در روزهای اخیر خبری عجیب و بی‌سابقه در جهان مجازی منتشر شد که حیرت بسیاری از کاربران اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را برانگیخت: حمزه کاشغری، بلاگر سعودی، به‌خاطر توییتی که از مصادیق «اهانت به پیامبر اسلام» و «توهین به مقدسات» تلقی شده، در آستانه اعدام قرار گرفته است.

او در زمان نگارش این توییت، در جده بود و سپس به مالزی رفت. دولت مالزی او را در فرودگاه بین‌المللی کوالالامپور بازداشت و «دی‌پورت» کرده و در اختیار مقام‌های عربستان قرار داده تا «حکم الهی» که در این مورد خاص مجازات مرگ است، در مورد او اجرا شود. روزنامه‌های عربستان گزارش داده‌اند که ملک عبدالله، پادشاه عربستان، شخصا دستور بازداشت حمزه را صادر کرده است.

او صبح روز یک‌شنبه (۱۲ فوریه، ۲۳ بهمن) در فرودگاه ریاض به مقامات سعودی تحویل داده شد. اگرچه مالزی و عربستان روابط دیپلماتیک خوبی دارند، اما توافقی برای استرداد مجرمان میان دو کشور امضا نشده است.

چنین مجازاتی در جهان اسلام کم‌سابقه نیست، اما می‌توان گفت این نخستین بار است که یک شهروند مسلمان به‌خاطر سه توییتی که هرکدام بنا به تعریف حداکثر می‌تواند ۱۴۰ کاراکتر باشد، در آستانه اعدام قرار گرفته است.

مجازات مرگ برای گفت‌وگوی خیالی با پیامبر اسلام

حمزه کاشغری ۲۳ ساله، اهل جده، در روز تولد محمد، پیامبر اسلام، در صفحه توییتر خود با ترسیم فضایی خیالی برای گفت‌وگوی مستقیم با پیامبر اسلام، خطاب به او نوشت: «گاه عاشق شخصیت‌تان هستم و گاهی هم از بعضی وجوه شخصیت شما نفرت دارم. چیزهای زیادی درباره شما وجود دارد که درک‌شان نمی‌کنم... به‌هرحال من برای‌تان دعا نخواهم کرد.»

این جنجالی‌ترین توییت حمزه بود که بیش از ۳۰ هزار واکنش در توییتر دریافت کرد و ممکن است به خاطر آن پی‌آمد سنگینی نظیر مرگ از سوی اسلام‌گرایان به زندگی‌اش تحمیل شود. او در توییت دیگری نوشته بود: «هیچ زن سعودی به جهنم نخواهد رفت، چون محال است که کسی جهنم را برای دو بار تجربه کند.»

حمزه کاشغری پس از بروز واکنش‌های خشمگینانه دیگر مسلمانان، ابتدا عذرخواهی و سپس همه توییت‌های مرتبط با پیامبر را حذف کرد، اما مخالفان او و موافقان اعدامش می‌گویند کسی که چنین توهینی به الله و پیامبر اسلام کرده، حتی اگر توبه کند هم مجازات مرگ باید در موردش اجرا شود.

او پیش از بازداشت، در مصاحبه با وب‌سایت «دیلی بیست» گفته بود که از واکنش‌ها ترسیده و تقاضای پناهندگی خواهد کرد تا از خطر پیروان دوآتشه پیامبر اسلام در امان بماند. او گفته بود «این حق اساسی و مسلم من است که بتوانم عقایدم و افکارم را آزادانه منتشر کنم.»

اکانت توییتر او اکنون کاملا از دسترس خارج شده اما هنوز مشخص نیست که این کار به‌دست خودش انجام شده یا کمپانی توییتر به دستور مقامات سعودی چنین اقدامی را انجام داده است.

روزنامه الحیات گزارش داده است که دادستان جده پرونده او را با اتهاماتی نظیر توهین به پیامبر و هتک حرمت خدا در اکانت توییتر، به دادگاه ارائه کرده است.

«مالزی بهشتی امن برای مجرمان نیست»

برخی رسانه‌ها به نقل از وکیل حمزه، از صدور حکم ممنوعیت استرداد او به عربستان خبر داده بودند، اما هشام‌الدین حسین، وزیر کشور مالزی به رسانه‌ها توصیه‌ کرده که «دست از داستان‌پردازی بردارند» و گفته هیچ دادگاهی حکمی مبنی بر جلوگیری از استرداد او به عربستان صادر نکرده و با استناد به همین موضوع، این مساله را کاملا قانونی خوانده است.

سازمان‌های عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر پیش‌تر نسبت به خطر مرگ حمزه در صورت انتقالش به عربستان هشدار داده بودند، اما به اعتقاد هشام‌الدین حسین، هشدارهایی که نسبت به احتمال کشتن او در صورت بازگرداندنش به عربستان صادر شده «غیرمنطقی» است. او تاکید کرده که نباید تصور کرد مالزی بهشتی امن برای مجرمان است.

خبرهایی هم پیرامون احتمال مداخله اینترپل برای استرداد حمزه کاشغری منتشر شده بود، که هم وزارت کشور مالزی و هم پلیس بین‌الملل آن را تکذیب کرده‌اند. اینترپل با قاطعیت اعلام کرده که هیچ نقشی در این ماجرا نداشته است.

«حامیان کاشغری مرتد هم مرتدند»

در پی انتشار خبرهایی پیرامون احتمال صدور حکم اعدام برای حمزه کاشغری، بسیاری از کاربران توییتر به این اقدام سرکوب‌گرانه دولت عربستان و نهادهای دینی این کشور اعتراض و از حمزه اعلام حمایت کرده‌اند. وب‌سایت «عرب‌نیوز» گزارش داده که برخی از علمای دینی گفته‌اند همه کسانی که از این کاربر «مرتد» توییتر اعلام حمایت کرده‌اند هم شریک جرم او محسوب می‌شوند و مجازات مرگ در مورد آنها هم قابل‌اجراست.

موافقان اعدام حمزه کاشغری هم کمپین‌هایی را در فیس‌بوک و یوتیوب و توییتر به راه انداخته‌اند و تا کنون هزاران نفر به آن پیوسته‌اند. صفحه فیس‌بوکی که در حمایت از اعدام او ایجاد شده، تا لحظه انتشار این گزارش بیش از ۲۱ هزار فن جذب کرده است.

با این همه، سازمان دیده‌بان حقوق بشر اعلام کرده که اگر دادگاه عربستان حکم اعدام حمزه کاشغری را صادر کند، دولت مالزی باید بداند که دست‌هایش آغشته به خون این بلاگر عرب است.

EN/MM