صبح روز یکشنبه (۲۸ آذر / ۱۹ دسامبر) وزیر برکنارشده‌ی خارجه، منوچهر متکی طی سخنانی اظهارات معاون اول محمود احمدی‌نژاد در مورد نحوه‌ی عزل خود را به شدت تکذیب کرد. محمدرضا رحیمی در مراسم تودیع و معارفه وزیر سابق و سرپرست کنونی وزارت خارجه مدعی شد متکی قبلا در جریان برکناریش قرار گرفته بود.

"رعایت صداقت در گفتار"

خبر عزل منوچهر متکی روز دوشنبه (۲۲ آذر / ۱۳ دسامبر) در حالی منتشر شد که او در یک ماموریت دیپلماتیک در سنگال به سر می‌برد. محمود احمدی‌نژاد علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی را با حفظ سمت به سرپرستی وزارت خارجه منصوب کرد. روز شنبه محمدرضا رحیمی در مراسمی که متکی از حضور در آن خودداری کرده بود، خبرهای منتشر شده در مورد بی‌اطلاعی وزیر سابق امور خارجه از برکناریش را بی‌اساس خواند.

منوچهر متکی در واکنش به سخنان معاون اول احمدی‌نژاد نحوه‌ی عزل خود را "خارج از عرف سیاسی و دیپلماتیک و توهین‌آمیز" خواند. به گزارش منابع خبری، متکی ضمن تاکید بر «ضرورت رعایت صداقت در گفتار به ویژه از سوی مسئولان» گفته است، پیش از سفر به سنگال با احمدی‌نژاد دیدار کرده اما سخنی از پایان دوره خدمت او در میان نبوده است.

تذکر نمایندگان مجلس به احمدی‌نژاد

رئیس مجلس علی لاریجانی در ابتدای جلسه علنی روز یکشنبه نحوه‌ی برکناری متکی را مورد انتقاد قرار داد و گفت «حق این بود چنانچه بحث بر سر جابجایی وزیر خارجه است این کار با تدبیر و حفظ حرمت انجام گیرد نه در حین سفر.» لاریجانی می‌گوید شیوه‌ی برخورد احمدی‌نژاد با وزیر سابق خارجه «به تفسیرهای نامناسب نسبت به شرایط کشور» دامن می‌زند.

در همین حال شانزده تن از نمایندگان مجلس نیز در انتقاد به نحوه‌ی برکناری متکی به محمود احمدی‌نژاد تذکر داده‌اند. به گزارش "خبر آنلاین"، ده نماینده سرشناس فراکسیون اصولگرایان با امضای متنی خواهان توضیح احمدی‌نژاد در مورد «عزل عجولانه و نامناسب وزیر امور خارجه حین ماموریت خارج از کشور» شده‌اند. شش نماینده‌ی دیگر نیز رفتار احمدی‌نژاد را «شتابزده و خلاف شأن و اخلاق» خوانده‌اند.

سنگال خواهان عذرخواهی رسمی

علی مطهری، یکی از نمایندگان اصولگرای منتقد دولت معتقد است احمدی‌نژاد «باید به مردم پاسخ بدهد که عزل وزیر خارجه در حال ماموریت، به طوری که ایشان خبر عزل خود را از رئیس جمهور سنگال بشنود چه ضرورتی دارد؟» سایت خبری تابناک در گزارشی نوشت «ظاهرا سفارت سنگال در تهران، پیغام تهدیدآمیزی به وزارت خارجه فرستاده و در آن خواهان عذرخواهی رسمی مقامات ایران از این حادثه» شده است.

گفته می‌شود منوچهر متکی در حالی برای ارائه پیام رسمی احمدی‌نژاد با رئیس جمهور سنگال دیدار می‌کرد که خبر برکناری او به مقامات این کشور رسیده بود. بنا بر گزارش‌ها، سنگال ارسال پیام به وسیله‌ی یک مامور برکنارشده را توهین‌آمیز خوانده و تهدید کرده است در صورتی که تهران رسما عذر خواهی نکند سفارت خود را تعطیل خواهد کرد.

خبر تایید نشده‌ی دیگری حکایت از آن دارد که حدود بیست کشور آفریقایی دیگر نیز تهدید کرده‌اند به دلیل «تحقق نیافتن وعده‌های احمدی‌نژاد در سفر به این کشورها» سفارتخانه‌های خود در تهران را تعطیل کنند.

مسئولان دولت و تکرار ادعاهای پیشین

به‌رغم سخنان صریح متکی در مورد بی‌اطلاعی از برکناری خود، مجتبی ثمره هاشمی مشاور ارشد احمد‌ی‌نژاد بار دیگر به تکرار ادعاهای مطرح شده در جلسه تودیع و معارفه‌ی روز شنبه پرداخت. به گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا ثمره‌هاشمی گفته است «شنبه‌ی هفته گذشته با متكی در خصوص تغییرش صحبت شده بود و وی نیز آمادگی خود را اعلام كرد.» او می‌افزاید «قرار بود روز دوشنبه هفته گذشته (۲۲ آذر) متكی از سفر سنگال برگردد و با همین نظر موضوع تغییر وی بعدازظهر همان روز اعلام شد.»

چند ساعت پیش از اظهارات مشاور ارشد احمدی‌نژاد، منوچهر متکی به خبرگزاری مهر گفته بود «هرگز در جریان تعیین فردی به فاصله ۲۴ ساعت بعد از عزیمت به ماموریت و مضحک‌تر از آن تعیین روز تودیع و معارفه قرار نگرفته‌ام.»

معاون اول احمدی‌نژاد یک روز پیشتر ادعا کرده بود «رئیس جمهور قبل از سفر سنگال با منوچهر متکی در رابطه با پایان دوره خدمتی ایشان گفتگو کرده بود ولی آقای متکی به دلیل اینکه تا آخرین لحظه روحیه تلاش و خدمتگزاری را نزد خود حفظ کرده بود به این ماموریت رفته و کار خود را تا لحظه آخر به نحو احسن به پایان رساند.»

همزمان با افزایش انتقادها به شیوه‌ برکناری منوچهر متکی گمانه‌زنی در مورد علت این تصمیم نیز ادامه دارد.

BK/DK