افزایش بیسابقهی شمار قربانیان غیرنظامی در افغانستان
YK۱۳۹۳ بهمن ۲۹, چهارشنبه
در سال گذشته بیش از ۱۰ هزار غیرنظامی در خشونتهای افغانستان کشته یا زخمی شدهاند؛ رکوردی جدید در ۵ سال گذشته. اکنون با خروج نیروهای ناتو، از امسال نیروهای امنیتی افغانستان خود مامور برقراری امنیت در خاک این کشور هستند.
تبلیغات
"هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان" (اوناما)، روز چهارشنبه (۱۸ فوریه / ۲۹ بهمن) در گزارشی از افزایش شمار قربانیان غیرنظامی خشونتها در افغانستان خبر داده است. بر پایهی این گزارش شمار قربانیان درگیریها در این کشور در سال گذشته میلادی ۲۲ درصد افزایش داشته است. "اوناما" شمار قربانیان غیرنظامی را بیش از ۱۰ هزار تن میداند که شامل ۳۶۹۹ کشته و ۶۸۴۹ مجروح است.
"هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان" از رکوردی تازه سخن میگوید. سال ۲۰۰۹ نخستین سالی بود که سازمان ملل متحد شمارش قربانیان درگیریهای در افغانستان و انتشار گزارش در این باره را آغاز کرد. از آن سال تاکنون ۱۷۷۷۴ غیرنظامی در افغانستان کشته شدهاند. بنا بر گزارش "اوناما"، تعداد قربانیان سال گذشته بیشترین رقم از زمان شمارش دقیق و نظاممند قربانیان تا به امروز بوده است. در سال ۲۰۱۳ شمار قربانیان خشونتها در افغانستان ۸۶۳۷ تن بود.
افزایش فعالیتطالبان با خروج نیروهای بینالمللی
این گزارش دلیل افزایش شمار قربانیان را تشدید درگیریهای زمینی میان نیروهای دولتی و شورشیان در افغانستان ذکر کرده است. "اوناما" در گزارش سالیانه خود گروههای مخالف دولت افغانستان از جمله طالبان را مسئول کشته و زخمی شدن ۷۲ درصد از از غیرنظامیان قربانیشده در سال گذشته میداند.
مسئولیت ۱۲ درصد از قربانیان نیز متوجه نیروهای امنیتی افغانستان است. در این آمار نیروهای بینالمللی حاضر در خاک افغانستان مسئول کشته و زخمی شدن دو درصد از غیرنظامیان هستند. بنا بر این گزارش موارد باقیمانده را نمیتوان به هیچکدام از طرفهای درگیر نسبت داد.
طالبان و دیگر گروههای شورشی در افغانستان پیش از خروج نیروهای خارجی از خاک این کشور در پایان سال ۲۰۱۴ به فعالیتهای خود در افغانستان شدت بخشیدهاند.
برقراری امنیت با ۳۵۰ هزار نیروی امنیتی افغانستان
مأموریت نظامی ناتو (پیمان آتلانتیک شمالی) در افغانستان در ماه دسامبر سال ۲۰۱۴ پس از ۱۳ سال به پایان رسید. سربازان ناتو در حالی خاک افغانستان را ترک میکنند که این کشور هنوز به صلح و آرامش نرسیده است.
در اوج مأموریت جنگی ناتو در سال ۲۰۱۱ حدود ۱۳۰ هزار سرباز از ۵۰ کشور در این مأموریت شرکت داشتند. ۳ هزار و ۴۸۵ سرباز خارجی از زمان شروع این مأموریت در سال ۲۰۰۱ در افغانستان جان خود را از دست دادهاند. هدف اصلی این مأموریت بیرون راندن کامل طالبان از افغانستان بود، هدفی که روشن نیست تا چه اندازه دولت افغانستان و نیروهای بینالمللی در رسیدن به آن موفق بودهاند.
نیروهای نظامی ناتو البته به شکلی دیگر در افغانستان فعالیت خود را ادامه میدهند. از آغاز سال ۲۰۱۵ میلادی ۱۲۵۰۰ نیرو در خاک افغانستان در چارچوب مأموریت "پشتیبانی قاطعانه" (Resolute Support) باقی میمانند. آموزش، مشاوره و پشتیبانی از نیروهای امنیتی افغانستان از جمله وظایف این نیروها اعلام شده است.
برقراری امنیت در افغانستان اما از این پس تنها بر عهده ارتش و نیروهای پلیس این کشور خواهد بود. شمار نیروهای امنیتی افغانستان هم اکنون بر بیش از ۳۵۰ هزار نفر بالغ میشود.
گالری عکس • "مأموریتهای ناممکن" افغانها در غیاب ناتو
مأموریت رزمی نیروهای بینالمللی در افغانستان در پایان سال ۲۰۱۴ به سر رسید. تنها شمار محدودی از این نیروها برای آموزش یگانهای محلی در این کشور باقی ماندهاند. نیروهای محلی برای تأمین امنیت با چه مشکلاتی مواجهاند؟
عکس: Aref Karimi/AFP/Getty Images
این روزها بیشتر از گذشته بر لزوم آموزش و تجهیز نیروهای افغان تاکید میشود. برای جامعه جهانی روشن است که این نیروها به شدت به حمایت بیشتر نیاز دارند. قبل از خروج نیروهای بینالمللی به رهبری ناتو (پایان ۲۰۱۴) مقامات افغان بارها بر تجهیز بیشتر و حمایت طولانیتر از نیروهای محلی تاکید کردند.
عکس: Aref Karimi/AFP/Getty Images
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، اخیرا در نشست امنیتی مونیخ تاکید کرد که نیروهای افغان بعد از سال ۲۰۱۶ که قرار است همه نیروهای خارجی افغانستان را ترک کنند نیز به حمایت نیاز دارند. وی گفت: «نهادهای امنیتی و انتظامی افغانستان بعد از سال ۲۰۱۶ نیز نه تنها به کمکهای مالی بلکه به حمایتهای اساسی بینالمللی نیاز خواهند داشت».
عکس: Javed Tanveer/AFP/Getty Images
یک مشکل اساسی، تامین بودجه نیروهای امنیتی و انتظامی افغانستان است که سالانه حدود چهار میلیارد دلار تخمین زده میشود. در ماههای اخیر، شماری از مأموران پلیس این کشور در اعتراض به عدم پرداخت چند ماه حقوق تظاهرات کردند.
عکس: REUTERS/M. Ismail
نیروهای امنیتی افغانستان از کمبود تجهیزات شکایت میکنند و فرماندهانشان بارها به صورت آشکار در رسانهها گفتهاند که شورشیان، سلاحهایی به مراتب قویتر و پیشرفتهتر از پلیس و ارتش در دست دارند. مقامهای افغان شکایت میکنند که تا کنون به خواستشان برای تجهیز نیروها به سلاحهای سنگین و تجهیزات هوایی پاسخ مثبت داده نشده است.
عکس: Aref Karimi/AFP/Getty Images
پس از خروج نیروهای رزمی بینالمللی (پایان ۲۰۱۴) طالبان به حملات خود شدت بخشیدند. حتی گفته میشود گروه تروریستی "دولت اسلامی" (داعش) در این کشور سربازگیری میکند. البته مقامهای امنیتی افغانستان تا کنون درستی گزارشهایی از این دست را تایید نکردهاند.
عکس: Aref Karimi/AFP/Getty Images
چاگ هیگل، وزیر دفاع مستعفی ایالات متحده، اخیرا در نشست وزیران دفاع کشورهای عضو ناتو در بروکسل گفت که نیروهای افغان میتوانند از کشورشان دفاع کنند. وی افزود: «زمان این را به اثبات خواهد رساند که نیروهای امنیتی افغان این توانایی را دارند».
عکس: DW/H. Hashami
نیروهای امنیتی افغان در جبهه جنگ از خود شایستگی نشان دادهاند؛ تا جایی که شماری از نیروهای بینالمللی پس از بازگشت به کشورشان در خاطراتشان از این نیروها به عنوان نیروهای دلیر بومی یاد کردهاند. نیروهای محلی در جریان برگزاری هر دو دور انتخابات هم نشان دادند که توانایی تامین امنیت را دارند.
عکس: picture-alliance/AP Photo
همه روزه چندین نیروی امنیتی افغان در جریان درگیریهای رودرو یا در پی حملات تروریستی شورشیان کشته و زخمی میشوند. این در حالی است که امکانات ناچیزی برای نیروهای معلول یا زخمی در نظر گرفته میشود. شماری از مردم افغانستان خواهان آن هستند که برای تشویق و دلگرمی نیروها، این امکانات و امتیازات افزایش یابند.
عکس: Reuters/Mustafa Andaleb
با وجود اینکه میزان تلفات نیروهای افغان زیاد است، اما باز هم جوانان بسیاری برای ثبت نام به مراکز جذب نیرو مراجعه میکنند. در تازهترین مورد، بیش از هزار و ۲۰۰ سرباز اردوی ملی، یک دوره آموزشی ۱۲ هفتهای را پشت سر گذاشتند.
عکس: Shah Marai/AFP/Getty Images
پس از خروج نیروهای بینالمللی، مراکز آموزش نیروهای امنیتی به وزارتخانههای مسئول محلی سپرده شد. نیروهای خارجی باقیمانده به آموزگاران افغان مشاوره میدهند.
عکس: Aref Karimi/AFP/Getty Images
با وجود اینکه نیروهای زمینی افغان از پس انجام بسیاری از مأموریتها برمیآیند، اما در بسیاری از مواقع به حمایت هوایی نیازمندند. افغانستان در حال حاضر نیروی هوایی مقتدری ندارد و با کمبود امکانات و نیرو مواجه است. جامعه جهانی در سالهای اخیر بارها بر لزوم ایجاد یک نیروی هوایی قوی در افغانستان تأکید کرده است. اخیرا در هرات مجموعهای از تأسیسات نیروی هوایی با سرمایهگذاری ۱۸ میلیون دلاری افتتاح شد.
عکس: DW/H. Hashimi
مینها یا بمبهای کنترلی و کنار جادهای و دستساز از بزرگترین مشکلات نیروهای خارجی بودند و تلفات زیادی به این نیروها تحمیل کردند. حال نیروهای افغان با این مشکل روبهرو هستند. نیروهای بینالمللی به تازگی آموزش یگانهای مینروبی و خنثیسازی مواد منفجره را شدت بخشیدهاند. روباتهای ختثیسازی هم به تجهیزات این یگانها افزوده شده است.
عکس: Noorullah Shirzada/AFP/Getty Images
جنگ علیه تروریسم تنها مسئولیت نیروهای امنیتی افغانستان نیست، بلکه مبارزه با کشت خشخاش و تولید و قاچاق مواد مخدر هم از وظایف مهم آنان به شمار میرود. قاچاق مواد مخدر یکی از منابع درآمدی اصلی تروریستهاست. نیروهای افغان دستاوردهای بزرگی در این زمینه داشتهاند؛ هر چند کاملا موفق نبودهاند. افغانستان هنوز هم بزرگترین تولیدکننده مواد مخدر در جهان است.
عکس: Noorullah Shirzada/AFP/Getty Images
در سالهای اخیر حمایت مردمی هم از نیروهای امنیتی افغانستان بیشتر شده است. در تازهترین اقدام، شماری از جوانان عضو کارزار "جوانان برای تغییر" برای کمک به نیروهای امنیتی و انتظامی مجروح خون اهدا کردهاند. شهروندان افغان خواهان مقابله با حملات تروریستی و تقویت و تجهیز بیشتر نهادهای اطلاعاتی کشورشان هستند.
عکس: DW/H. Hashimi
برخی از شهروندان افغان به ویژه جوانان هم برای ابراز حمایت، همدردی و روحیه بخشیدن به نیروهای امنیتی و انتظامی، در ولایات مختلف در چند نوبت با شاخههای گل از این نیروها استقبال کردهاند. این برخورد بر نیروهای امنیتی و تعمیق روابط آنان با مردم تاثیر مثبتی داشته است.