افزایش شمار پناهجویان در اروپا با ورود از مسیر بالکان
۱۴۰۱ مهر ۶, چهارشنبه
تعداد پناهجویان در آلمان در نیمه اول سال میلادی جاری به میزان قابلتوجهی افزایش یافته است. بیشتر این افراد از سوریه، افغانستان و عراق از طریق به اصطلاح "مسیر بالکان" وارد خاک آلمان شدهاند. دلیل این امر چیست؟
تبلیغات
زنگ خطرها به صدا درآمده است؛ پناهجویان بیشتری به منطقه ''روهر'' در غرب آلمان وارد شدهاند اما دیگر هیچ اقامتگاهی برای آنها وجود ندارد؛ نه در شهرداری و نه در اماکن خصوصی. حال، قرار است این پناهجویان در یکی از سالنها، جایی که معمولا میزبان سمینارها و کنفرانسها است، اسکان داده شوند.
از شهر بوخوم نیز خبر میرسد که ظرفیت اقامتگاههای این شهر پر شده، چرا که در هفتههای اخیر شمار زیادی از پناهجویان زیر سن قانونی و بدون همراه، عمدتا از سوریه و افغانستان به این شهر رسیدهاند. بسیاری از پناهجویان حالا در سالنهای ورزشی بوخوم اسکان داده شدهاند. وضعیت اضطراری مشابهی نیز از شهرداریهای مناطق زاکسن و بایرن گزارش شده است.
این گزارشها، همگی، حاکی از آن است که آلمان در هفتههای اخیر شاهد ورود شمار قابلتوجهی از پناهجویان بوده است.
بدون ویزا؛ از صربستان
بر اساس گزارشها، بسیاری از این پناهجویان، به اصطلاح از طریق ''مسیر بالکان'' میآیند و شمار پناهجویانی که از این مسیر خود را به اتحادیه اروپا میرسانند، در حال افزایش است.
دلایل متفاوتی برای این شرایط میتوان در نظر گرفت. از جمله اینکه هر سال در اواخر فصل تابستان، شمار پناهجویان اغلب افزایش مییابد؛ چرا که عبور از دریای مدیترانه یا طی کردن مسیر با پای پیاده در فصل سرما، برای بسیاری از پناهجویان غیرممکن است.
امسال اما با پدیدههای دیگری روبرو هستیم. به عنوان مثال، در اتریش تعداد قابلتوجهی از درخواستهای پناهندگی از شهروندان کشورهای هند و تونس به ثبت رسیده است. از ماه ژوئن گذشته، بیشترین شمار درخواستهای پناهندگی در اتریش مربوط به هندیها بوده است. این موضوع را میتوان چنین توضیح داد که شهروندان این کشورها اجازه دارند بدون ویزا وارد صربستان شوند و این افراد سپس راه خود را به سمت سایر کشورها، حتی به سوی لوکزامبورگ ادامه میدهند.
در همین خصوص، وزیر امور خارجه لوکزامبورگ گفته که تعداد قابلتوجهی از پناهجویان بدون پاسپورت به این کشور میرسند. او در عین حال میگوید که این تنها صربستان نیست که میتواند دروازه ورود به اروپا تلقی شود؛ به عنوان مثال مهاجران از ترکیه نیز میتوانند از طریق بوسنی و هرزگوین بدون ویزا وارد اروپا شوند.
واکنشی به کمبود نیروی کار
یودیت کوهلنبرگر، محقق امور مهاجرت در وین، پایتخت اتریش، از یک ''مهاجرت ترکیبی'' سخن میگوید. به باور او پناهجویانی که وارد اروپا شدهاند میتوانند نقش پررنگی در خصوص کمبود فزاینده نیروی کار در اروپای غربی ایفا کنند.
از آنجایی که هیچ راه قانونی برای ورود این افراد به اروپا وجود ندارد، آنها بلافاصله پس از رسیدن به کشورهای یاد شده، تقاضای پناهندگی میکنند تا از اخراج خود جلوگیری کنند.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند که افزایش شمار پناهجویان در کشورهای اروپایی تنها یکی از پیامدهای تهاجم نظامی روسیه به اوکراین است.
ترکیه – صربستان؛۲۵۰۰ یورو
قاچاقچیان در ''مسیر بالکان'' بار دیگر فعال شدهاند و بر اساس یافتههای شبکه آلمانی ARD، اغلب به شکل بیرحمانهای با پناهجویان رفتار میکنند.
تماس با قاچاقچیان چندان دشوار نیست؛ در یک گروه تلگرامی که نامش شبیه آژانسهای مسافرتی است، میتوان با آنها وارد مکالمه شد و حتی اطلاعاتی درباره مسیر حرکت و قیمتها دریافت کرد. یکی از آنها میگوید که سفر از ترکیه به صربستان ۲۵۰۰ یورو هزینه دارد که شامل یک شب اقامت در شهر صوفیه، پایتخت صربستان نیز میشود.
این سفر بین ۳ تا ۵ روز طول میکشد و پناهجو مسیری در حدود ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر را پیاده طی میکند. قاچاقچی اما نمیتواند موفقیت در رسیدن به مقصد را تضمین کند: «این قاچاق است؛ امیدواریم خداوند کار را برای ما راحت کند.»
اتریش، پناهجویان و موافقتنامه دوبلین
یودیت کوهلنبرگر میگوید که مرزها در جنوب شرقی اروپا با دقت بیشتری از سوی مرزبانان محافظت میشوند و از این رو شمار بیشتری از پناهجویان بازداشت میشوند. این پناهجویان نیز به منظور جلوگیری از اخراج خود، تقاضای پناهندگی میدهند اما بسیاری از آنها منتظر نتیجه درخواست پناهندگی خود نمیمانند و تنها پس از چند روز به مسیر خود ادامه میدهند و کسی هم نمیتواند مانع آنها نشود.
در اتریش و بر اساس فرمانی از ماه اوت گذشته، مصاحبههای اولیه با پناهجویان نه تنها در مرز با مجارستان بلکه در سایر ایالتهای اتریش نیز قابل انجام است و همین باعث شده تا بسیاری از پناهجویان با تهیه بلیط قطار، به استانهای مختلف اتریش سفر کنند.
از این رو، کسانی که به هر دلیل، مصاحبه اولیه آنها در اتریش انجام نشده است، شانس خود را در سایر کشورها امتحان میکنند؛ چرا که بر اساس موافقننامه دوبلین، آن کشوری مسئول رسیدگی به درخواست پناهجو است که پناهجو برای اولین بار در اتحادیه اروپا پا به خاک آن کشور گذاشته و ثبتنام شده است. در صورتی که یک پناهجو در یک کشور اتحادیه اروپا برای اولین بار انگشتنگاری شده و به کشور دیگری برود، کشور دوم میتواند بر اساس قانون دوبلین وی را به همان کشور اول اخراج کند.
مسیر پرخطر پناهندگان از بوسنی به اتحادیه اروپا
با شروع فصل بهار نه تنها شمار پناهجویانی که از مسیر بالکان به سمت اروپا میآیند بلکه بدبختی، خشونت و اقدام غیرقانونی به عقب راندن پناهجویان در مرزهای اتحادیه اروپا در کرواسی نیز دوباره در حال افزایش است.
عکس: Dirk Planert
بنبست بوسنی
صدها پناهجو همچنان در ویرانهها و چادرهای اطراف شهر بیهاچ در غرب بوسنی منتظر فرصتی برای عبور از مرز و ورود به اتحادیه اروپا هستند. این مرد جوان سفر خود را سه سال پیش از پاکستان شروع کرده است. ماههاست که امکان خروج از بوسنی را ندارد. دندان آسیاب او عفونت کرده است. اروپا تنها چند کیلومتر آن طرفتر است.
عکس: Dirk Planert/DW
فصل تلاش دوباره برای گذر از مرز
با شروع بهار هوا گرمتر شده است. اکنون زمان آن است که تلاش برای عبور از مرز را از سر گرفت. این مرد جوان تاکنون بیش از ۲۰ بار برای ورود به اتحادیه اروپا تلاش کرده است. اما او هر بار گرفتار پلیس مرزی اتحادیه اروپا شده و بهطور غیرقانونی به بوسنی بازگردانده شده است. لباسها و کولهپشتیاش را از یک سازمان کمکرسانی محلی دریافت کرده است.
عکس: Dirk Planert/DW
در انتظار هوای مناسب
در کمپ پناهندگان لیپا، ۲۰ کیلومتر آن طرفتر، دور از منطقه مسکونی، در حال حاضر هنوز ۲۰۰ تا ۳۰۰ مرد زندگی میکنند. بسیاری از این پناهجویان مانند این دو مرد، برای خود در حومه شهر یا در جنگل سرپناهی فراهم آوردهاند. اینجا به مرز نزدیکتر است. برای زنان، کودکان و خانوادهها کمپ کوچکی در داخل شهر وجود دارد.
عکس: Dirk Planert/DW
نگاهها به سمت غرب
بحران انسانی در غرب بوسنی هنوز پایان نیافته اما تحت کنترل درآمده است. بسیاری از پناهجویان اکنون به مقصدهای خود در آلمان، فرانسه یا ایتالیا رسیدهاند. علاوه بر این، در چند ماه گذشته سرمای شدید هوا تلاش برای عبور از مرز را غیرممکن کرده بود. بسیاری از پناهجویان این فصل را در اردوگاههای واقع در سارایوو و صربستان در انتظار بهار به سر بردهاند.
عکس: Dirk Planert/DW
رسیدگیهای سازمانهای امدادی و داوطلبان
سالهاست که مسئولیت رسیدگی به پناهجویان در این مناطق و رفع نیازهای آنان را سازمانهای کمکرسانی محلی و داوطلبان از کشورهای آلمان، اتریش، سوئیس و ایتالیا بر عهده گرفتهاند. سازمان SOS-Bihac در میانه بحران بزرگ پناهجویی در سال ۲۰۱۵ شکل گرفت و پایهگذاری شد. این سازمان کمکرسانی بودجه خود را از انجمن Aachener Netzwerk دریافت میکند.
عکس: Dirk Planert/DW
دسترسی تنها با خودروی Four Wheel Drive
اندی جهیک، یکی از امدادگران سازمان کمکرسانی SOS Bihac است. او خرابهها و مکانهایی را که پناهجویان از آنها به عنوان سرپناه در جنگلها در طول مسیرشان به سمت مرز اتحادیه اروپا استفاده میکنند به خوبی میشناسد. او با خودروی بیابانگرد خود تا جایی که میتواند غذا، پوشاک، آب و چراغ قوه به دست این افراد میرساند. گشتزنیهای او به این منظور اغلب او را به ارتفاعات مناطق کوهستانی میبرد.
عکس: Dirk Planert/DW
مراقبتهای اولیه پزشکی و خدمات امدادی
اندی ۲۲ سال دارد و یکی از سه امدادگر آموزشدیده سازمان SOS Bihac است. او و همکارانش به زخمها و سایر مشکلات پزشکی پناهجویان حاضر در غرب بوسنی رسیدگی میکنند. برای مواقع اضطراری یک آمبولانس در اختیار آنهاست که یک سازمان غیردولتی آلمانی به نام Lautlos به آنها اهدا کرده است.
عکس: Dirk Planert/DW
اولین مورد اورژانسی ساعت چهار و نیم صبح
کارمندان کمپ پناهندگان لیپا در نزدیکی مرز کرواسی تماس گرفتهاند. دو مرد در درگیری با چاقو مجروح شدهاند که حال یکی از آنها وخیم است. دو دقیقه بعد تیم امدادرسانی سازمان SOS Bihac به سمت محل راه میافتد. یکی از مجروحان بر اثر ضربه چاقو به بالاتنه جانش در خطر است. بر روی زخم او یک پانسمان مخصوص قرار داده میشود و به او یک سرم وصل میکنند.
عکس: Dirk Planert/DW
اورژانس بیمارستان رسیدگی میکند
زخمها و بریدگیهای بدن مرد دوم در مسیر بیمارستان مورد رسیدگی و درمان قرار میگیرد. جان مصدوم بدحال این ماجرا تنها به خاطر رسیدگی سریع اورژانس بیمارستان نجات مییابد. بسیاری از پناهجویان به کمپ لیپا پا نمیگذارند چراکه از خشونت حاکم در این محل میترسند. آنها میگویند در پشت حصارهای این کمپ اخاذی و سرقت بخشی از زندگی روزمره است.
عکس: Dirk Planert/DW
افسران پلیس بوسنی عقبراندنها در نزدیکی مرز را مستند میکنند
ردپای روشن پناهجویان در چند متری مرز خارجی اتحادیه اروپا در کرواسی؛ نیروهای مرزی بوسنی در گشتزنیهای خود مرتب با چنین صحنههایی روبرو میشوند. آنها در صورت مشاهده عقب رانده شدن پناهجویان از سوی پلیس مرزی کرواسی، اقدام آنها را مستند ساخته و به روسای خود اطلاع میدهند. این که روسای پلیس با این اطلاعات چه میکنند برای آنها روشن نیست.
عکس: Dirk Planert/DW
"ترومای من قویترم میکند"
افسران پلیس مرزی بوسنی همچنین در صورت یافتن پناهجویان بیمار یا مجروح در جنگل مستقیم با سازمان کمکرسانی SOS Bihac تماس گرفته و به آنها اطلاع میدهند. این اقدام به ویژه در زمستان جان افراد را نجات میدهد. زلاتان کواچویچ، رئیس این سازمان امدادرسانی، خود قربانی جنگ است؛ او در ۱۵ سالگی پای چپ خود را بر اثر انفجار یک نارنجک در جنگ بوسنی از دست داده است. زلاتان میگوید: «ترومای من، مرا قوی میکند.»
عکس: Dirk Planert/DW
بازی مرگ و زندگی
کوواچویچ در جستجوهای خود به دنبال پناهجویان گاهی از پهپاد استفاده میکند. این بدان معنی است که مناطق گستردهتر در دل کوهها را نیز میتوان جستجو کرد. او میگوید: «ما هر روز به دنبال افراد نیازمند به کمک و رسیدگی هستیم. با رسیدن بهار آنها دوباره به تکاپو در میآیند. بسیاری از آنها نمیدانند که تلاش برای عبور از مرز میتواند به بازی مرگ و زندگی تبدیل شود.