علاوه بر تغییرات اقلیمی که شهرهای ساحلی را در معرض خطر بالاآمدن سطح آب دریاها قرار داده فرونشست زمین نیز مناطق حاشیهای را تهدید میکند. شهرهای ساحلی آسیا، مصر، هلند و ایتالیا بهزودی در معرض این خطر قرار میگیرند.
عکس: imago/Agencia EFE/J. Lucena
تبلیغات
بر اساس یک پژوهش، بسیاری از شهرهای ساحلی بهزودی در معرض خطر افزایش فرونشست زمین قرار خواهند گرفت. علت عمده بسیاری از این موارد پمپاژ آبهای زیرزمینی است.
به همین دلیل جاکارتا، پایتخت اندونزی سالیانه تا ۱۵ سانتیمتر فرونشست زمین دارد. این امر نه تنها زمینهساز جاری شدن سیلهای توفانی است، بلکه میتواند به ساختمانها، مجاری زیرزمینی و تونلها نیز آسیب وارد کند.
بر پایه پژوهشی که نتایج آن در نشریه "ساینس" منتشر شده است، در سال ۲۰۴۰ جمعیتی بالغ بر ۶۳۰ میلیون نفر در مناطق ساحلی دچار فرونشست زمین زندگی میکنند و به همین دلیل در معرض جاری شدن سیل قرار خواهند گرفت.
شهرهای ساحلی واقع در کشورهای آسیایی و نیز در مصر، هلند و ایتالیا در زمره مناطقی قرار دارند که در معرض چنین خطری قرار گرفتهاند.
از حدود دو سال پیش مطالعه و بررسی میزان فرونشست زمین در ایران، که گزارشهای نگرانکنندهای درباره ابعاد آن منتشر شده، به سازمان نقشهبرداری کشور سپرده شده است.
مسعود شفیعی، رئیس این سازمان روز دوشنبه دوم تیرماه به خبرگزاری ایسنا گفت طی این مدت با بررسی اندازهگیریها و دادههای ۱۵ سال اخیر ۴۴ محدوده پرخطر به لحاظ میزان فرونشست زمین در ایران شناسایی شده است.
عکس: Irna
رئیس سازمان نقشهبرداری به ایسنا گفته است، استانهای تهران و اصفهان از جمله حادترین محدودههای کشور از نظر میزان فرونشست زمین هستند و مطابق ارزیابیهای ۱۵ سال اخیر این میزان در مناطقی مانند جنوب غربی پایتخت به سالی حدود ۳۰ سانتیمتر میرسد.
روایت تصویری از فرونشست زمین در نقاط مختلف ایران
هر روز یک میلیمتر و سالانه ۳۶ سانتیمتر زمین تهران نشست میکند. برداشتهای بیرویه از آبهای زیرزمینی باعث خالی شدن بسیاری از آبخوانها و به دنبال آن فرونشست زمین در نقاط مختلف ایران شده است.
عکس: Ilna
خبرگزاری "ایلنا" درگزارشی با عنوان "چالهها تهران را میبلعند" به پدیده فرونشست زمین در ایران پرداخته است. در این گزارش آمده هر روز یک میلیمتر و سالانه ۳۶ سانتیمتر زمین تهران نشست میکند.
عکس: Ilna
برداشت نامتعارف آب از چاههای غیرمجاز علاوه بر خشک شدن دیگر چاهها و مشکل در تامین آب شرب باعث فرونشست زمین در دشت ورامین، دشت تهران، کرج، شهریار و بسیاری از نقاط ایران شده است شده است.
عکس: Ilna
بنا بر این گزارش طی سالهای اخیر در ایران، برداشت بی رویه از آبهای زیرزمینی، خشکسالی و عوامل دیگر موجب آسیبهای جدی به زمینهای کشاورزی، ساختمانهای مسکونی، جادهها و دیگر سازندها و بروز خسارتهای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی شده است.
عکس: Ilna
فرونشستها عمدتا در نواحی آهکی و کارستی (پدیده خوردگی و انحلال توده سنگهای کربناته) یا در نواحی با برداشت بیش از حد مجاز از آبهای زیرزمینی اتفاق میافتد و رشد جمعیت همراه با گسترش بىرویه بهرهبردارى از آب در مقاصد کشاورزى و صنعت، با اثرات نامطلوب زیادى درجنبههاى کمى و کیفى منابع آب همراه بوده است.
عکس: Ilna
در بین شهرهایی که دچار کم آبی و بروز پدیده فرونشست هستند وضعیت تهران و شهرهای اطراف آن به دلیل میزان بالای جمعیت و تراکم ساختمان و سازه وخیمتر است.
عکس: Ilna
به گفته محمدرضا بختیاری مدیر عامل آب منطقه ای تهران تنها در منطقه دشت ورامین سالانه حدود یک متر و سی سانتیمتر افت آب زیرزمینی و حدود ۱۶ سانتیمتر فرونشست زمین رخ میدهد. سالیانه حدود ۳۷۰ میلیون متر مکعب از منابع آب زیرزمینی در دشت ورامین برداشت میشود که از این میزان ۳۴۰ میلیون متر مکعب مربوط به چاههای مجاز و ۳۰ میلیون متر مکعب مربوط به چاههای غیرمجاز است.
عکس: mizanonline
پیش از این حمید چیتچیان وزیر نیرو جمهوری اسلامی ایران گفته بود: «مسئله فرونشست زمین به دلیل مصرف بیش از حد آبهای زیرزمینی یک پدیده شناخته شده و یکی از خطراتی است که ایران را تهدید میکند که البته این مسئله تنها مختص دشتهای تهران نمیشود.» به گفته وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران اگر برداشت در چاههای غیرمجاز ادامه یابد، مسئله فرونشست قظعا به تجهیزات شهری آسیبهای جدی وارد میکند.
عکس: asriran
برداشتهای بیرویه از آبهای زیرزمینی باعث خالی شدن بسیاری از آبخوانها و به دنبال آن فرونشست زمین در نقاط مختلف ایران شده است.