افزایش بی‌اعتمادی به توفیق دولت در پرونده هسته‌ای
۱۳۸۹ مرداد ۱۶, شنبه
مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، دو سال پیش نظر شهروندان تهرانی را در مورد میزان توفیق دولت محمود احمدی‌نژاد در حل معضل پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی سنجیده بود. دومین نظر سنجی این مرکز که نتایج آن روز گذشته، ۱۵ مرداد، منتشر شد نشان می‌دهد خوش‌بینی به توفیق دولت به شدت کاهش یافته و کمتر از نصف شده. یافته‌های دیگر این نظر سنجی حکایت از آن دارد که به رغم تبلیغات فراوان دولت اکثریت قاطع شهروندان از جزییات طرح‌های دولت یا میانجی‌گری کشورهایی چون ترکیه و برزیل یا بی‌خبرند یا نسبت به آن بی‌اعتمادند.
روند پرشتاب بی‌اعتمادی
آمار ارائه شده از سوی ایسپا نشان می‌دهد تنها اندکی بیش از ۲۲ درصد شهروندان تهرانی دولت را در زمینه پرونده هسته‌ای "خیلی زیاد" و "زیاد" موفق می‌دانند. این میزان در نظر سنجی قبلی که مرداد ماه ۸۷ انجام شده ۴۵.۳ درصد بوده است. این آمار بیانگر روند پرشتاب بی‌اعتماد شدن شهروندان به توفیق دولت است. دو سال پیش نزدیک به ۱۵ درصد مردم میزان موفقیت دولت را "خیلی زیاد" ذکر کرده بودند. این نسبت در نظر سنجی جدید به ۳.۳ درصد صقوط کرده است.
شهروندانی که در این نظر سنجی شرکت کرده‌اند دو و نیم برابر پرسش‌شوندگان سال ۸۷ معتقدند توفیق دولت در این زمینه "کم" است. در نظر سنجی اخیر که خرداد ماه انجام شده ۲۴.۴ درصد تهرانی‌ها توانایی دولت در حل پرونده هسته‌ای را کم ارزیابی کرده‌اند، در حالی که این نسبت دو سال پیش به ده درصد نمی‌رسیده.
بی‌خبری از فعالیت‌های دولت
جامعه آماری افکارسنجی یادشده تهرانی‌های بالای ۱۸ سال و از گروه‌ها و قشر مختلف اجتماعی بوده‌اند. این نظر سنجی در چند مرحله و از طریق پر کردن پرسشنامه در میدان‌های اصلی شهر تهران انجام شده است. ترکیب جنسی افرادی که مورد پرسش قرار گرفته‌اند تقریبا مطابق ترکیب جنسی جمعیت ایران و میانگین سنی آنها نزدیک به ۳۸ سال است.
این نظر سنجی در زمانی انجام شده که به دلیل صدور چهارمین قطعنامه تحریمی شورای امنیت سازمان ملل و همکاری ایران، ترکیه و برزیل به منظور یافتن راه‌حلی برای تبادل اورانیوم، پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی در صدر اخبار داخلی و خارجی قرار داشت. در این دوران محمود احمدی‌نژاد و اغلب مسئولان ارشد نظام نیز در هر فرصتی به فعالیت‌ها و پرونده هسته‌ای ایران پرداخته‌اند. به رغم این میزان آگاهی شهروندان از اقدام‌های دولت بسیار ناچیز است.
بی‌اعتمادی به بیانیه تهران
اواخر اردیبهشت ماه سال جاری با حضور روسای دولت‌های ترکیه، برزیل و ایران بیانیه‌ای در تهران به امضا رسید که قرار است زمینه‌ی مبادله اورانیوم با غنای ۳.۵ درصد با اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده را فراهم کند. دولت امضای بیانیه‌ی تهران را موفقیتی عظیم عنوان می‌کند. احمدی‌نژاد مدعی است این بیانیه بسیار فراتر از موضوع تبادل سوخت و «دستاورد آن متعلق به همه بشریت است.»
احمدی‌نژاد ادعا می‌کند بیانیه تهران «نتایج تعیین كننده‌ای در عرصه بین‌المللی خواهد داشت» و «پایه گذار راهكارهای مناسب برای حل و فصل مسایل در جهان است.» رسانه‌های حامی دولت نیز تبلیغات پر سر و صدا و مشابهی در مورد این بیانیه به راه انداختند که همچنان ادامه دارد. سایت رجا نیوز می‌نویسد «بیانیه تهران ثمره برنامه‌ریزی احمدی‌نژاد برای مدیریت جهان است.» به رغم این تبلیغات و ادعاها نظر سنجی ایسپا نشان می‌دهد اکثریت شهروندان تهران با محتوای این بیانیه آشنا نیستند و از میان آنها نیز درصد ناچیزی به موفقیت‌آمیز بودن آن در حل و فضل معضل هسته‌ای اعتقاد دارد.
نااطمینانی اکثریت به ترکیه و برزیل
از میان تمام شرکت‌کنندگان در نظر سنجی ایسپا کمتر از ۲۳ درصد آنها از موضوع بیانیه تهران مطلع بوده‌اند. از این تعداد نیز ۴۴.۵ درصد اهمیت بیانیه تهران را کم و خیلی کم ارزیابی کرده‌اند. ۱۶.۴ درصد مطلعان نیز معتقدند این بیانیه فقط "تا حدودی" می‌تواند به حل مشکل پرونده هسته‌ای کمک کند. بر اساس تحلیل ایسپا اگر شمار کسانی که نقش بیانیه را مثبت ارزیابی کرده‌اند به کل پرسش‌شوندگان تعمیم دهیم کمتر از ده درصد شهروندان تهرانی این بیانیه را کارآمد تلقی می‌کنند.
بررسی تازه ایسپا نشان می‌دهد تنها ۱۴ درصد از پرسش شوندگان معتقدند ترکیه و برزیل به عنوان تامین کننده منافع هسته‌ای ایران قابل اطمینان هستند. این نظرسنجی همچنین حکایت از آن دارد که اکثریت قاطع کسانی که با بیانیه آشنا هستند (۶۷ درصد) موضوع آن را تبادل سوخت از طریق ترکیه اعلام کرده‌اند و از جایگاهی که دولت برای آن ادعا می‌کند بی‌خبرند. ایسپا نتیجه گرفته «یافته‌ها نشان می‌دهد مردم نقشی برای برزیل در بیانیه تهران قائل نیستند.»
دولت در پی تصرف جهاد دانشگاهی
مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران موسسه‌ای است وابسته به مرکز جهاد دانشگاهی که فعالیت خود را سال ۱۳۸۰ آغاز کرد. ایسپا اصول اساسی خود را در طراحی و اجرای فعالیت‌های پژوهشی و نظر سنجی «تاکید بر بکارگیری معیارهای دقیق علمی و فنی، رعایت و حفظ موضع بی‌طرفی در قبال مسایل و موضوعات مورد بررسی» اعلام کرده است.
دولت مدت‌هاست تلاش می‌کند مدیریت جهاد دانشگاهی را با خود همسو کند. ناظران ماجرای بسته شدن تاتر دانشجویی مولوی را که چندی پیش اتفاق افتاد و به همین مرکز وابسته است در همین جهت تفسیر می‌کنند. خبرگزاری ایسنا نیز از دیگر زیرمجموعه‌های جهاد دانشگاهی است که مدیریت آن در دوران احمدی‌نژاد تغییر کرد. برخی از اصولگرایان این مرکز را "پاتوق سیاسی" اصلاح‌طلبان و حامیان اکبر هاشمی رفسنجانی می‌خوانند.
با این همه دولت مشکل می‌تواند تمام نتایج نظرسنجی در مورد پرونده هسته‌ای را نادرست بداند. آمار قبلی که حکایت از خوش بینی نسبی مردم نسبت به موفقیت دولت داشت نیز توسط همین مرکز تهیه شده بود. از سوی دیگر نتایج نظرسنجی جدید یک هفته پس از آن منتشر شده که دولت پس از ماه‌ها تلاش موفق شد یکی از معتمدان خود را از خارج از این مجموعه به مدیریت آن منصوب کند. در مورد اطلاع یا بی‌اطلاعی مدیر جدید از انتشار نتایج این نظرسنجی هنوز خبری منتشر نشده است.
BK/MM