دیپلمات‌های سازمان ملل می‌گویند به‌رغم کارشکنی‌های کشورهایی نظیر چین و روسیه که از اعضای دائم شورای امنیت‌اند٬ احتمال تدوین پیش‌نویس قطعنامه‌ای بر ضد سوریه در محکومیت سرکوب و کشتار گسترده معترضان سوری افزایش یافته است.

اعضای شورای امنیت سازمان ملل از روز سه‌شنبه (۱ فوریه، ۱۲ بهمن) مشغول بحث علنی درباره شیوه‌های حمایت از طرح اتحادیه عرب برای کناره‌گیری بشار اسد از قدرت بوده‌اند. ۱۵ کشور عضو شورای امنیت یک روز بعد، چهارشنبه هم سه ساعت پشت درهای بسته مشغول مذاکره پیرامون سوریه بوده‌اند تا راهی برای پایان دادن به بحران خون‌بار سوریه بیابند و زمینه انتقال قدرت در این کشور را فراهم کنند.

توافق نخستین در مورد متن جدید قطعنامه

آن‌طور که خبرگزاری بلومبرگ به نقل از دیپلمات‌های حاضر در این نشست گزارش داده٬‌ محور مذاکرات موارد اعتراضی روسیه به پیش‌نویس قطعنامه بوده است.

دیپلمات‌ها بحث‌های آخرین نشست شورای امنیت را سازنده خوانده‌اند و گفته می‌شود به‌رغم اختلافات موجود٬ احتمال تصویب قطعنامه‌ای برای تسهیل انتقال قدرت در سوریه و خروج این کشور از بحران افزایش یافته است.

احتمالا این قطعنامه تا روز جمعه هفته جاری به تصویب خواهد رسید.

روسیه روز چهارشنبه به‌صراحت اعلام کرده بود که قطعنامه شورای امنیت را زمینه‌ساز تغییر رژیم در سوریه می‌داند و در صورت طرح آن در شورای امنیت٬ از امتیاز وتو برای ابطال آن استفاده خواهد کرد. ویتالی چورکین٬ سفیر روسیه در سازمان ملل پس از نشست غیرعلنی امروز در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد که «ما حالا درباره راه‌هایی که می‌توان برای رسیدن به اجماع بر سر این موضوع رسید٬ تفاهم بیشتری داریم.»

بیشتر بخوانید: روسیه مخالف کناره‌گیری اسد از قدرت

روسیه که از مهم‌ترین هم‌پیمانان سوریه و رژیم بشار اسد است٬ پیش‌تر هم در ماه اکتبر ۲۰۱۱ به‌همراه چین از تصویب قطعنامه‌ای بر ضد رژیم بشار اسد جلوگیری کرده بود. روسیه و چین می‌گویند هر متنی که زمینه‌ساز مداخله نظامی و «تشدید بحران در سوریه» باشد را وتو خواهند کرد.

به گزارش بلومبرگ٬ نمایندگان کشورهای عضو شورای امنیت پس از این نشست گفته‌اند که متن جدیدی برای قطعنامه تدوین شده که در اختیار اعضا قرار خواهد گرفت. اگرچه ارزیابی نمایندگان از امکان اجماع بر سر قطعنامه پیشنهادی گوناگون بوده٬ اکثر آنها معتقدند که در نهایت به‌رغم مخالفت‌های جدی روسیه قطعنامه جدید به احتمال زیاد به تصویب خواهد رسید.

بحث بر سر لزوم انتقال قدرت در سوریه

مارک لایل گرنت٬ نماینده بریتانیا در سازمان ملل از پیش‌رفت مذاکرات ابراز رضایت کرده و گفته پیش‌نویس قطعنامه با پیشتیبانی حامیان عرب و اروپایی‌اش در دو روز آینده به رای گذاشته خواهد شد.سوزان رایس٬ نماینده ایالات متحده نیز گفت که آمادگی برای توافق نهایی زودرس وجود دارد «اگرچه هنوز مسائل جدی وجود دارد که نمی‌توان با قطعیت درباره آنها نظر داد.»

نمایندگان آلمان و هند در سازمان ملل نیز از مراکش که حامی اصلی این طرح است٬ خواسته‌اند که امروز٬ پنج‌شنبه (۲ فوریه٬ ۱۳ بهمن) پیش‌نویس جدید را آماده کند و در اختیار اعضای شورای امنیت قرار دهد.

قطعنامه کنونی که در ۲۷ ژانویه و بر اساس طرح پیشنهادی اتحادیه عرب تدوین شده٬ از انتقال قدرت و اقتدار بشار اسد٬ رئیس‌جمهور سوریه به معاونش «کاملا حمایت می‌کند.» انتقال قدرت نکته‌ای کلیدی است که طراحان عرب این ابتکار و حامیان اروپایی‌اش بر آن تاکید دارند.

به اعتقاد آنها این شرط باید در قطعنامه مورد توافق نهایی نیز گنجانده شود تا زمینه پایان دادن به خشونت و بحران ۱۰ ماهه سوریه و تشکیل دولتی جدید در این کشور را فراهم کند.

در جلسه سه‌شنبه شورای امنیت که بسیاری از مقامات ارشد کشورها از جمله هیلاری کلینتون٬‌ وزیر خارجه آمریکا و وزرای خارجه بریتانیا و فرانسه نیز در آن شرکت داشتند٬ بر ضرورت تصویب هرچه سریع‌تر قطعنامه‌ای بر ضد رژیم بشار اسد تاکید شده بود. هیلاری کلینتون در این نشست گفت که اعضای شورای امنیت باید تکلیف خود را مشخص کنند که در کنار چه کسی قرار گرفته‌اند: «در کنار مردم سوریه٬ یا در کنار رژیم بی‌رحمی که مشغول سرکوب و کشتار است.»

به نقل از سازمان ملل متحد در خیزش مردمی سوریه که از ماه مارس ۲۰۱۱ آغاز شده٬ تا کنون بیش از ۵۴۰۰ نفر از شهروندان سوری کشته شده‌اند. این نهاد بین‌المللی نسبت به حرکت تحولات به‌سوی درگیری جنگ ویرانگر داخلی در سوریه به‌شدت ابراز نگرانی کرده است. بان کی‌مون٬ دبیرکل سازمان ملل از کشورهای عضو خواسته که با «صدایی متحد» به خشونت در سوریه واکنش نشان دهند و تاکید کرده که «ضرورت تصویب قطعنامه از ضرورت توقف کشتار سوری‌ها نشات می‌گیرد.»