ایالات متحده آمریکا بخش مهمی از موفقیت خود را در زمینه تولید نفت‌خام مدیون روش استخراج معروف به "فرکینگ" است. آمریکائی‌ها در سال ۲۰۱۲ برای اولین بار اعلام کردند که موفق شده‌اند با استفاده از این روش روزانه ۵۰۰ هزار بشکه بر تولید نفت خود بیافزایند.

در روش فرکینگ، لایه‌های ‌سنگ‌های رسوبی موسوم به شیل درزیر زمین با فشار هیدرولیکی آب و یک مخلوط شیمیائی درهم شکسته و نفت‌وگاز موجود میان آن‌ها آزاد می‌شوند. استفاده از این روش، در گذشته بسیار پرهزینه بود، اما اکنون با توجه به افزایش بهای نفت خام در بازارهای جهانی سودآور محسوب می‌شود.

آمریکا دیگر بزرگترین واردکننده نفت نیست

این‌که آمریکا روزی بتواند تولید نفت خود را به سطح عربستان سعودی برساند، پیش‌تر در تصور هیچ‌کس نمی‌گنجید. روز پنجشنبه ( ۱۰ اکتبر) دولت آمریکا برای نخستین‌بار اعلام کرد که دیگر بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان نیست و جمهوری خلق‌چین در این موقعیت قرار گرفته است.

کارشناسان معتقدند که روش فرکینگ برای آمریکا تنها نقش اقتصادی ندارد، بلکه دارای اهمیت سیاسی نیز هست. وابستگی به واردات نفت و گاز ده‌ها سال یکی از مهمترین متغیرها در سیاست‌خارجی آمریکا بود. به‌عنوان نمونه، اگر آمریکا موفق به بهره‌برداری از منابع نفت‌وگاز لایه‌های سنگی نمی‌شد، ناگزیر بود بابت تحریم ایران هزینه سنگین‌تری بپردازد.

کاهش اهمیت اوپک

در برابر افزایش اهمیت آمریکا به‌عنوان تولید‌کننده نفت، اوپک بخشی از نفوذ خود را در بازارهای نفتی جهان از دست می‌دهد. به‌گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، اوپک در حال حاضر تولید خود را به روزانه ۳۰ میلیون بشکه کاهش داده است، بیش از هرچیز به‌خاطر این که کشورهائی مثل لیبی و عراق نمی‌توانند به‌اندازه گذشته نفت تولید کنند.

برخلاف اوپک، کشورهائی که عضو این سازمان نیستند و در راس‌ آن‌ها آمریکا می‌توانند در سال آینده تولید خود را روزانه یک میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه بالا ببرند. این بالاترین افزایش تولید از دهه ۷۰ میلادی به این‌سو است. چشم‌انداز مثبت این کشورها سبب شده است که در سال‌های اخیر به‌رغم بی‌ثباتی خاورمیانه و شمال آفریقا بهای نفت‌خام تاحدودی ثابت بماند. در حال حاضر هربشکه نفت برنت دریای شمال به‌عنوان مرغوب‌ترین نفت جهان ۱۱۰ دلار است.

در حالی که آمریکا دامنه استخراج نفت را با روش فرکینگ گسترش می‌دهد، در اروپا این روش مورد اختلاف شدید است. بالاترین نهاد قضائی فرانسه روز جمعه (۱۱ اکتبر) شکایت یک شرکت علیه ممنوعیت استفاده از روش فرکینگ را رد کرد. به‌این ترتیب در فرانسه استخراج نفت از لایه‌های سنگی همچنان ممنوع خواهد بود.

همچنین در آلمان این روش بهره‌برداری از نفت با مقاومت روبرو است. منتقدان نگران آن هستند که با استفاده از این روش سلامت آب ‌آشامیدنی به خطر بیافتد. پتر آلتمایر وزیر محیط‌زیست آلمان تصریح کرد که در سال‌های آینده در این کشور از روش فرکینگ استفاده نخواهد شد.