شامگاه یکشنبه نوزدهم دی‌ماه، یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ شرکت هواپیمایی ایران ایر، هنگام فرود اضطراری در نزدیکی فرودگاه ارومیه متلاشی شد. شمار مسافران و تیم پرواز هواپیمایی که از تهران عازم ارومیه بود حدود صد نفر گزارش شده که مطابق آخرین اخبار ۷۸ نفر از آنها در این حادثه جان خود را از دست داده‌اند.

تردید در مورد ادعای وزیر راه

وزیر راه حمید بهبهانی "شرایط نامناسب آب و هوایی و عدم دید كافی خلبان" را "تنها عامل سقوط این هواپیما" اعلام کرده است. در مورد درستی این سخنان تردیدهای فراوانی وجود دارد که با اطلاعات به دست آمده از شاهدان عینی و بازماندگان حادثه تقویت می‌شود. اطلاع‌رسانی در مورد این سانحه از نخستین دقایق با ابهام و اظهارات ضد و نقیض مسدولان روبرو بوده و همچنان ادامه دارد.

در روزهای گذشته رسانه‌های خبری با انتشار گزارش‌هایی گفته‌های متناقض مسئولان در مورد علت بروز این سانحه را به شدت مورد انتقاد قرار داده‌اند. سایت خبری "عصر ایران" روز پنجشنبه، ۲۳ دی‌ماه نوشت ادعای وزیر راه در مورد شرایط نامساعد جوی باید "با وسواس بررسی" شود. این سایت می‌افزاید «سازمان هواشناسی دستکم این توانایی را دارد که وضعیت جوی فرودگاه مقصد را برای حداقل یکی دو ساعت آینده پیش بینی کند.»

لرزش شدید هواپیما پیش از سقوط

مطابق برخی از گزارش‌ها، یکی دیگر از دلایل غیرقابل باور بودن ادعای وزیر راه این است که همزمان با سانحه هوایی در ارومیه هواپیماهای دیگری در فرودگاه تبریز در شرایطی مشابه، نشسته و برخاسته‌اند. یکی از بازماندگان این سانحه به خبرگزاری مهر گفته است هواپیما با دو ساعت تاخیر از تهران پرواز کرده و مسافران در این فاصله دوبار پای هواپیما رفته و به دلیل شرایط بد آب و هوا در ارومیه بازگردانده شدند.

بنا بر اظهارات مسافرانی که از سانحه روز یکشنبه جان سالم به در برده‌اند، بوئینگ ۷۲۷ ایران ایر لحظاتی پیش از فرود در فرودگاه ارومیه با لرزش شدید دوباره اوج گرفته و دقایقی بعد به زمین اصابت کرده است. مطابق خبرهایی که هنوز رسما تایید نشده، خلبان هنگام اوج‌گیری تمام بنزین هواپیما را تخلیه کرده است. کارشناسان معتقدند علت آتش نگرفتن و منفجر نشدن هواپیما که به زنده مانده شماری از مسافران منجر شد همین اقدام بوده است.

احضار مسئولان به مجلس

یکی دیگر از بازماندگان سانحه‌ی هوایی ارومیه احتمال می‌دهد نقص فنی در قسمت سمت چپ هواپیما علت تصمیم خلبان به فرود اضطراری بوده است. او نیز از لرزش شدید هواپیما چند لحظه پیش از فرود سخن گفته است. روز پنجشنبه محسن نریمان، یکی از اعضای کمیسیون عمران مجلس احتمال داد که فرود اضطراری "­به دلیل نقص فنی موتورهای هواپیما بوده باشد."

محسن نرمیان می‌گوید «اینکه بعد از وقوع این حادثه بلافاصله شرایط نامناسب جوی را علل حادثه اعلام کنیم کمی غیرقابل باور و تصور است.» او به خبرگزاری مهر گفت «به دنبال بروز این حادثه از سوی کمیسیون عمران مجلس، وزیر راه و ترابری و مدیرعامل شرکت هواپیمایی ایران ایر روز یکشنبه هفته آینده به مجلس فراخوانده می‌شوند تا درباره پاره‌ای از موضوعات از جمله عمر هواپیما و سابقه فعالیت خلبان پاسخ دهند.»

فرسودگی ناوگان هوایی ایران

نخستین پرواز بوئینگ ۷۲۷ ایران ایر که یکشنبه دچار سانحه شد به ۳۷ سال پیش باز می‌گردد. کارشناسان فرسوده بودن ناوگان هوایی ایران را یکی از علت‌های اصلی افزایش سقوط هواپیما در سال‌های اخیر عنوان می‌کنند. سایت عصر ایران در گزارشی با اشاره به احتمال عدم موافقت برج مراقبت با فرود هواپیما می‌پرسد «آیا جز این است كه عدم اجازه فرود آن هم در آخرین لحظه‌ای كه هواپیما سرعت و قدرت خود را كاسته و آماده نشستن است، ‌باعث می شود در فرایند سرعت گیری مجدد هواپیما، ‌آن هم هواپیمای ۳۷ ساله و تعمیر شده، ایجاد اشكال شود؟»

این هشتمین سانحه‌ی هوایی منجر به مرگ در ده سال گذشته است که مجموعا بیش از هفتصد قربانی گرفته‌اند. علی اکبر آقایی مغانجوقی، رئیس کمیسیون عمران مجلس ۲۲ دی‌ماه اظهار داشت «عوامل مدیریتی، ناتوانی در تامین هواپیماهای جدید، اجرایی‌نشدن قانون برنامه چهارم در زمینه نوسازی ناوگان هوایی و کاهش طول عمر ناوگان از جمله عوامل مؤثر در این زمینه بوده‌است.»

او با رد "مشکل دید خلبان" یا "نقش عامل انسانی" در سانحه‌ی ارومیه، وجود نقص فنی را ممکن‌ترین علت فرود اضطراری عنوان کرده است.

BK/MDM