اعلام پیروزی موافقان تغییر قانون اساسی ترکیه به رغم اعتراضات
۱۳۹۶ فروردین ۲۷, یکشنبه
شمارش ۹۹ درصد از برگههای رأی در رفراندوم قانون اساسی ترکیه از پیشتازی طرفداران تغییر قانون اساسی مورد نظر رجب طیب اردوغان با ۵۱،۳ درصد آرا خبر میدهد. اپوزیسیون ترکیه از دستکاری در آرا میگوید و خواستار بازشماری شده.
تبلیغات
رأیگیری رفراندوم تغییر قانون اساسی ترکیه مورد نظر رجب طیب اردوغان در ساعت ۱۸ روز یکشنبه ۱۴ آوریل به وقت ترکیه به پایان رسید.
بهرغم اعتراضات اپوزیسیون ترکیه به احتمال دستکاری در آرا و نتایج مناقشهبرانگیز آن، نخستوزیر ترکیه پیروزی اردوگاه موافق تغییر قانون اساسی این کشور را اعلام کرد.
بینالی یلدریم در شامگاه یکشنبه گفت که مردم ترکیه با رأی «آری» "حرف آخر را زدند و نقطه پایان را گذاردند.»
شمارش حدود ۹۸ درصد آرا حاکی از آن است که اردوگاه موافق تغییر قانون اساسی با ۵۱،۳ درصد پیشتاز است. مخالفان در این مرحله به ۴۸،۷ درصد دست یافتهاند.
این نتایج اولیه حاصل شمارش ۹۶ درصد اخذ شده در داخل و خارج از کشور است.
میزان مشارکت در این همهپرسی ۸۵،۷ درصد ۵۵ میلیون شهروندان واجد شرایط بوده است.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه از مشارکت مردم در این رفراندوم تشکر کرد.
اپوزیسیون خواستار بازشماری ۶۰ درصد آرا شد
بزرگترین حزب اپوزیسیون خواستار بازشماری آرای رفراندوم شده است. رهبری حزب سوسیال دمکرات "جمهوری خلق ترکیه" اعلام کرد تا حدود ۶۰ درصد آرا باید بازشماری شوند.
رهبری این حزب به شبکه سیانان ترک گفته است که کمیسیون انتخابات خلاف مقررات عمل کرده و تعرفههای غیررسمی و غیرمجاز را معتبر شمارده است.
حزب دمکراتیک خلق که مورد حمایت کردهاست نیز خواستار بازشماری دو سوم آرا شده است. این حزب در شبکه توئیتر نوشته است: «بر اساس اطلاعات ما، دستکاری در نتایج انتخابات حدود ۳ تا ۴ درصد بوده است.»
شمار زیادی از رأیدهندگان شاکی بودهاند از اینکه به آنها تعرفههای بدون مهر رسمی برای رأی داده شده است.
کمیسیون انتخابات بعدازظهر روز انتخابات اعلام کرد که این تعرفههای رأی را معتبر میداند، مگر اینکه ثابت شود که این تعرفهها از خارج به داخل حوزههای اخذ رأی وارد شدهاند.
هدف از این رفراندوم تغییر نظام سیاسی کشور از دمکراسی پارلمانی به نظام ریاستی است. در صورت پیروزی موافقان تغییر قانون اساسی کشور، قدرت رئیسجمهور افزایش خواهد یافت. تعیین فرماندهان ارشد ارتش و قضات عالیرتبه دستگاه قضایی ازجمله از اختیارات رئیس جمهور خواهد بود.
بر اساس آخرین نتایج شمارش آرا، اکثریت ترکهای ساکن آلمان با بیش از ۶۳،۲ درصد به نظام ریاستی مورد نظر رجب طیب اردوغان رأی دادهاند. مخالفان ۳۶،۸ درصد را تشکیل دادهاند.
اردوگاه اردوغان در اتریش به ۷۲،۳ درصد و در سوئیس به ۴۱،۱ درصد دست یافته است.
مخالفان از افزایش اختیارات رجب طیب اردوغان به عنوان رئیسجمهور ابراز نگرانی میکنند و احتمال میدهند که بدین گونه حکومت ترکیه به یک نظام خودکامه تبدیل خواهد شد.
پای صندوق همهپرسی در ترکیه
آری "اِوت" یا نه "هایر". رفراندوم تغییر قانون اساسی در ترکیه برگزار شد. نتیجه هرچه باشد، اردوغان بخاطر آن اما یک چیز را ویران کرد: رابطه با اروپا. عکسهای دستچینی از پای صندوقهای همهپرسی در ترکیه:
عکس: picture-alliance/AA/G. Nogay
روز یکشنبه (۱۶ آوریل/ ۲۷ فروردین) ۵۵ میلیون و ۳۰۰ هزار شهروند واجد شرایط به پای صندوقهای رأی فراخوانده شدند تا در مورد تغییر قانون اساسی ترکیه تصمیم بگیرند. تغییر قانون اساسی موجب خواهد شد که نظام پارلمانی ترکیه به نظام "ریاستی" تغییر یافته و رئیس جمهور قدرت بیشتری کسب کند.
عکس: picture-alliance/AA/G. Nogay
آری "اِوت" یا نه "هایر". نتیجه هرچه باشد، اردوغان بخاطر آن اما یک چیز را ویران کرد: رابطه با اروپا. در هفتههای گذشته که تبلیغات برای کسب رای "آری" در رفراندوم در جریان بود، بین ترکیه و چندین کشور اروپایی تنشهای زیادی به وجود آمد. در چند کشور از جمله آلمان و هلند سخنرانیهای انتخاباتی چند وزیر ترکیه لغو شد و اردوغان مقامهای این کشورها را بارها و بارها به "نازیها" تشبیه کرد.
عکس: Getty Images/AFP/O. Kose
رجب طیب اردوغان یک روز قبل از برگزاری رفراندوم گفت: «این یکشنبه روزی است که در آن مردم ما به کشورهای اروپایی درس خوبی خواهند داد.» اردوغان افزود: «فردا روزی است که شما باید به آنها [اروپاییها] جواب بدهید. ما به آلمان جواب خواهیم داد، و اتریش، بلژیک، سوئیس و سوئد.»
عکس: Reuters/M. Sezer
کمال قلیچدار اوغلو، رهبر حزب جمهوریخواه خلق (CHP) در آخرین روز مبارزات و تبلیغات همهپرسی در آنکارا هشدار داد: «فردا ما تصمیم خواهیم گرفت که آیا سیستم پارلمانی دمکراتیک را خواهانیم یا رژیم یکتنه یک مرد را؟» او به رأیدهندگان گفت: «آیا میخواهید فرزندانتان را در اتوبوسی بدون ترمز بنشانید؟ از دمکراسی حفاظت کنید، همانطور که از فرزندانتان حفاظت میکنید.»
عکس: picture-alliance/AA/M. A. Ozcan
با طوطی در پای صندوق رایگیری. در صورت موفقیت این رفراندوم، ۱۸ ماده قانون اساسی ترکیه تغییر خواهد کرد؛ تعداد نمایندگان مجلس از ۵۵۰ نفر به ۶۰۰ نفر افزایش خواهد یافت و حداقل سن نامزدهای نمایندگی مجلس از ۲۵ سال به ۱۸ سال کاهش مییابد.
عکس: picture-alliance/AA/S. Elcin
در صورت موفقیت رفراندوم و تغییر قانون اساسی، رئیس جمهور مسئول تشکیل دولت میشود؛ بیطرفی سیاسی رئیس جمهور لغو میشود و او از اختیارات ویژهای برای نظارت بر عملکرد شورای عالی قضات و دادستانها برخوردار خواهد شد. همچنین دوره ریاست جمهوری و نمایندگی مجلس از چهار به پنج سال افزایش مییابد و رئیس جمهور از اختیار صدور بخشنامههای اجرایی و وضع مقررات کشوری برخوردار خواهد شد.
عکس: picture-alliance/AA/A. Iscen
بینالی یلدریم رای خود را به صندوق میاندازد. در صورت موفقیت این رفراندوم، یلدریم آخرین نخستوزیر ترکیه خواهد بود و این سمت تا سال ۲۰۱۹ حذف خواهد شد. نخستوزیری که به حذف مقام خود از ساختار سیاسی ترکیه رای مثبت داد.
عکس: picture-alliance/AA/abaca/A. Balikci
در روزهای گذشته، اردوغان توپراک، یکی از اعضای ارشد "حزب جمهوریخواه خلق ترکیه" و نماینده مجلس گفته بود: «ما حتی نمیتوانیم یک پلاکارد در خیابانها بیاویزیم و هیچ سالنی به ما نمیدهند.» به گفته او به بهانه "وضعیت اضطراری" بسیار از امکانات از مخالفان رفراندوم سلب شده بود و تلویزیون دولتی تنها فراخوان اردوغان را پخش میکرده است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Kappeler
فاطمه ۷۶ ساله با برانکارد به پای صندوق رایگیری برای رفراندوم در ترکیه آمده است. او میگوید نتیجه همهپرسی برایش مهم است و نمیتواند در خانه بماند.
عکس: picture-alliance/Zumapress/C. Menek
مرد ترک با لباس سنتی در پای صندوق. قبل از آغاز رایگیری موسسات مختلف نظرسنجی اعلام کردند که مخالفان و موافقان وزنی نزدیک به هم دارند و نتیجه قابل پیشبینی نیست.
عکس: picture-alliance/AA/A. Izgi
با گربه و تیشرت کمال آتاتورک در پای صندوق
عکس: picture-alliance/AA/S. Baran
یک مرد قرقیز با لباس سنتی رای خود را در مورد تغییر قانون اساسی به صندوق میاندازد. او از افغانستان به ترکیه مهاجرت کرده است و در شهر وان زندگی میکند.
عکس: picture-alliance/AA/abaca/O. Bilgin
مولود چاوشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه به همراه همسرش در آنتالیا آرای خود را به صندوق میاندازند.
عکس: picture-alliance/AA/C. Ozdel
در شهر ماردین در نزدیکی مرز سوریه، یک مرد عرب رای خود را به صندوق میاندازد.
عکس: picture-alliance/AA/abaca/H. I. Sincar
یک زن کرد در شهر دیاربکر رای خود را به صندوق میاندازد. رای "نه" در مناطق کردنشین ترکیه طرفداران زیادی دارد.
عکس: Getty Images/AFP/I. Akengin
نتایج اولیه رفراندوم احتمالا نیمه شب یکشنبه (۱۶ آوریل) اعلام خواهد شد. این رفراندوم برای تصویب به ۵۱ درصد رای آری (اِوت) نیاز دارد.