می‌گفت: «در رینگ بوکس، رنگ پوست، نژاد، رتبه و ثروت نقشی ندارند.» ماندلا در دوره‌ی محکومیت زندان نیز لحظه‌ای از ورزش و حفظ سلامت جسمی غافل نماند و تا آنجایی که امکان می‌یافت به تمرینات بدنی می‌پرداخت.
عکس: Getty Images
محکومیت به حبس ابد
در سال ۱۹۶۴ میلادی نلسون ماندلا به همراه چند فعال دیگر سیاسی به اتهام فعالیت علیه رژیم آپارتاید محاکمه شد. او در این محاکمه که به "ریونیا" شهرت یافت، به حبس ابد محکوم شد. نیروی پلیس در حال عقب‌راندن جمعیتی است که در مقابل ساختمان دادگاه تجمع کرده‌اند.
عکس: AP
سال‌های زندان
زندگی در ۵ متر مربع؛ ماندلا ۱۸ سال از ۲۷ سال دوران زندان خود را در این سلول گذراند. او زندانی شماره ۴۶۶۶۴ بود. ماندلا پس از آزادی در باره‌ی این دوران گفت: «در زندان من فقط به عنوان این شماره شناخته می‌شدم.»
عکس: cc-by-sa- Paul Mannix
ادامه مبارزه
در همه سال‌هایی که ماندلا در زندان بسر برد، همسرش وینی ماندلا (نفر وسط) به مبارزه ادامه داد و به یکی از رهبران مبارزه در برابر حکومت اقلیت سفیدپوست بدل شد.
عکس: AP
همبستگی جهانی
مبارزه با رژیم آپارتاید با همبستگی جهانی همراه بود. در سال ۱۹۸۸در ورزشگاه ویمبلی لندن به مناسبت ۷۰ سالگی ماندلا کنسرتی به منظور جمع‌آوری کمک مالی برگزار شد. ستارگان مشهور دنیای موسیقی پاپ در حضور بیش از ۷۰ هزار نفر کنسرت ۱۰ ساعته‌ای را اجرا کردند که در ۶۰ کشور جهان مستقیما پخش شد.
عکس: AP
آزادی
ماندلا بالاخره در روز ۱۱ فوریه سال ۱۹۹۰ پس از ۲۷ سال از زندان آزاد شد. او به همراه وینی ماندلا همسر سابق‌اش هنگام آزادی مشت‌هایشان را به علامت مبارزه و پیروزی گره کردند.
عکس: AP
بازگشت به عرصه سیاست
ماندلا به‌عنوان رهبر کنگره ملی آفریقا (ANC) در ماه مه سال ۱۹۹۰ گفتوگوها با فردریک ویلیم دکلارک، رئیس جمهور وقت آفریقای جنوبی را آغاز کرد. این گفتوگوها راهگشای آفریقای جنوبی عاری از نظام تبعیض‌نژادی آپارتاید شد. هر دو شخصیت در سال ۱۹۹۳ به خاطر تلاش‌هایشان برای آشتی ملی، جایزه نوبل صلح را دریافت کردند.
عکس: AP
همرزمان ماندلا
اولیور تامبو (سمت چپ) و والتر سیسولو (سمت راست) جزو اولین همرزمان ماندلا بودند. آنها در سال ۱۹۴۴ میلادی شاخه جوانان کنگره ملی آفریقا را تاسیس و حرکات اعتراضی علیه رژیم آپارتاید را هماهنگ کردند. سیسولو به همراه ماندلا به حبس ابد محکوم شد و تامبو ۳۰ سال در مهاجرت زندگی کرد. این سه نفر پس از سال ۱۹۹۰ رهبری کنگره ملی را بدست گرفتند.
عکس: AP
ادای سوگند به‌عنوان رئیس جمهور
روز ۱۰ مه سال ۱۹۹۴ روزی تاریخی برای آفریقای جنوبی بود. ماندلا در نخستین انتخابات دمکراتیکی که در این کشور برگزار شد به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد و سوگند یاد کرد. او تا سال ۱۹۹۹ در این مقام فعالیت کرد. پس از او تابو امبکی رئیس جمهور آفریقای جنوبی شد.
عکس: AP
آشتی ملی به‌جای انتقام
ماندلا با هدف روشنگری جنایت‌های دوران آپارتاید در سال ۱۹۹۶ کمیسیون "حقیقت‌یابی و آشتی ملی" را ایجاد کرد. رئیس این کمیسیون اسقف دزموند توتو تعیین شد. کار این کمیسیون بدون انتقاد نماند. بسیاری از قربانیان عدم مجازات افرادی که حتی رسما به جنایات خود اعتراف می‌کنند را نمی‌پذیرند.
عکس: picture-alliance/dpa
راهگشای جام جهانی ۲۰۱۰
روز ۱۵ ماه مه سال ۲۰۰۴ میلادی قرعه برگزاری جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۱۰ بنام آفریقای جنوبی افتاد. شادی سراسر آفریقای جنوبی را فرا گرفت و مردم از زحمات ماندلا برای آوردن این جشن بزرگ ورزش به کشورشان سپاسگزاری کردند. این نخستین جام جهانی بود که در قاره آفریقا برگزار می‌شد.
عکس: AP
سایه‌ای سیاه بر رنگین کمان
آفریقای جنوبی می‌خواهد جمهوری رنگین کمان نژادها باشد. اما در سال ۲۰۰۸ درگیری‌های نژادی و قومی بر این کشور سایه افکند. در آن هنگام بسیاری از خود پرسیدند: آیا ایده "جمهوری رنگین‌کمان نژادها" که قرار بود مردمان این سرزمین در یک همزیستی توأم با صلح و آرامش زندگی کنند، شکست خورده است؟
عکس: dpa
جشنی جهانی
در سالروز تولد نلسون ماندلا برنامه‌ها و کنسرت‌های متعددی در سراسر جهان، به ویژه در زادگاه او، آفریقای جنوبی برگزار می‌شود. در این روز مردم جهان فراخوانده شده‌اند که به پاس تلاش ۶۷ ساله ماندلا در راه صلح و آزادی، ۶۷ دقیقه دست به کاری خیر بزنند.
عکس: Alexander Joe/AFP/Getty Images
ماندلای پدربزرگ
نلسون ماندلا در واپسین سال‌های عمرش کمتر در انظار عمومی ظاهر می‌شد و بیشتر وقت خود را در جمع خانواده می‌گذراند. تصویری از جشن تولد ۹۳ سالگی او در کنار نوه‌ها و نتیجه‌هایش.
عکس: dapd
وداع
نلسون ماندلا٬ عصر پنج‌شنبه (۱۴ آذر٬ ۵ دسامبر) در سن ۹۵ سالگی درگذشت. او به خاطر تحمل بیش از ۲۷ سال حبس در راه مبارزه علیه حکم‌روایی اقلیت سفیدپوست و تلاش برای بازپس‌گیری حقوق ازدست‌رفته سیاه‌پوستان آفریقای جنوبی٬ به «نماد آزادی٬ عدالت٬ شکیبایی و کرامت» در این کشور و سراسر جهان تبدیل شد. ماندلا از چهره‌های فراموش‌نشدنی تاریخ معاصر جهان به شمار می‌رود.
