حمید تهرانی، یکی از وبلاگ‌نویس‌های "صداهای جهانی" (Global Voices)، روز شنبه (۵ سپتامبر) در جریان همایش "آرس الکترونیکا" در اتریش، اظهار داشت، جنبش اعتراضی در ایران با بهره جستن از روزنامه‌نگاری شهروندی توانست عملکرد چشمگیری از خود نشان دهد.

به گزارش روزنامه "استاندارد"، چاپ اتریش، موضوع اصلی این همایش که در شهر لینس اتریش برگزار شد، بررسی قدرت جنبش‌های سیاسی بر جهان بود؛ قدرتی که با استفاده از اینترنت و فضای مجازی به دست می‌آید. به همین منظور نیز از رخدادهای اخیر در ایران و تصاویر و ویدئوهای منتشر شده از آن، به ویژه در اینترنت، به عنوان یکی از نمونه‌های چنین قدرتی در جلب توجه همگانی نام برده شد.

حمید تهرانی، یکی از سخنرانان این همایش، با استناد به تناقض‌های موجود میان آمارهای اینترنتی و رسمی در مورد میزان اعتماد مردم ایران به حکومت‌شان‌، خاطر نشان ساخت، ایرانی‌ها تمام اعتمادشان را به دولت از دست داده‌اند و «اگر آنها بگویند آسمان آبی است، مردم حرفشان را باور نخواهند کرد.»

آقای تهرانی همچنین افزود، نکته‌ای که در این میان از دید پنهان مانده، «این است که مردم ایران از مدت‌ها پیش از پلاتفرم‌های اینترنتی برای برنامه‌ریزی حرکت‌های سیاسی و یا حتی روزمره‌نویسی استفاده ‌می‌کرده‌اند؛ یعنی درست پیش‌ از آنکه شبکه‌ی خبری سی ان ان درباره‌ی بهره‌گرفتن ایرانی‌ها از چنین پلاتفرم‌هایی گزارش تهیه کند.» برای همین نیز مدتی پیش از برگزاری انتخابات، بسیاری از سایت‌ها همچون فیس‌بوک و تویتر در ایران فیلتر شدند.

احتمال بالای انتشار اطلاعات نادرست

ثبت لحظات پایانی زندگی ندا آقاسلطان توسط دوربین موبایل و انتشار گسترده‌ی آن در اینترنت، باعث شد تا این دختر جوان به نماد مقاومت در ایران تبدیل شود. به گفته‌ی حمید تهرانی، «به این ترتیب به واسطه‌ی توجه بین‌المللی، جمهوری اسلامی ایران قدرتش را در زمینه‌ی نمادهایش از دست داد و هم‌اینک دیگر شهید به کسانی می‌گویند که از سوی دولت کشته شده‌اند و نه از سوی دشمن خارجی.» او همچنین می‌افزاید، چنین تصویری "هرگز" بهبود نخواهد یافت.

به گزارش استاندارد، نکته‌ی دیگری که در این همایش از سوی حمید تهرانی مطرح شد، احتمال بالای به اشتباه افتادن رسانه‌های غربی از خبرهای تویتری است. به گفته‌ی آقای تهرانی، بسیاری از خبرهایی که در تویتر منتشر می‌شوند، توسط کسانی پخش می‌شود که در خارج از ایران به سر می‌برند و این خبرها را از منبع دست دوم یا دست سوم نقل می‌کنند. از همین رو نیز امکان زیادی وجود دارد که رسانه‌های غربی در دام اطلاعات غلط بیفتند و خبرهای جعلی و نادرست پخش کنند.

این پژوهشگر افزود، در این میان اطلاعات غلطی هم هستند که تعمدا از سوی ارگان‌های دولتی یا نهادهای وابسته به دولت منتشر می‌شوند و به این ترتیب راه خود را به رسانه‌های غربی باز می‌کنند. این رسانه‌های غربی بر حوادث ایران نیز اثرگذار هستند، زیرا به نقل از زندانیانی که آزاد شده‌اند، در زندان تمامی خبرهای رسانه‌های بین‌المللی در مورد پرونده‌ی آنها شدیدا کنترل می‌شود.

با این حال به گفته‌ی حمید تهرانی، هنوز یک راه انتقال اطلاعات وجود دارد که هرچند قدیمی است، اما نه می‌توان جلوی آن را گرفت و نه آن را فیلتر کرد. آن راه چیزی نیست جز "نقل خبرها و اطلاعات به صورت دهان به دهان".

آرس الکترونیکا سازمانی است که در سال ۱۹۷۹ و در حاشیه‌ی فستیوال هنر، تکنولوژی و جامعه، در شهر لینس اتریش بنیان‌گذاری شد. این سازمان از سال ۱۹۸۶ هر ساله همایش‌ها و برنامه‌های مجزایی را برگزار می‌کند که محور اصلی آنها هنر دیجیتال و فرهنگ رسانه‌ای است.

SN/BB